| تاب آوری معمولاً به عنوان توانایی بازگشت به وضعیت اولیه و دستیابی به رشد مثبت در مواجهه با دشواری ها و شکست ها تعریف می شود. تاب آوری کودکان در دهه های اخیر به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در روان شناسی رشد و سلامت روان مورد توجه روزافزون قرار گرفته است. کودکان در تعامل مستمر با عوامل خطر فردی، خانوادگی و محیطی قرار دارند، اما واکنش آن ها به این ناملایمات یکسان نیست؛ برخی دچار آسیب پذیری شدید می شوند، در حالی که برخی دیگر توانایی سازگاری و بازگشت به کارکرد عادی را حفظ می کنند. تاب آوری در ادبیات علمی یک ویژگی ایستا نیست، بلکه فرایندی پویا، چندبعدی و وابسته به زمینه های فرهنگی اجتماعی است که طی آن، کودک می آموزد چگونه در مواجهه با خطر و تنیدگی، از ظرفیت های فردی و شبکه های حمایتی خود بهره گیرد در ایران، شواهد اپیدمیولوژیک اخیر نشان می دهد که نیاز به توجه نظام مند به تاب آوری کودکان بیش از پیش احساس می شود. به عنوان نمونه، مطالعه ای بزرگ مقیاس روی 714 کودک ایرانی 9 تا 12 ساله با استفاده از پرسشنامه نقاط قوت و دشواری ها نشان داد که حدود 24 درصد کودکان در طبقات مرزی یا غیرطبیعی قرار دارند؛ به طوری که عوامل خطر مهم همچون استعمال دخانیات در خانه، تشخیص اختلال نقص توجه/بیش فعالی و استفاده بیش ازحد از فناوری های دیجیتال با سطوح بالاتر مشکلات هیجانی رفتاری همراه بوده است. مطالعات نشان می دهد که بخش قابل توجهی از کودکان ایرانی در معرض فشارهای روانی و محیطی قرار دارند و کارکرد آنان نسبت به شرایط مطلوب فاصله دارد؛ بنابراین، یکی از مسائل اصلی در حوزه سلامت روان کودک، کمبود برنامه های مبتنی بر شواهد برای تقویت تاب آوری در خانواده ها، مدارس و ساختارهای حمایتی کشور است. حال می بایست برنامه ها و راهبردهای تاب آوری به کودکان از سنین پایین با توانمندسازی خانواده و مربیان آموزش داده شود تا از اختلالات عاطفی و آسیب های اجتماعی در سنین بالا پیشگیری گردد. |