محمدصادق جنان صفت در یادداشتی در روزنامه هم میهن نوشت: نرخ تبدیل دلار به ریال ایران همچنان روند فزاینده دارد. این رخداد به سرسام ارزی منجر شده و دردسرهایش ادامه دارد. بزرگترین دردسری که دلار گران برای شهروندان ایرانی پدیدار کرده، همراه شدن قیمت دیگر کالاها با نرخ تبدیل دلار به ریال است.

نهادهای حکومتی این دردسر و آتش زیر خاکستر را می بینند و در چارچوبی که برای دولت آماده کرده اند، راهی برای فرار از این تله نمی یابند. این روزها اما رسانه های حکومتی و هوادار نهادهای خاص کوشش می کنند با دادن آدرس های نادرست، دلیل اصلی سرسام ارزی را بپوشانند و نیز کوشش دارند تک مهره مهم خود در دولت چهاردهم یعنی محمدرضا فرزین را در منصب خویش نگهدارند.

چرا دلار روندی فزاینده را تجربه کرد؟ حقیقت این است که بانک مرکزی دلار کافی برای تخصیص و عرضه ارز در اختیار ندارد و یا اینکه به هردلیل، دلارهای خزانه خود را برای هزینه های ضروری تر نگه می دارد. چرا بانک مرکزی دلار کافی ندارد؟

محمدباقر قالیباف همین چند روز پیش گفت بیست و چند درصد از پیش بینی های بودجه برای صادرات نفت به دست نیامده است. این فاش گویی بالاترین مقام قانونگذاری و یکی از سه مرد قدرتمند حکومت، بعدها از سوی واردکنندگان نهاده های دامی تایید شد و آنها با صراحت گفتند با اینکه چند ماه از پرداخت ریال به شرکت نیکو می گذرد و این شرکت باید به دستور بانک مرکزی دلارها را تخصیص دهد ؛ اما از این کار امتناع می کند.

از سوی دیگر، خبرهایی می رسد که خرید نفت ایران از سوی شرکت های چینی محدودتر شده و نیز پرداخت دلارهای نفتی از سوی چین شتاب ندارد. سرانجام اینکه در چند روز تازه سپری شده بنیامین نتانیاهو نیز بار دیگر جنگ روانی با جمهوری اسلامی را تشدید کرده و گفته می شود که قصد جنگ افروزی دوباره دارد. مجموعه عوامل یادشده راه دلار را برای یکه تازی در بازار ارز باز کرده است و تا زمانی که این دلایل پابرجا هستند، انتظار تثبیت قیمت دلار بیهوده است.

درباره فرآیند یادشده می توان گمانه زنی های تازه داشت؟ به طور مثال، این گمان البته بدبینانه وجود دارد که بانک مرکزی نیک می داند ندادن دلار برای واردات نهاده های دامی یعنی افزایش قیمت فرآورده های لبنی و گوشت و مرغ و تخم مرغ. آیا این اتفاق افتاده است؟ البته بسیار بدبینانه است ؛ اما نمی توان احتمال آن را صفر دانست.

از سوی دیگر، برخی تحلیلگران باور دارند احتمال نگهداری ارزهای موجود برای هزینه های ضروری تر مثل هزینه های دفاع و امنیت در آهسته شدن تخصیص ارز را نباید نادیده گرفت.

انداختن توپ سرسام ارزی به دوش همه کابینه جز ریاست بانک مرکزی و نیز تمرکز بر روی فرار ارزهای صادراتی راه های مقابله با دلایل اصلی سرسام ارزی است که کلید آن روشن شده و از هر سو، بر شدت آن افزوده می شود. اگر دولت پزشکیان نتواند در این داستان حقیقت را به مردم بگوید، جنگ سیاسی در قالب جنگ ارزی را به اصولگرایان باخته است.