ایالات متحده آمریکا بزرگ ترین پایگاه صنعت دفاعی در جهان را دارد، و یکی از ارکان اصلی آن صنعت هوافضاست که بهترین هواپیماهای جنگی موجود در جهان را تولید می کند. برای پشتیبانی از متحدان آمریکا در سراسر جهان، تعداد زیادی جنگنده به کشورهای متحدی که فاقد ظرفیت صنعتی داخلی هستند، صادر می شود. کشورهای دیگری مانند ترکیه، کره، و ژاپن نیز هواپیماهایی را در خاک خود تحت لیسانس شرکت های آمریکایی مانند بویینگ، جنرال داینامیکس، یا لاکهید مارتین تولید می کنند.

در عین حال، برخی دیگر از کشورها یا قادر به ایجاد یک پایگاه صنعتی داخلی نیستند یا نمی خواهند که چنین پایگاهی ایجاد کنند و به سادگی جنگنده ها را از طریق قراردادهای فروش نظامی خارجی (FMS) خریداری می کنند. در این مقاله، هفت کشوری را بررسی خواهیم کرد که بیشترین تعداد جنگنده ها را به طور مستقیم از ایالات متحده خریداری کرده اند و نه از طریق همکاری ها یا قراردادهای لیسانس تولید در خارج. این فهرست شامل همه نوع جنگنده ای از F-16 Fighting Falcon قدیمی تا جدیدترین جت های پنهان کار و جنگنده برتری هوایی F-15 Eagle می شود. بدون هیچ مقدمه ای، بیایید بررسی کنیم که کدام نیروهای هوایی بیشترین جنگنده های آمریکایی را خریداری کرده اند.

137 جنگنده

نیروی هوایی تایوان به شدت به جنگندههای آمریکایی وابسته است و F-16 Fighting Falcon به عنوان جنگنده اصلی چندمنظوره این کشور عمل می کند. ایالات متحده تأمین کننده اصلی تایوان در زمینه هواپیماها و پشتیبانی های اساسی نظامی است. تایوان ناوگانی از جنگنده های F-16A/B دارد که به استاندارد مدرن F-16V (Viper) ارتقا یافته اند، این برنامه در سال 2023 به پایان رسید. همچنین تایوان 66 جنگنده F-16V Block 70 جدید در حال سفارش دارد که انتظار می رود تحویل آن ها تا پایان سال 2026 انجام شود.

ناوگان قدیمی جنگنده های Northrop F-5 Tiger II که نخستین بار در سال 1965 از طریق برنامه کمک نظامی ایالات متحده به تایوان داده شده بودند، هنوز در خدمت هستند، هرچند نقش آن ها عمدتاً به آموزش و وظایف خط دوم میدان نبرد تغییر یافته است. نیروی هوایی تایوان به طور منظم جنگنده های خود را برای شلیک به هواپیماهای نیروی هوایی چین آماده می کند که فشار زیادی به ناوگان و بودجه این کشور وارد کرده است.

148 جنگنده

نیروی هوایی یونان یک قدرت هوایی اصلی در پیمان ناتو به شمار می آید. این نیرو ناوگانی متنوع از جت های جنگی در اختیار دارد اما به طور قابل توجهی به هواپیماهای آمریکایی وابسته است. ناوگان اصلی نیروی هوایی یونان عمدتاً بر جنگنده F-16 Fighting Falcon تکیه دارد. نیروی هوایی یونان (HAF) قرار است در آینده جنگنده پنهان کار F-35 را خریداری کند که ایالات متحده را به تأمین کننده حیاتی برای هواپیماهای فعلی و پلتفرم های آینده این کشور تبدیل خواهد کرد.

ستون فقرات ناوگان جنگنده های نیروی هوایی یونان، جنگنده های آمریکایی F-16 هستند. یونان انواع مختلفی از این جنگنده ها را شامل نسخه های F-16C/D Block 30، 50، 52+، و 52+ Advanced در اختیار دارد. بسیاری از این F-16ها در حال انجام یک برنامه ارتقاء بزرگ به استاندارد پیشرفته F-16V (Viper) هستند که قابلیت های آن ها را با رادار جدید و سایر سیستم ها تقویت می کند.

