در سال 2025 شاهد دستاوردهای بزرگی در علم پزشکی بودیم: از درمان بیماری نادر ژنتیکی با فناوری CRISPR تا پیوند کبد خوک به انسان؛ چنین دستاوردهایی تا چند سال پیش شبیه افسانه ها به نظر می رسید اما حالا به واقعیت تبدیل شدند. این پیشرفت ها نه تنها جان انسان ها را نجات دادند، بلکه افق های جدیدی برای درمان بیماری های لاعلاج مثل آلزایمر و ایدز گشودند. در ادامه، نگاهی می اندازیم به 5 نقطه عطف پزشکی در سال 2025 که نویدبخش آینده ای سالم تر هستند.

به گزارش یورونیوز، در ماه فوریه 2025 نوزادی که با یک بیماری ژنتیکی کشنده متولد شده بود، تحت اولین ژن درمانی شخصی سازی شده جهان قرار گرفت. دانشمندان با استفاده از فناوری CRISPR ژن های معیوب در کبد نوزاد را مستقیماً اصلاح کردند. نتیجه این کار شگفت انگیز بود: وابستگی نوزاد به داروها کاهش یافت و کیفیت زندگی اش به طور چشمگیری بهبود پیدا کرد. مادر این کودک در ماه نوامبر اعلام کرد که فرزندش حالا راه می رود و مراحل رشد طبیعی را طی می کند؛ موفقیتی که مسیر درمان سایر بیماری های ژنتیکی را هموار می کند.

فناوری واکسن های mRNA که در دوران همه گیری کرونا امتحان خود را پس داده بود، حالا وارد فاز جدیدی شده است. صدها آزمایش بالینی درحال انجام است تا تأثیر این واکسن ها بر آنفولانزا، HIV و بیماری های ژنتیکی بررسی شود. نتایج اولیه دو مطالعه در تابستان نشان داد که واکسن های mRNA می توانند آنتی بادی های خنثی کننده HIV را در بدن تولید کنند؛ کلیدی که برای دفاع در برابر این ویروس هوشمند بسیار مهم است.

حوزه پیوند عضو از حیوان به انسان در سال 2025 جهش بزرگی داشت. برای اولین بار کبد یک خوک که از نظر ژنتیکی اصلاح شده بود، به بدن یک بیمار 71 ساله پیوند زده شد. این بیمار که به دلیل سرطان کبد و هپاتیت B در شرایط وخیمی بود، توانست 171 روز با کبد خوک زندگی کند. این موفقیت ثابت کرد که کبد حیوان می تواند وظایف حیاتی را در بدن انسان انجام دهد و امیدی برای حل بحران جهانی کمبود عضو باشد.

دانشمندان بریتانیایی در یک اقدام بی سابقه، از بافت زنده مغز انسان برای مطالعه مراحل اولیه زوال عقل استفاده کردند. آنها سلول های سالم مغز را در معرض پروتیین سمی آمیلویید بتا (عامل آلزایمر) قرار دادند و به صورت زنده مشاهده کردند که چگونه اتصالات بین سلول ها تخریب می شود. این روش جدید به محققان امکان می دهد تا داروها را مستقیماً روی بافت واقعی مغز انسان آزمایش کنند و شانس یافتن درمان قطعی را افزایش دهند.

داروهای لاغری مثل اوزمپیک و ویگووی فراتر از کاهش وزن عمل کرده اند. تحقیقات نشان می دهد که این داروها با کاهش التهاب و بهبود جریان خون می توانند بر سیستم پاداش مغز اثر بگذارند و به درمان اعتیاد و اختلالات روان پریشی کمک کنند. البته این داروها معجزه مطلق نیستند؛ شرکت سازنده (نوو نوردیسک) اعلام کرده که سماگلوتاید (ماده موثره این داروها) تأثیری بر بهبود عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به زوال عقل نداشته است.

چند روز قبل نیز سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نسخه خوراکی داروی ویگووی را تأیید کرد. این دارو پیش ازاین فقط به صورت تزریق هفتگی در دسترس بود و قرار است اوایل 2026 به صورت قرص عرضه شود.