دولت روس به دول انگلیس و غیره اعلام کرده است که عهدنامه بعد از جنگ سواستپول را حالا قبول ندارم، کسر شأن من است؛ حالت عثمانی خیلی بد است.

ناصرالدین شاه قاجار در خاطرات روز چهارشنبه 20 رمضان 1287 (23 آذر 1249) نوشت: امروز باید به کربلا برویم. صبح زود از خواب برخاستم رفتم حمام، بعد سوار شدیم. پنج فرسنگ راه است. صبح بسیار بسیار سرد بود، باد سردی می آمد. به کالسکه عثمانی نشستم راندیم. والی پاشا، کمال پاشا، حسام السلطنه، وزیر خارجه، مشیرالدوله، تیمور و غیره بودند، صحبت شد. قدری که راه رفتیم، خواستم سوار بشوم برویم شکار قاز [غاز] و غیره. قدری که رفتم، باد بسیار سرد می آمد، برگشتم به کالسکه نشستم. قدری که رفتیم به ناهار افتادیم. تا چادر بزنند توی کالسکه نشستم، بعضی کاغذهای وزیر خارجه را ملاحظه کردیم، خودش هم بود. با مشیرالدوله حرف زدیم. دندانم امروز درد می کند.

دولت روس به دول انگلیس و غیره اعلام کرده است که عهدنامه بعد از جنگ سواستپول را حالا قبول ندارم، کسر شأن من است؛ حالت عثمانی خیلی بد است.

بعد رفتم توی سراپرده آفتاب گردان. در کباب خوردن، دندان پیش رو خیلی درد گرفت، به طوری که زیاد اذیت کرد، الی منزل بسیار اذیت کرد. بعد از ناهار سوار کالسکه شده راندیم برای منزل. عرفانچی دم کالسکه روزنامه فرنگی می خواند. دندانم خیلی اذیت می کرد. سیاچی روی اسب کلاغی زد. دسته اعرابی با عَلَم و دهل پیدا شدند. فرستادیم، معلوم شد عجم هستند، از طایفه بلوچ سواحل خلیج فارس. خاقان مغفور این ها را این جا فرستاده است بعد از وهابی که حول نجف را محافظت کنند. رییس شان حالا محمدعلی خان نامی است. در سواحل آب کوفه می نشینند. می گفته است هزار خانواریم.

خلاصه کالسکه ما به راه افتاد. نزدیک کربلا کالسکه ایستاد. توی کالسکه وضویی گرفته، سرداری گلابتون زردی پوشیدیم. میرزا علی خان و غیره بودند. پرتقالی خوردیم، قلیانی کشیدیم، به راه افتادیم. کالسکه ما به رد کالسکه والده شاه افتاد. از بی راهه رفته بودند. زمین چمن، نهر، نهر خشک زیادی بود، زمین ناهموار؛ بسیار بد گذشت، آخر سوار اسب شدم. باد سردی می آمد، دو ساعت هم به غروب مانده است. اردو جای اولی نیست، دورتر افتاده است. راندیم برای زیارت سواره همان جمعیت آخوند، مردم و غیره بعینها بودند. رفتم زیارت. حاجی رضاقلی خان برادر سپهدار پیدا شد، گفت سه روز است آمده ایم، با سلطان خانم همشیره حسام السلطنه به مکه می خواهند بروند.

وارد صحن مقدس شدیم. رفتیم توی ضریح نماز کردم. بنا شد الی روز بیست وسوم ان شاءالله این جا بمانیم، بیست وچهارم برویم. معیر و غیره بودند. بعد از زیارت آمدیم منزل. کاهو خوردم. زن ها آمدند و حرف زدند وقتی که می آمدم انیس الدوله را دیدم سوار خر سفیدی بود، به زیارت می رفت؛ بسیار خنده ام گرفت. پیرزن ها، زعفران باجی، و غیره هم پیاده از عقب می رفتند، چون امروز حرم به زیارت نرفتند.

شب را خوابیدیم. بسیار بسیار سرد بود.

منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار از ربیع الاول 1287 تا شوال 1288 ق به انضمام سفرنامه کربلا و نجف، به کوشش مجید عبدامین، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ اول، زمستان 1398، صص 205-204