همچنین، نیروی هوایی یونان یکی از آخرین اپراتورهای McDonnell Douglas F-4E Phantom II است که پس از یک برنامه به روزرسانی به نام “Peace Icarus 2000” ارتقا یافته اند. جنگنده های F-35 آینده به نیروی هوایی یونان این امکان را خواهند داد که آخرین فانتوم ها را از خدمت خارج کنند. یونان در ژوییه 2024 به طور رسمی قراردادی برای خرید حداقل 20 فروند جنگنده پنهان کار F-35A امضا کرده است، با گزینه خرید 20 فروند دیگر در آینده.

150 جنگنده

بریتانیا برنامه های بزرگی برای گسترش ناوگان هواپیماهای جنگی خود که از ایالات متحده تأمین می شود، دارد. در حال حاضر، نیروی هوایی سلطنتی (RAF) هنوز به تعداد کامل از این جنگنده ها نرسیده، زیرا بیشتر از 12 فروند F-35A و 138 فروند F-35B هنوز در مرحله سفارش داشته و تحویل نگرفته است. پس از تحویل تمامی جنگنده های پنهانکار F-35 Lightning II ساخت لاکهید مارتین، بریتانیایی ها ناوگانی بزرگ از جنگنده های نسل پنجمی Joint Strike Fighter (JSF) خواهند داشت.

نسخه F-35B قابلیت پرواز عمودی و برخاست و فرود کوتاه (STOVL) دارد، که به آن اجازه می دهد از روی ناوهای هواپیمابر کلاس ملکه الیزابت متعلق به نیروی دریایی سلطنتی و همچنین پایگاه های زمینی عملیات انجام دهد. نسخه های جدید F-35A به طور خاص برای هواپیماهای دوکاره (DCA) طراحی شده اند، به این معنی که می توانند هم بمب های تاکتیکی متعارف و هم بمب های هسته ای B61 را حمل کنند.

همچنین نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا به دنبال یک هواپیمای آموزشی سریع پرواز پیشرفته جدید برای جایگزینی ناوگان Hawk ساخت کمپانی BAE Systems است. Saab نسخه ای از جنگنده T-7A Red Hawk که به طور مشترک توسط Saab و Boeing ساخته شده را به عنوان راه حل این برنامه پیشنهاد داده است.

هم زمان با خریدهای هواپیماهای آمریکایی، نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا در حال توسعه جنگنده نسل ششم بومی خود با نام Tempest به عنوان بخشی از برنامه Global Combat Air Programme (GCAP) نیز هست که یک پروژه مشترک با ایتالیا و ژاپن بوده و پیش بینی می شود این جنگنده در حدود سال 2035 وارد خدمت شود.

204 جنگنده

از نظر فنی، نیروی هوایی جمهوری کره (ROKAF) تقریباً 300 جنگنده از نوع آمریکایی در اختیار دارد. از این تعداد، حدود 90 فروند در کره جنوبی با استفاده از قطعات ارسال شده از ایالات متحده ساخته شده اند. جنگنده های ساخته شده در ایالات متحده بخش عمده ای از نیروی هوایی رزمی این کشور را تشکیل می دهند، از جمله جنگنده های F-16، F-35 و F-4.

F-15K Slam Eagle نسخه ویژه ای از F-15E Strike Eagle ساخت بویینگ است که برای انجام مأموریت های ضربتی بلندبرد طراحی شده و جزو اجزای حیاتی ناوگان جنگنده های نیروی هوایی کره جنوبی به شمار می آید. نیروی هوایی جمهوری کره ناوگانی بزرگ از نسخه های F-16 را که در این کشور KF-16 نام گذاری شده اند، در اختیار دارد. بسیاری از نسخه های جدیدتر این جنگنده ها از طریق توافق های تحت لیسانس به طور مشترک در کره جنوبی تولید شده اند، اما بیشتر آن ها هنوز هواپیماهایی هستند که در ایالات متحده ساخته شده اند.

