بانک مرکزی در تازه ترین گزارش خود از خلاصه نتایج شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران تصویر روشنی از تداوم فشارهای تورمی در اقتصاد کشور ارائه داده است.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، بر اساس این گزارش، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در آذرماه 1404 به عدد 486.9 رسیده که نسبت به ماه قبل 3.3 درصد افزایش نشان می دهد.

هرچند این میزان افزایش ماهانه در نگاه اول ممکن است کمتر از برخی مقاطع پرنوسان سال های گذشته به نظر برسد، اما مقایسه نقطه به نقطه حاکی از رشد 49.9 درصدی این شاخص نسبت به آذرماه سال قبل است؛ رقمی که از تداوم تورم بالا و مزمن در اقتصاد حکایت دارد. در همین حال، نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به آذرماه 1404 نیز به 42.4 درصد رسیده که بیانگر ماندگاری تورم در کانال بالای 40 درصد است.

نکته قابل تأمل در گزارش بانک مرکزی، شکاف معنادار میان روند تورم در بخش کالا و بخش خدمات است. مطابق آمار رسمی، شاخص بهای گروه اختصاصی کالا در آذرماه نسبت به ماه قبل 4.9 درصد افزایش یافته و رشد نقطه به نقطه آن به 65.7 درصد رسیده است. تورم دوازده ماهه این گروه نیز 48.1 درصد اعلام شده؛ رقمی که نه تنها از تورم کل بالاتر است، بلکه نشان می دهد فشار اصلی بر هزینه های خانوار از مسیر کالاها، به ویژه کالاهای پرمصرف و اساسی، وارد می شود.

در مقابل، وضعیت بخش خدمات اگرچه همچنان تورمی است، اما از شتاب کمتری برخوردار بوده است. شاخص بهای گروه خدمت در آذرماه تنها 1.6 درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافته و تورم نقطه به نقطه آن 36 درصد ثبت شده است. همچنین تورم دوازده ماهه خدمات به 37.3 درصد رسیده که فاصله محسوسی با تورم کالاها دارد.

این تفاوت رفتاری میان کالا و خدمت، حاکی از آن است که عوامل هزینه ای، نوسانات ارزی و اختلالات سمت عرضه، اثر پررنگ تری بر قیمت کالاها گذاشته و هنوز به طور کامل به بخش خدمات سرایت نکرده است.

نگاهی دقیق تر به گروه های اصلی مصرفی نیز این روند را تأیید می کند. در آذرماه 1404 اغلب گروه ها افزایش قیمت را تجربه کرده اند، اما شدت این افزایش در برخی اقلام نگران کننده بوده است. گروه خوراکی ها و آشامیدنی ها، که سهم بالایی در سبد مصرف دهک های متوسط و پایین دارد، نسبت به ماه قبل 5.2 درصد رشد کرده است.

همچنین گروه حمل ونقل افزایش 4.5 درصدی را ثبت کرده و گروه تحصیل با جهش بیش از 10 درصدی مواجه شده که بیانگر فشارهای هزینه ای در خدمات آموزشی است؛ فشاری که معمولاً اثر آن با وقفه زمانی بر سایر بخش ها نیز نمایان می شود.