روز گذشته خبر ماموریت مسعود پزشکیان به وزیر کشور برای ایجاد مسیر گفت وگو با نمایندگان معترضان و شنیدن مطالبات برحق آن ها جهت رفع مشکلات آنها منتشر شد.

به گزارش هم میهن، دیوارهای پاستور آنقدر بلند است که انگار هیچ صدایی از آن بالا نمی رود و حتی با شکستن استخوان های مردم زیر فشار اقتصادی و اجتماعی هم غیرقابل فتح است. اما صدای بازاریان از این دیوار گذشت. بازاریانی که هرگز در اعتراضات با مردم همراهی نکرده اند، حالا سرمایه خود را در خطر دیده و علیه گرانی به پاخاستند.

بخشی از جامعه که دیگر توانی برای ادامه زندگی ندارد اما در این خیزش با بازاریان همراه شد و بالاخره دولت به واسطه بازاری ها، صدای مردم عادی را هم شنید. همان دولتی که قرار بود شرایط را نه زیاد اما آنقدری بهبود ببخشد که سایه جنگ را از سر ایران کوتاه کند. همان دولتی که قرار بود حوادث تلخ1396 و 1398(که جنس اعتراضات اقتصادی بود) و حتی اعتراضات سراسری 1401 را به دست تاریخ بسپارد و با ارتقاء کیفیت زندگی کام مردم را از تکرار تلخی آن حوادث دور نگهدارد. فقر بیداد می کند، مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی دست و پنجه نرم می کنند و دولت اما بودجه کلانی را خیلی وقت ها هدر می دهد.

تمام اتفاقات یک سال و چند ماه اخیر حاکی از آن است که دولت مسعود پزشکیان هم نتوانست مطالبات و خواسته های جامعه خسته و رنجور ایران را پاسخ دهد؛ جنگ 12 روزه زندگی مردم را به هم ریخت، مکانیزم ماشه فعال شد و تنگ تر شدن حلقه تحریم ها، مردم را تنها چند ماه پس از جنگ، گرانی و تورم به ستوه آورد و حالا بار دیگر اعتراضات آغاز شده است.

یکی خشمگین است و دیگری در سکوت جلوی صدای موتورهای گارد می نشیند. آن دیگری زانو می زند مقابل گاردی ها و از ته قلب و وجود فریاد می زند. آن دیگری بی اعتنا به شلیک گاز اشک آور در میان موتور گاردی ها قدم می زند. تمام این کنش ها در مقابل شرایط اقتصادی موجود است که خیلی از سفره ها را خالی از یک لقمه نان کرده است.

مسعود پزشکیان، رییس جمهوری شب دوشنبه در واکنش به دو روز اعتراض در تهران و برخی شهرهای کشور، در صفحه شخصی ایکس خود نوشت: معیشت مردم، دغدغه هر روز من است. اقدامات اساسی را برای اصلاح نظام پولی و بانکی و حفظ قدرت خرید مردم در دستور کار داریم. به وزیر کشور مأموریت دادم از مسیر گفت وگو با نمایندگان معترضان، مطالبات برحق آن ها را بشنود تا دولت با تمام توان برای رفع مشکلات و پاسخگویی مسئولانه عمل کند.

شاید سرعت دولت در به رسمیت شناختن اعتراضات بالا بوده و ماموریت رییس جمهور به وزیر کشور حائز اهمیت، اما یکی از ابهامات این است که معلوم نیست اگر قدرت بازاریان نبود آیا دولت به صدای جامعه گوش می داد؟ با وجود این ابهامات دولت پس از این اعتراضات اقداماتی را در دستور کار خود قرار داده است. اولین اقدام شب دوشنبه خبر استعفای محمدرضا فرزین از بانک مرکزی منتشر شد. طی 3 سال ریاست او در بانک مرکزی قیمت دلار 100هزار تومان افزایش داشت.