همچنین، نیروی هوایی جمهوری کره جنگنده های پنهان کار F-35A نسل پنجمی را در اختیار دارد. تحویل این جنگنده های پیشرفته نسل پنجم توانایی های نیروی هوایی کره جنوبی را به طور قابل توجهی افزایش داده است. یک ناوگان قدیمی اما همچنان عملیاتی از جنگنده های F-4 Phantom هنوز در نیروی هوایی این کشور در خدمت هستند، اما این هواپیماها به طور تدریجی از خدمت خارج شده و جای خود را به F-35های جدیدتر می دهند.

218 جنگنده

نیروی هوایی مصر یک ناوگان متنوع از جنگنده های ساخت کشورهای مختلف، از جمله فرانسه و روسیه، در اختیار دارد، اما بیشتر این ناوگان شامل جنگنده های آمریکایی است که در بخش هوایی رزمی این کشور قرار دارند. F-16 ستون فقرات و پشتوانه عددی اصلی نیروی هوایی مصر است و بیش از 200 فروند از این جنگنده ها در خدمت به سر می برند. مصر در دهه های 50 و 60 میلادی متحد نزدیک اتحاد جماهیر شوروی بود، اما پس از دهه 70 میلادی به سمت ایالات متحده تغییر جهت داد. این تاریخچه باعث می شود که مصر هنوز برخی از جنگنده های قدیمی ساخت شوروی و همچنین روسیه را در خدمت داشته باشد که نیاز به قطعات یدکی و نگهداری دارد، علاوه بر سیستم های غربی جدیدتری که در دهه های اخیر خریداری کرده است.

F-16های مصر تحت برنامه های مختلف موسوم به Peace Vector خریداری شده اند و شامل انواع A/B، C/D و نسخه های پیشرفته تر Block 52 هستند. جنگنده های F-16 عمده عملیات های هوایی و حمله به اهداف زمینی را انجام می دهند. مصر همچنین ناوگانی از جنگنده های F-4E Phantom II در انبارهای خود دارد که بعدها با Fighting Falcon جایگزین شده اند. در حالی که مصر علاقه مندی خود را برای خرید جنگنده های پیشرفته تری مانند F-35 یا جدیدترین نسخه های F-15EX ابراز کرده، این فروش ها به دلیل ملاحظات ژئوپلیتیکی هنوز نهایی نشده است. سیاست های ایالات متحده همچنان اقداماتی را برای تضمین برتری کیفی نظامی (QME) اسراییل در منطقه در نظر می گیرند که مانع از فروش جنگنده های نسل چهارم به بالا یا نسل پنجم به مصر و دیگر کشورهای رقیب می شود.

269 جنگنده

نیروی هوایی سلطنتی سعودی (RSAF) یک مشتری عمده تسلیحات ساخت ایالات متحده بوده و به شدت به تجهیزات ساخت آمریکا وابسته است، به طوری که F-15 به عنوان جنگنده اصلی نیروی هوایی این کشور شناخته شده و این کشور یکی از معدود کشورهای دارنده نسخه های جنگنده اف-15 است. عربستان سعودی درخواست دریافت جنگنده پنهان کار F-35A کرده و تأیید اولیه ایالات متحده را برای خرید حداقل دو اسکادران (48 فروند) از این جنگنده پیشرفته دریافت کرده است. همچنین نیروی هوایی سلطنتی سعودی قبلاً ناوگانی از جنگنده های سبک F-5 را در اختیار داشت که عمدتاً با هواپیماهای مدرن تری جایگزین شده و اکنون از خدمت خارج شده اند.

F-15SA (Saudi Advanced) یک نسخه پیشرفته و سفارشی از F-15E Strike Eagle است که دارای رادار فعال اسکن الکترونیکی (AESA)، سیستم های جنگ الکترونیک دیجیتال و کنترل گرهای پرواز با سیم است. همچنین بویینگ نسخه پیشرفته F-15EX Eagle II را به عربستان سعودی پیشنهاد کرده تا یکی از معدود کشورهای دارنده این جنگنده باشد. گزارش ها حاکی از آن است که نیروی هوایی سلطنتی سعودی قصد دارد تا 60 فروند از این جنگنده ها را برای تکمیل یا جایگزینی ناوگان قدیمی Tornado IDS خود خریداری کند.

