سید جلال ساداتیان در یادداشتی در روزنامه هم میهن نوشت: دیپلماسی کشور باید فعال باشد. وزیر امور خارجه نباید فردی باشد که صرفاً حرف هایی را که به او می زنند تکرار کند. وزیر خارجه کشور باید ابتکار عمل داشته باشد تا کشور را از تنگنای مشکلات رها کند. آقای عراقچی باید پاسخ دهد که کجای تحریم برای مردم برکت دارد؟ جز خفت، جز تحقیر، جز سرخوردگی و جز یأس، تحریم چه چیز دیگری برای کشور داشته است؟ تحریم هیچ دستاورد مثبتی برای کشور نداشته است. هر کسی که می گوید، اشتباه می گوید. تحریم زندگی مردم کشورمان را از هم پاشانده، جوانی جوانان را نابود کرده، آینده کشور را تباه کرده است.

حاکمان باید راهی بیاندیشند که گشایش ایجاد شود و رفع تحریم شود. این گشایش نیازمند ابتکار و دیپلماسی فعال است. امروز دیپلماسی ما فعال نیست، دستگاه دیپلماسی ما منتظر نشسته است تا دیگران برایش تصمیم بگیرند. همه مقام های مسئول ما انگار در فرآیندهای اداری حل شده اند. فکر می کردیم علی لاریجانی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی منشأ اثر باشد، اما او هم در آنجا حل شد و هیچ ابتکاری از خود نشان نداد.

کسانی که مخالف مذاکره هستند و فکر می کنند باید با وضع موجود کنار آمد و منتظر ماند تا اسراییل آمریکا را به جنگ دومی با ایران متقاعد کنند، علاقه ای به حل و فصل مسائل ندارند و ترجیح می دهند که شرایط به همین صورت استمرار پیدا کند. اما واقعیت این است که وزیر امور خارجه در جمهوری اسلامی ایران می تواند معمار سیاست خارجی باشد و از خودش ابتکار به خرج بدهد.

اما وزیر خارجه فعلی، این مسئولیت را از خود سلب کرده است و بیش از هر چیز گوش به فرمان شورای عالی امنیت ملی است و هیچ ابتکاری از خودش ندارد. عده ای در کشور هستند که تا سخن از مذاکره به میان می آید، صدای شان بلند می شود که می خواهند کشور را تسلیم کنند. من از تسلیم نمی گویم، من از مذاکره می گویم. مگر کسی هست که شرط های ترامپ را نداند، ترامپ خواهان غنی سازی صفر و جمع کردن برنامه موشکی ایران است. هیچ ایرانی وطن پرستی این شرط ها را نمی پذیرد. اما کجا می توان این شرط ها را عوض کرد؟

مگر جایی غیر از میز مذاکره برای تغییر این دیدگاه وجود دارد؟ ما نباید در دیپلماسی منفعل باشیم. باید فعال باشیم، ابتکار عمل داشته باشیم و از شخصیت ها و چهره های شناخته شده کشورمان استفاده کنیم. پیشنهاد من این بود که برای اینکه حیثیت و اعتبار وزارت خارجه حفظ شود، بهترین کار این است که محمدجواد ظریف، به عنوان نماینده ویژه رییس جمهور منصوب شود که معادل استیو ویتکاف از طرف آمریکا باشد. ظریف توانایی مواجهه با ویتکاف را دارد و می تواند این مذاکرات را حل و فصل کند.

در همین هفته های اخیر دیدیم که حتی زمانی که تمام مسئولیت ها از محمدجواد ظریف سلب شد و از کار کنار گذاشته شد، باز هم با تمام توان در دوحه حضور پیدا کرد و در مقابل مقام های عربی مجادله کرد. استدلال های بی نظیر او توانست مخالفانش را خلع سلاح کند. بعد از آن هم در نشریه آمریکایی فارن افرز مقاله ای نوشت و راهکاری عملی برای پایان دادن به بن بست موجود میان ایران و آمریکا ارائه داد.

ظریف به رغم اینکه وزیر خارجه نیست، علیه او اجحاف شد و مسئولیتی ندارد، از خود ابتکار نشان می دهد. ظریف از فکر خود استفاده می کند و سیاست خارجی را در چارچوب مسئله و حل مسئله می بیند. دیپلماتی که ابتکار عمل داشته باشد، یک جا منفعل نمی ماند تا عده ای که صرفاً به قدرت سخت افزاری متکی هستند برای او تصمیم بگیرند و او این تصمیم ها را تکرار کند.

بدون تردید راه هایی برای حل و فصل پرونده ایران و غرب و رفع تحریم ها وجود دارد، فقط لازم است که جسارت و حمیت برای انتخاب راه مناسب و ابتکار عمل وجود داشته باشد. هیچ کس نمی گوید که کشور باید تسلیم شود، اما ابتکار عمل را نباید از دست داد. آن هم در شرایطی که طرف مقابل با تمام توان خود، چه سخت افزاری و چه نرم افزاری، چه نظامی، چه دیپلماتیک، چه امنیتی و چه رسانه ای علیه ما فعالانه اقدام می کند.

همان زمانی که نتانیاهو چمدان سفر به آمریکا می بندد تا رییس جمهور آمریکا را تحریک کند و در گوش او چیزهایی بخواند، چرا ما نباید هیچ فعالیت و ارتباطی داشته باشیم؟ مگر ما شخصیت شناخته شده بین المللی کم داریم؟ افرادی مانند سیدمحمد خاتمی، حسن روحانی، سیدکمال خرازی، سیدمحمدحسین عادلی و محمدجواد ظریف نداریم؟ چرا ما نباید از این شخصیت ها بهره ببریم، از تفکرات شان استفاده کنیم و ابتکار عمل ها و راه حل هایی داشته باشیم؟