روز گذشته نیز پزشکیان، تیم اقتصادی، وزیر کشور و عبدالناصر همتی را مقابل رؤسای اصناف، اتحادیه ها، اتاق های بازرگانی و اعضای هیئت امنای بازار به صف کرد تا به بررسی مشکلات، دغدغه ها و مطالبات فعالان بازار بپردازند. او در این نشست با تأکید بر نقش تعیین کننده اصناف و بازاریان در اقتصاد کشور، یادآور نقش آفرینی تاریخی و غرورآفرین آنان در مقاطع حساس، از جمله در جریان جنگ 12 روزه و ناکام گذاشتن توطئه های دشمنان برای ایجاد آشوب در کشور شد و تاکید کرد: حل مشکلات اصناف و بازاریان را وظیفه خود می دانیم. اعتراضات شما قابل درک است، اما باید توجه داشت که دولت چهاردهم وارث مشکلات انباشته سال های گذشته است. با این حال، با تمام توان و از مسیر تعامل و وحدت با مجلس به دنبال حل مسائل هستیم. در ورای همه اختلاف نظرها، همه ما مکلف به پیگیری مطالبات اقتصادی جامعه هستیم و دولت و مجلس در این مسیر هم نظر و هم جهت اند. دولت آمادگی شنیدن بی واسطه صدای بازاریان و اصناف را دارد.

او با اشاره به اینکه رویکرد دولت، مداخلات حداقلی در بازار است، افزود: اما هر جا که رانت، رشوه و نظام چندنرخی ارز به اقتصاد کشور آسیب بزند، دولت با جدیت ورود خواهد کرد و این پدیده ها را از میان برخواهد داشت. طبیعی است که مقابله با رانت، با اعتراض رانت خواران همراه باشد، اما منافع مردم و بازاریان در اولویت است.

رییس جمهور در پاسخ به گلایه های فعالان اقتصادی درباره تعدد سامانه های اقتصادی و مشکلات ناشی از آن، گفت: با هماهنگی وزارت ارتباطات، به دنبال ایجاد یک اکوسیستم جامع و تجمیع سامانه ها هستیم تا فعالان اقتصادی بتوانند امور خود را از یک مسیر واحد و شفاف انجام دهند. مسائل نظارتی غیرمرتبط با فعالیت اصناف، در تعامل و هماهنگی با قوه قضاییه مرتفع خواهد شد. اعتقاد ما این است که به جای ایجاد مانع، باید مسیر فعالیت شما تسهیل شود.

رییس جمهور در خصوص هزینه برق اصناف و صنایع تاکید کرد: نگاه ما این است که مصرف برق تا سقف عرف و میانگین عمومی، با قیمت دولتی محاسبه شود و مازاد مصرف، مشمول پرداخت واقعی گردد. واقعیت این است که کشور با کسری حدود 20 هزار مگاواتی برق مواجه است و دولت با تمام توان در پی جبران این ناترازی است. تا پایان سال، ظرفیت پنل های خورشیدی کشور به بیش از 7 هزار مگاوات خواهد رسید.

او با پیشنهاد تشکیل ستاد پیگیری مشکلات اصناف و بازاریان موافقت کرد و مقرر شد نمایندگان اصناف با حضور در جلسه هیئت دولت، مسائل و ابهامات خود را به صورت مستقیم مطرح کنند. همچنین برگزاری جلسات منظم و مستمر وزارتخانه های اقتصادی با فعالان بازار مورد تأکید قرار گرفت و مقرر شد نتایج این جلسات به صورت ماهانه به دولت گزارش شود.

