محسن موسوی خوانساری در اعتماد نوشت: براساس خبر منتشر شده ازسوی یکی از نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی، ظاهرا در روزهای گذشته، طی جلسه ای که نماینده محترم با وزیر محترم نیرو برقرار نموده، دستور تکمیل عملیات اجرایی دو سد مخزنی باراندوزچای و نازلوچای و موافقت اولیه جهت تامین اعتبار موردنیاز این دو سد مخزنی از وزیر محترم نیرو اخذ گردیده است.

البته مسوولیت انتشار این خبر به عهده نماینده محترم بوده و تاکنون صحت خبر مذکور به تایید وزارت نیرو نرسیده است ولی به هر حال خبری بود که باعث رنجش خاطر دوستداران احیای دریاچه ارومیه گردید.

در سال 1395 بود که ستاد احیای دریاچه ارومیه اعلام نمود فعالیت 33 سد مخزنی کوچک و بزرگ که در حال اجرا یا در حال مطالعه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده اند را متوقف نموده است. طبق اطلاعیه مذکور یکی از برنامه های جدی ستاد احیای دریاچه ارومیه از زمان آغاز فعالیتش تا همان سال، توقف ادامه اجرای چهار سد بزرگ ملی روی رودخانه های سیمینه رود، باراندوزچای و نازلوچای در استان آذربایجان غربی و رودخانه لیلان چای در استان آذربایجان شرقی بوده است که به دلیل توان حجم استحصالی آب در مخازن این چهار سد در نتیجه سهم قابل توجهی از رواناب های منتهی به دریاچه ارومیه قابل تنظیم بوده و لذا برای مصارف شرب و کشاورزی برنامه ریزی گردیده بود.

بدین ترتیب اثرات نامطلوبی که پیش بینی می شد این سدها روی احیای دریاچه ارومیه داشته باشند از سال 1395 و بعد از توقف تکمیل اجرای این سدها تا حدودی مرتفع شد و حتی ردیف اعتباری این چهار سد در لوایح سالانه بودجه نیز متوقف گردید، ولی اکنون و بعد از حدود یک دهه مجددا شاهد آن هستیم که تکمیل دو سد مخزنی روی رودخانه های باراندوزچای و نازلوچای از طرف مسوولان آذربایجان غربی مطرح می شود، فقط با یک تفاوت آشکار که در سال 1395، دریاچه ارومیه با حداقل تراز آب و حجم آب حداقلی، امیدی به احیای مجدد داشت ولی امروز و در زمستان 1404، نه تنها دریاچه ارومیه خشک شده بلکه با توجه به حجم آب بسیار نازل ذخیره شده در سدهای در حال بهره برداری حوضه دریاچه ارومیه در سال آبی جاری، شاید کمترین امید به احیای مجدد این دریاچه باشد.

دو سد مخزنی باراندوز و نازلو که اخیرا تکمیل آن ها مطرح گردیده است در مجموع دارای حجم 260 میلیون متر مکعبی هستند و به عبارتی حدود 10درصد حقابه محیط زیستی دریاچه ارومیه را دارا می باشند و چون به طور معمول ذخیره سازی آب در حوضه دریاچه ارومیه به توسعه کشت و افزایش مصرف آب منتهی می گردد لذا پر واضح است که تکمیل عملیات اجرایی این دو سد و به دنبال آن بهره برداری از آن ها، باعث می شود حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه کاهش یابد.

مخالفت با احداث این دو سد که از طرف دوستداران احیای دریاچه ارومیه مطرح می شود از دو منظر قابل ذکر است ابتدا اینکه تکمیل این دو سد مخزنی، مستمسکی خواهد شد که سدهای نیمه کاره دیگری مثل سدهای سیمینه در استان آذربایجان غربی و لیلان و ونیار در استان آذربایجان شرقی مجددا در چرخه تکمیل و بهره برداری قرار گیرند و نکته دوم اینکه سدسازی و تنظیم آب غالبا در حوضه دریاچه ارومیه منتج به افزایش سطح زیر کشت فاریاب گردیده و مصرف آب نیز افزایش می یابد.

بنا به دلایل فوق به وزارت محترم نیرو و سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد می نماید که اولا با اجرای این دو سد مخالفت نموده و ثانیا از تخصیص هرگونه اعتبار در لایحه بودجه 1405 به این دو سد پرهیز نمایند.