اعطای مجوز خرید F-35A به عربستان یک تغییر بزرگ در سیاست ایالات متحده و خاورمیانه خواهد بود، به ویژه با توجه به روابط پادشاهی سعودی با چین، که یکی از نگرانی های امنیتی عمده ایالات متحده در این زمینه است. اگر فروش این جنگنده نسل پنجم به عربستان تأیید شوند، این امر فرصت پرخطری را برای چین ایجاد خواهد کرد تا از طریق جاسوسی یا روش های دیگر به فناوری موجود در F-35 دست یابد. عربستان سعودی در اواخر دهه 1980 ده ها موشک بالستیک با سوخت مایع و برد متوسط از چین خریداری کرد. در سال 2007، با حمایت ایالات متحده، عربستان سعودی موشک های بالستیک برد متوسط DF-21 با سوخت جامد و دقت بیشتر را از چین خریداری کرد.

اطلاعات و تصاویر ماهواره ای ایالات متحده در اواخر 2021 تأیید کردند که عربستان سعودی به طور فعال موشک های بالستیک را در یک تأسیسات نزدیک به الدوادمی با کمک چین تولید می کند. دسترسی به داده های F-35 می تواند اطلاعاتی را برای چین فراهم کند که به آن ها اجازه می دهد توسعه و بهبود جنگنده های J-20 و J-35 خود و همچنین قابلیت های ضد پنهان کاری را پنج تا ده سال تسریع کنند. پیمان دفاعی عربستان سعودی با پاکستان، کشوری که به طور عمیق در سیستم نظامی چین وارد شده است، یک راه دیگر برای نشت داده های این جنگنده نسل پنجمی آمریکایی محسوب می شود.

323 جنگنده

نیروی هوایی اسراییل (IAF) به طور انحصاری از جنگنده های ساخته شده در ایالات متحده استفاده می کند. نیروی هوایی اسراییل پلتفرم های مختلف آمریکایی خود را با سامانه های الکترونیک پروازی و تسلیحات توسعه یافته در اسراییل ترکیب کرده و یک نیروی بسیار مؤثر با سابقه جنگی برجسته ایجاد کرده است. Lockheed Martin F-35I Adir پیشرفته ترین جنگنده در ناوگان نیروی هوایی اسراییل است و به عنوان یک تقویت کننده نیرو عمل می کند. گفته می شود اسراییل در جنگ 12 روزه از این جنگنده برای حمله به اهدافی در ایران استفاده کرده است.

ادعا می شود جنگنده های F-35 با از کار انداختن سیستم های دفاع هوایی ایران، مسیر را برای سایر هواپیماها پاکسازی کرده و بدون هیچ گونه تلفاتی به پایگاه های خود بازگشتند. این عملیات شامل یک سفر رفت و برگشت نزدیک به 4,000 کیلومتری برای برخی از هواپیماها اسراییلی بود.

نسخه های F-16 Sufa و Barak ساخت لاکهید مارتین به عنوان نیروی اصلی ناوگان نیروی هوایی اسراییل شناخته می شوند. F-16I Sufa یک نسخه بسیار تغییر یافته و با برد طولانی از جنگنده اف-16 آمریکایی است. این جنگنده ها تاریخچه جنگی طولانی داشته و در عملیاتی معروف در حمله به رآکتور هسته ای اوسیراک، عراق در عملیات اپرا در سال 1981 مورد استفاده قرار گرفتند. نسخه های F-15 Ra’am و Baz ساخت بویینگ نیز توانایی برتری هوایی سنگین و قابلیت های ضربه زنی دوربرد را به نیروی هوایی اسراییل ارائه می دهند. F-15I Ra’am یک نسخه تخصصی تهاجمی و سنگین است که در ماموریت هایی که نیاز به نفوذ عمیق و نابودی اهداف مستحکم دارد، حیاتی بوده است. از این هواپیماها نیز در حمله به ایران استفاده شده است. اسراییل یکی از بزرگ ترین خریداران جنگنده های آمریکایی به شمار می آید.