پزشکیان همچنین با اشاره به تعامل و هماهنگی با رییس مجلس، از 4 توافق مهم دولت و مجلس برای تسهیل فعالیت اصناف و بازاریان از جمله تعلیق اجرای الزامات سامانه مؤدیان مالیاتی برای اصناف ، توقف اعمال مالیات بر ارزش افزوده برای اصناف ، تعلیق جرائم مالیاتی اصناف و بازاریان و توقف الزامات جدید در درگاه ملی مجوزها برای اصناف و بازاریان هر کدام به مدت یک سال خبر داد.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در نشست خبری خود با اشاره به اینکه از وضعیت موجود دفاع نمی کنیم، تورم بالایی در کشور وجود دارد، درباره اعتراضات تاکید کرد: مردم ما دنبال موضوعات معیشتی و صنفی هستند و به دنبال سیاسی کردن موضوع نیستند. دولت اعتراض ها را به رسمیت می شناسد و آن را فرصت ترمیم می داند و بر حق تجمع مسالمت آمیز تاکید داریم. می دانیم همگی باید به انسجام ملی کمک کنیم و دولت حتی اگر صداهای تندی هم باشد با صبوری خواهد شنید چراکه باور داریم مردم ما صبور هستند و اگر صدایشان درآمده یعنی فشاری که بر آنها وارد شده فشار بالایی است.

مالیات یکی از موضوعاتی است که در جلسه رییس جمهور و نمایندگان اصناف مطرح شد. در این راستا محمدمهدی طباطبایی، معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رییس جمهور دراین باره در صفحه ایکس خود از سه تصمیم مهم سران قوا برای تسهیل تکالیف مالیاتی اصناف خبر داده و نوشت: سبحانیان، رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور: 1- ادامه فراخوان های همه فعالان اقتصادی برای ارزش افزوده، مورد تجدیدنظر قرار گرفت. 2- تمدید حکم پذیرش رسید دستگاه کارتخوان به عنوان صورتحساب الکترونیکی. 3- تمدید یک ساله امکان بخشودگی 100 درصد جریمه عدم صدور صورتحساب الکترونیکی.

سعید شریعتی، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در گفت وگو با هم میهن درباره اینکه پزشکیان به نماینده اصناف اعلام کرده که میراث خوبی را تحویل نگرفته است، تاکید کرد: آقای پزشکیان این حرف را بسیار دیر می زنند و به رغم اینکه کسانی از همفکران و حامیان ایشان (از جمله من) در ابتدای تشکیل دولت، اصرار داشتند که باید به اطلاع ملت برساند چه چیزی (وضعیت اقتصادی کشور، منابع کشور، وضعیت اجتماعی و...) را تحویل گرفته است. این رسم امانت داری است که مردم بدانند چه چیزی به رییس جمهور تحویل شده و متناسب با آنچه تحویل گرفته پاسخگو باشد و مشخص شود که شرایط بهتر شده یا بدتر. متأسفانه آقای پزشکیان تحت عنوان وفاق گمان کردند که با سرپوش گذاشتن بر روی وضعیتی که تحویل گرفته اند، راه را برای وفاق با جریانات و نفوذ در سیاست ایران باز می کنند و می توانند با آنها بر سر اینکه ما دنبال مقصر نمی گردیم و ضعف های گذشتگان را برجسته نمی کنیم ، به توافق برسند. اینها دستمایه رسیدن به وفاق در ذهن شان بوده است.

او افزود: امروز که کارشان به مشکل برخورده و مردم مشکلات را با پوست و گوشت و استخوان خود زندگی می کنند، تازه به صرافت افتاده اند که اعلام کنند چه چیزی را از گذشتگان تحویل گرفته اند. این خطای آقای پزشکیان است و باید بپذیرند که یک سال و نیم دیر به این نتیجه رسیده اند. در آن زمان که دلسوزان درخواست کردند اعلام شود چه چیزی را تحویل گرفته اند مجموعه دولت حاضر به صحبت نشدند. ظاهراً یک سیاست مورد توافق دولت بود که اعضای دولت را از اظهارنظر در این زمینه منع می کرد. این خطای مدیریتی بزرگی بود که حالا تبعاتش را باید تحمل کنیم.

