دویست و پنجاه و پنج سال گذشت و هنوز هویت موسیقی با نامش عجین است. بتهوون را به عنوان نابغه ای می شناسیم که موسیقی را برای همیشه تغییر داد. بیش از دو قرن پس از مرگش، او هنوز به عنوان آهنگسازی بزرگ شناخته می شود که با وجود ناشنوایی، بیشتر از جهان پیرامونش جدا شد، اما همچنان مسیر هنری اش جادوانه است.

به گزارش ایسنا، هیچ آهنگسازی به اندازه لودویگ فان بتهوون چنین تاثیر عمیقی بر موسیقی بر جای نگذاشته است. اغراق نیست که بتهوون را تجسم آرمانی از موسیقیدانی بنامیم که بسان یک قهرمان رمانتیک، پرشور و آگاه به سیاست بود. امروز با دویست و پنجاه و پنجمین سالگرد تولد او مصادف است.

قطعاتی که بتهوون با آن ها برای عموم مردم شناخته می شود، چه سمفونی پنجم او که در جنگ جهانی دوم به نمادی از امید برای متفقین بدل شد، یا آثار پیانویی همچون سونات مهتاب که پیانیست های نوآموز با آن بزرگ شده اند، فقط بخش کوچکی از داستان بتهوون را روایت می کنند.

این آثار نام آشنا به سختی می توانند نشان دهنده اهمیت واقعی او یا وسعت و عظمت دستاوردش باشند؛ چه رسد به توضیح این که چرا او چنین چهره مهمی در تاریخ چیزی است که ما معمولاً موسیقی کلاسیک می نامیم.

پیش از بتهوون ، آهنگسازان اغلب موسیقی را سفارشی می نوشتند که این موضوع شامل قطعات سفارشی برای کلیسا یا حامیان ثروتمند یا دربارهای اشرافی اروپا نیز می شد. اگرچه آهنگسازان بزرگ آن دوره ها هم می توانستند از این محدودیت ها فراتر روند و موسیقی ای شخصی و در عین حال ظریف خلق کنند، اما بتهوون مصمم بود که ایده استقلال خلاقیت را بسیار فراتر ببرد.

او در شهر بن به دنیا آمد. پدرش خواننده تنور در خدمت اسقف اعظم کلن بود که نخستین درس های موسیقی را به لودویگ آموزش داد. او در 10سالگی یادگیری رسمی آهنگسازی و پیانو را آغاز کرد و حتی در اوایل نوجوانی چند قطعه منتشر کرد، اما بخش اعظمی از آنچه میان سال های 1785 تا مهاجرتش به وین در سال 1792 نوشت، در دوران حیاتش شنیده نشد.

با به وجود آمدن مشکلات خانوادگی، لودویگ جوان بیش از پیش مسئولیت تأمین خانواده را از طریق تدریس و نوازندگی ویولا بر عهده گرفت. او در وین، مدتی کوتاه نزد هایدن تحصیل کرد، اما بیشتر به عنوان پیانیست و نه آهنگساز جایگاه خود را تثبیت کرد. البته از همان ابتدا حمایت چندین حامی ثروتمند را به دست آورد و این حمایت در بیشتر عمرش ادامه پیدا کرد. نخستین اجرای عمومی او به عنوان پیانیست در سال 1795 میلادی بود. او در این اجرا کنسرتو پیانویی را نواخت که امروز کنسرتو شماره دو نامیده می شود.

این دوره، دورانی پرتلاطم در جهان بود: فقط اندکی بیش از یک دهه از تاسیس ایالات متحده می گذشت، پژواک های انقلاب 1789 فرانسه و به قدرت رسیدن ناپلئون در پی آن، سراسر اروپا را تحت تاثیر قرار داده بود و آغاز انقلاب صنعتی نیز دگرگونی های اجتماعی بزرگی ایجاد کرده بود. اما انقلاب در هنر هم در جریان بود. رمانتیسم در ادبیات جایگاه خود را پیدا کرده بود.

درست است که پیدا کردن شباهت های مستقیم بین هنرمندان بزرگ در رشته های مختلف آسان نیست، اما اگر بخواهیم برای بتهوون هم عصری در هنری دیگر پیدا کنیم، آن شخص فرانسیسکو گویا خواهد بود: هنرمندی که میان دو دوره سبکی ایستاده بود و مسیرش از نقاش درباری تا شمایل شکن و انزوای اجتماعی ناشی از ناشنوایی فزاینده، آینه ای از سرنوشت بتهوون است.

مسیر هنری بتهوون معمولا به سه دوره آغازین، میانی و پایانی تقسیم می شود، اما از اوایل 1800 به بعد، موسیقی او پیوسته در حال تغییر بود و همواره مسیر خلاقانه انقلابی منحصر به خود را دنبال می کرد. موسیقی او مرز میان دو دوران بزرگ کلاسیک و رمانتیک را مشخص کرد.

آثاری که او در دهه بیست سالگی زندگی خود یعنی در پایان قرن هجدهم نوشت مانند دو کنسرتو پیانو و نخستین مجموعه کوارتت های زهی، شاید به نظر برسند که به جهان موسیقایی هایدن و موتسارت تعلق دارند، اما نشانه هایی در خود دارند که نشان می دهد بتهوون از همان زمان در حال آزمودن مرزهای سبک کلاسیکی بود که به ارث برده بود.

همان گونه که زندگی او میان دهه های پایانی یک قرن و آغاز قرن بعدی قرار داشت، موسیقی اش نیز مرز میان دو دوران بزرگ، کلاسیک و رمانتیک را خلق کرد.

تقریبا همه ژانرهای موسیقایی ای که بتهوون به آن ها پرداخت، پس از بازآفرینی او دیگر همان ژانر سابق باقی نماند. دو سمفونی نخست او کم و بیش در چارچوب کلاسیک حرکت می کنند، اما سمفونی سوم، Eroica ، که نخستین بار در سال 1805 اجرا شد، در مقیاسی کاملا متفاوت بود. این اثر بیانیه ای آشکار از نیت او بود و نشان می داد که بتهوون مصمم است سمفونی را به قلمروهایی ببرد که پیشینیان او هرگز تصور نکرده بودند.

او برای تاکید بر جاه طلبی انقلابی این اثر، آن را به ناپلئون تقدیم کرد. بتهوون او را تجسم آرمان های دموکراتیک و جمهوری خواهانه انقلاب فرانسه می دید. اما وقتی ناپلئون در سال 1804 خود را امپراتور اعلام کرد، آهنگساز با خشم نام او را از صفحه عناوین خط زد.

در همین زمان، نخستین نشانه های ناشنوایی بتهوون آشکار شده بود. بتهوون در نامه ای خارق العاده، به نام وصیت نامه هایلیگنشتات ، که در سال 1802 نوشت اما هرگز برای دو برادرش نفرستاد، از اراده خود برای غلبه بر شکست نوشت.

درحقیقت بتهوون به وعده خود عمل کرد. سمفونی های پس از Eroica ساخته او نیز مرزهای تازه ای را درنوردید. درام کوبنده سمفونی پنجم و موسیقی توصیفی سمفونی ششم، انقلابی بود. انرژی مهارنشدنی سمفونی هفتم نیز بی سابقه بود.

در تمام این سال ها، ناشنوایی او بدتر می شد. آخرین حضور عمومی اش به عنوان پیانیست در سال 1814 بود و در دهه پایانی زندگی اش ناچار شد برای گفت وگو با دوستان از دفترچه های یادداشت استفاده کند. اما با گذشت دو قرن همچنان به عنوان آهنگسازی تکرارنشدنی در ذهن ها ماندگار شده است.