فرارو- محمد جواد ظریف، اخیرا در جریان یک مصاحبه به اهمیت برجام و تاثیر آن بر پیشگیری از جنگ اشاره کرده و گفته است: رقم خوردن جنگ به دلیل مرگ برجام بود، نه امضای برجام. ما جنگ را به تاخیر انداختیم. همه می گفتند که پس از امضای برجام، جنگ قریب الوقوع بود. ما می توانستیم از جنگی که در نهایت رخ داد جلوگیری کنیم. این به دلیل برجام نیست بلکه به دلیل شکست ما در درک این واقعیت است که تنها جایگزین یک توافق، تقابل است. تقابل برای همه از جمله برای ایالات متحده و قطعا برای اسراییل و قطعا برای ایران پر هزینه بود.

به گزارش فرارو، این اظهارات ظریف در شرایطی مطرح می شود که تقابل بین محمد اسلام و رافائل گروسی در خصوص بازدید کارشناسان آژانس از سایت های هسته ای ایران ادامه دارد. اخیرا گروسی در اظهارنظری که پیش از این نیز بارها تکرار شده بر لزوم دسترسی بازرسان به سایت های هسته ای آسیب دیده در ایران تاکید کرده است. با این وجود اسلامی گفته است: آژانس که حمله به تأسیسات هسته ای ایران را محکوم نکرده، حق مطالبه بازرسی ندارد

با توجه به این شرایط پرسش هایی درباره ادامه مسیر موجود بین ایران و ایالات متحده و اتحادیه اروپا از یک سو و ایران و آژانس از سوی دیگر وجود دارد. علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در گفتگو با فرارو به این پرسش ها پاسخ داده است:

علی بیگدلی به فرارو گفت: نظر آقای ظریف درباره اهمیت برجام در پیشگیری از تنش نظامی کاملا درست است. همین حالا هم بر اساس تصمیمات شورای حکام در نشست فصلی، با توجه به این که یک قطعنامه توجیهی علیه ما صادر کرده اند، رسما اعلام و تهدید کرده اند که اگر ایران اجازه ندهد کارشناسان آژانس به این کشور رفته و دوربین های خود را نصب کنند و آقای گروسی نتواند گزارش کاملی از وضعیت عملکرد هسته ای ایران ارائه دهد، باز هم احتمال جنگ و درگیری نظامی وجود خواهد داشت. یعنی اگر ما بخواهیم با ایالات متحده یا اروپا کوچکترین مذاکره ای انجام دهیم، شرط اول آن این است که گزارش گروسی به شکل کامل و بی نقص به شورای حکام ارائه شود. حتی در این شرایط هم، ورود به مذاکره، منوط به طی شدن همه این مراحل است.

وی افزود: بنابراین، اگر ما از ابتدا با آژانس همکاری گسترده تری داشتیم، شاید در جریان مذاکرات هم سریعتر به نتیجه می رسیدیم. این به معنای تسلیم و پذیرش همه خواست های طرف مقابل نیست. اما این که آژانس را دچار سردرگمی کرده ایم هم درست نیست. درواقع نوع رفتار ما درباره آژانس حاوی تصمیم و پیام قاطع نیست. بلکه در برهه های مختلف صحبت هایی متفاوت کرده ایم. اما چرا می گویم حرف آقای ظریف درست است؟ چون وقتی یک قرارداد مشخص مثل برجام داریم، دیگر همه تکلیف ما با آژانس و طرف مقابل مشخص شده و تنش جدیدی شکل نمی گیرد. به همین دلیل معتقدم همکاری با آژانس می تواند بسیار سازنده باشد وعدم همکاری با آژانس ما را در خطراتی جدی قرار می دهد.

این تحلیلگر حوزه سیاست خارجی در ادامه گفت: سیاستی که اکنون در قبال آژانس در پیش گرفته ایم، یعنی از یک سو برعدم همکاری با آژانس تاکید نداریم و از سوی دیگر همکاری کامل هم انجام نمی دهیم، می تواند در بلندمدت خطرآفرین باشد. یک بار آقای اسلامی اعلام کرد، کارشناسان و بازرسان از سوی گروسی وارد سایت های تهران شده اند ولی آژانس این موضوع را رد کرد. این موضوعات است که باعث می شود بین آژانس و مقامات هسته ای ما، اختلافات تشدید شود. همه سایت ها، چه آن ها که لطمه و صدمه دیده اند، چه آن ها که سالم هستند باید زیرنظر آژانس قرار بگیرند. اصلا بر اساس ماموریتی که شورای حکام به آقای گروسی داده، انجام نظارت ها اجتناب ناپذیر است. هم اروپایی ها و هم آمریکایی ها نیز روی همین موضوع متمرکز شده اند و می گویند تا زمانی که گروسی گزارش کامل خود را منتشر نکند، باب حمله نظامی مفتوح است.

وی افزود: مسئله هسته ای بسیار مهم است و تاثیر زیادی هم در آینده روابط ما با غرب دارد. این ابزار یا وسیله، نقش مهمی در مهار تورمی خواهد داشت که هم اکنون گریبان اقتصاد ما را گرفته، چرا که اگر بتوانیم با گفتگو و مذاکره، تحریم های کشور را کاهش دهیم، درواقع موفق شده ایم اقتصاد کشور و معیشت مردم را نجات دهیم. یکی از مهمترین ماموریت های سیاست خارجی ما باید این باشد که اجازه ندهیم اوضاع از این چیزی که اکنون هست، پیچیده تر شود. درواقع این شرایط که ایران اجازه ندهد کارشناسان وارد کشور شوند و از همه سایت ها عکسبرداری و فیلمبرداری کنند، باعث می شود که در نشست ماه مارس (اواخر سال جاری شمسی) قطعنامه ای تنبیهی علیه ما صادر شود و در این صورت، پرونده ای علیه ما تشکیل خواهد شد که فشارها را افزایش می دهد. در این وضعیت مسئله ما به فصل هفتم منشور کشیده خواهد شد. برای من روشن نیست دقیقا چه برنامه ای داریم چرا که همه درها را بسته ایم.