شریعتی گفت: آقای پزشکیان باید متوجه منشأ میراث گذشته باشد و مشخص شود که عامل آن دولت سیزدهم بوده یا دولت ایشان؟ خیر. یک مجموعه شرایط و اقتضائات در نظام حکمرانی وجود داشته که باعث این میراث شده است. آقای پزشکیان باید پاسخ دهد که این میراث در اثر چه سیاست ها و رویکردهایی رقم خورده و به آقای پزشکیان رسیده است. از سوی دیگر باید مشخص شود، آقای پزشکیان برای تغییر این رویکردها و سیاست ها چه اقداماتی انجام داده است. اگر این میراث حاصل سیاست ها و رویکردهای غلط در نظام حکمرانی بوده است (نه فقط دولت) و ایشان به عنوان رییس جمهور و عالی ترین مقام اجرایی کشور، متوجه شوم بودن این میراث شده است، چه قدمی در طول این مدت در جهت تغییر آن سیاست ها برداشته است. اگر اقدامی در تغییر این سیاست ها برداشته نشود، این میراث همچنان ادامه پیدا می کند.

این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به مثال هایی افزود: یکی از عوامل ایجاد این وضعیت ارزش پولی، سیاست های رییس کل بانک مرکزی است که از دولت گذشته تا دولت آقای پزشکیان ادامه داشته. چرا آقای پزشکیان آقای فرزین را یک سال و نیم در پست ریاست بانک مرکزی قرار داده تا شرایط به اینجا برسد؟ این تازه ساده ترین موضوع است. آقای فرزین هم شاید فقط کارگزار بوده، اما تغییر آقای فرزین در بدترین موقع و پس از اینکه ملت در واقع در فشار بود، نشانه خوبی نیست.

شریعتی تاکید کرد: آقای پزشکیان الان دیگر نمی تواند از میراثی که به او رسیده صحبت کند. اولاً آن میراث از یک سال و نیم پیش به ایشان رسیده، چرا همان موقع نگفته است؟ ثانیاً پزشکیان تغییر جدی در رویکردها و سیاست های عوامل اصلی به وجود آمدن این شرایط به وجود نیاورده است. این سیاست ها زیاد هم به دولت های گذشته برنمی گردد بلکه سیاست کلان نظام است که ما را به این نقطه رسانده و آقای پزشکیان در این جهت ساکت است و عملاً (نه در بیان و کلام) تغییری در سیاست های مالی در دولت ایشان مشاهده نکردیم.

امیررضا واعظ آشتیانی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه نیز درباره جلسه پزشکیان و نمایندگان اصناف به هم میهن گفت: دولت کارش از گفتاردرمانی گذشته است. دولت ها (ادوار و چهاردهم) چرا باید اجازه دهند کار به جایی برسد که اصناف مختلف نسبت به موضوع معترض شوند؟ به ویژه دولت آقای پزشکیان که به اعتقاد من بی خیالِ اقتصاد است، به دلیل اینکه متأسفانه تیم مجرب و قوی ندارد که مسائل اقتصادی کشور را هدایت کند. مهم تر و پراشتباه تر اینکه عده ای مرتب نسخه هایی که در این چند دهه برای اقتصاد کشور پیچیده اند که نداده است.

او با بیان اینکه امروز همان نسخه ها تکرار می شود، افزود: یعنی دولت ها از دست همدیگر کپی می کنند. نگاه، روش و رویه باید تغییر کند. اینکه عده ای تبدیل به تئوریسین اقتصادی کشور شده اند، هر روز نسخه ای برای اقتصاد می دهند و هیچ کدام از نسخه ها جواب نمی دهد، آن وقت خود این افراد طلبکار اقتصادی می شوند. آنها تریبون به دست شان می آید و به نقد شرایط می پردازند. اعتقاد و باور من این است که نه تنها برای صنوف بلکه امروز سبد اقتصادی مردم با چالش جدی مواجه است. نکته این است که دولت با گرانی ها مبارزه نمی کند و برخورد نمی کند هیچ کس قیمت واقعی کالاها را نمی داند. متاسفم برای دولتی که ادعا می کند مبنای عملش کار کارشناسی است. این چه کار کارشناسی است که امروز شرایط اقتصادی به این مرحله رسیده است. زشت است که رییس جمهور یک کشور جلوی دوربین بگوید: آب نداریم، برق نداریم، نان نداریم، آرد نداریم، اینو نداریم و... حالا شما بگویید ما چه کنیم؟ مگر مردم شما را انتخاب کرده اند که شما از مردم سوال کنید؟ شما انتخاب شدید که گره گشایی کنید. این بسیار غیرمنطقی است که رییس جمهور از مردم مطالبه داشته باشد.

این عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه تاکید کرد: به اعتقاد من؛ این صحبت ها، اگرچه تأثیر دارند، اما مهم تر عمل به وعده هاست. اگر قول می دهید، به قول خود عمل کنید تا اعتماد عمومی نسبی بین صنوف ایجاد شود و در عین حال اعتماد عمومی در حوزه اقتصادی برای مردم به وجود آورید. کسبه بخشی از جامعه هستند. جامعه امروز شاهد تحلیل سبد اقتصادی خانوار هستند که روزبه روز تحلیل می رود.

او درباره اینکه پزشکیان دولت را میراث دار ناترازی و مشکلات دانسته، گفت: آقای رییس جمهور روزی که (در انتخابات) شعار می داد، نمی دانست کشور با چه مشکلات و چالش هایی روبه روست؟ روزی که ایشان تلاوت قرآن و نهج البلاغه می کرد، نمی دانست کشور چه چالش هایی دارد؟ اگر نمی دانستند که هیهات. اگر هم می دانستند، دیگر در حال حاضر به قول عامیانه جر زدن معنی ندارد. شعار ایشان این بود که کار را به کاردان می سپارم. و در سخنرانی هایش می گفت: مردم از گرانی ها گلایه دارند. بنابراین این مسائل را می دانست و دلار را از 50 هزار تومان به 140 هزار تومان رسانده است. مگر همه چیز تحریم است؟ چرا خودمان را گول می زنیم؟ چرا افراد شایسته را در جای خود نمی گذاریم؟ آقای همتی واقعاً چه کار ویژه ای در اقتصاد این مملکت انجام داده است؟ ایشان (همتی) استیضاح و برکنار شد، اما پس از برکناری رییس بانک مرکزی باز آقای همتی را برمی گردانند؟ در مملکت قحط الرجال است؟ آقای رییس جمهور، مگر بحث شایسته سالاری نمی کردید؟ معنی شایسته سالاری این است که افراد رفوزه را سرکار بگذارید؟

او افزود: تیم اقتصادی دولت کارآمد نیست و نکته مهم تر این است که باید پیگیر گران فروشی ها و دلارهایی باشند که از صادرات برنمی گردد. آقای رییس جمهور، از شرکت های زیان ده که قریب 467 همت (هزار میلیارد تومان) در سال ضرر می دهند را پیگیری کنید. آقای رییس جمهور، این وظیفه شماست، چون مردم به شما رأی داده اند که معیشت مردم را پیگیری کنید. اینکه بگویید من وارث این وضعیت بودم برای مردم دلیل نیست. فرض را بر این بگذارند که مردم دولت های قبل را نپسندیدند و شما را پسندیدند؛ حالا شما که انتخاب شده اید، چه کاری به جز خالی تر کردن سفره ها برای مردم انجام دادید؟

واعظ آشتیانی با اشاره به اینکه این سخنان یک مطالبه و گلایه ای است به آقای رییس جمهور که مرتباً از نهج البلاغه و قرآن و حکمرانی امام علی صحبت می کند، بیان کرد: آقای رییس جمهور، اگر واقعاً این موضوعات را خوب بلد بودید، چرا به اینجا رسیده ایم؟ این حق مردم است که مطالبه کنند و بعضی مواقع احساس می شود این بی توجهی ها، بی تدبیری ها و سوءمدیریت ها هدفمند هستند.بخشی از جامعه این طور فکر می کنند. ان شاءالله این طور نیست. در عین حال، باید تمام هم و غم آقای رییس جمهور این باشد که افراد شایسته را در جای خود قرار دهد. در حال حاضر حتی اگر همه وزرا هم عوض شوند، تا مسیر خط و ریل اصلاح نشود، هیچ اتفاق مثبتی نمی افتد.