فرارو- افزایش نرخ تورم موضوعی است که با نگرانی از سوی اقشار مختلف جامعه دنبال می شود. کنترل این نرخ که از دید برخی کارشناسان اقتصادی فزاینده و در آستانه رسیدن به یک بحران بزرگ است،چگونه امکان پذیر می شود؟

به گزارش فرارو، برخی اقتصاددانان در ماه های اخیر هشدارهایی درباره نرخ فزاینده تورم داده اند. برای مثال، حسین عبده تبریزی خطر تورم 3000 درصدی را به دولت گوشزد کرده است. با این وجود برخی دیگر از اقتصاددانان معتقدند امکان مدیریت نرخ تورم هنوز وجود دارد، مشروط بر آن که تصمیم گیران کشور، بخواهند. سیدکمال سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در گفتگو با فرارو به بررسی این موضوع پرداخته است:

سید کمال سیدعلی به فرارو گفت: برای بررسی تورم و این که قابل مهار است یا خیر باید به سراغ ریشه های تورم رفت. یکی از موضوعاتی که این روزها به شدت مورد توجه است، افزایش قیمت طلا به 4500 دلار در هر انس است. خود این موضوع در افزایش قیمت دلار هم تاثیرگذار است. نیاز ما به وارد کردن طلا، تبدیل آن به سکه یا سایر مصارفی که بانک مرکزی به عنوان نقدینگی لازم دارد، کم نیست. بنابراین یکی از سرفصل های تامین توان مالی کشور را بانک مرکزی از طریق طلا رقم می زند. طلایی که تا همین سال های اخیر با قیمت 3 تا 3500 دلار خریداری می شد، اکنون با قیمت 4300 دلار خریداری می شود. بنابراین یکی از عوامل تاثیرگذار بیرونی در شرایط فعلی همین موضوع است. اما سوال اصلی این است که چرا نوسانات مذکور نسبت به ماه های گذشته تا این حد شدید شده است. این موضوع دلایل داخلی و خارجی دارد. بازار شایعات یا حرف هایی که ممکن است محقق بشوند نیز داغ است. برای مثال گفته می شود ممکن است دلار 28500 تومانی کاملا حذف شده و به عدد نزدیک 50 تومان برای کالاهای اساسی برسیم.

وی افزود: ارز نیمایی هم با توجه به فاصله 60 الی 70 تومانی خود با وضعیت دلار آزاد، متقاضی بیشتری دارد. اما در شرایطی که تقاضا افزایش پیدا می کند، عرضه ارز در بازار کمتر می شود. چرا که برخی می خواهند تقاضاهای احتیاجی سال آینده خود و برخی می خواهند مشکل نقدینگی خود را حل کنند. این نوع مشکلات داخلی است اما این نکته را هم مورد توجه قرار دهیم که نزدیک به ژانویه هستیم و کلیه تجارت هایی که در بخش بین الملل فعال است باید حساب های خود را در پایان سال میلادی، جمع بندی و تسویه کنند. بنابراین گرچه ماجرای افزایش قیمت ارز، هیجان و التهاب ایجاد می کند، اما به هرحال باید یک واقعیت را در نظر بگیریم آن هم این است که دلار هم یک کالا است. نمی شود که قیمت همه چیز از لبنیات تا کالاهای سرمایه ای افزایش پیدا کند اما قیمت دلار، درجا بزند. این بحث، خود، بسیار پیچیده است.

معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در ادامه گفت: واقعیت این است که وقتی در کشور با تورم 50 الی 60 درصدی مواجهیم، افزایش بی رویه نرخ دلار هم چندان نامعقول نیست و بلکه معمول است. این را باید به جامعه بگوییم که وقتی افزایش قیمت در همه زمینه ها رخ می دهد در زمینه قیمت دلار هم رخ می دهد و این یک مسئله عجیب نیست. سوال دیگری که معمولا از سوی مردم مطرح می شود این است که در این وضعیت، دولت، بانک مرکزی و سازمان برنامه چه کاری می خواهند انجام دهند؟ برخی می گویند باید نقدینگی از سطح جامعه جذب شود. یکی از راهکارهای مورد استفاده در سال های گذشته، راهکار اوراق بوده، که این اوراق را این روزها مردم دیگر علاقه ندارند بخرند، چون نرخ 25 درصد و 30 درصد اصلا به صرفه نیست و متضرر می شوند. روش دیگر این است که بانک مرکزی بتواند در خصوص اضافه برداشت بانک ها مدیریت بهتری داشته باشد چرا که این موضوع هم عاملی تورم زا برای کشور محسوب می شود.

وی افزود: بانک مرکزی باید مسیری را انتخاب کند که وضعیت را بهبود ببخشد و ناترازی های خود را نیز اصلاح کند. یکی از راهکارهای مهم می تواند تعیین تکلیف بدهکاران بزرگ ارزی باشد. تعدادی بدهکار ارزی داریم که سال های سال است پول دولت، صندوق توسعه ملی و بانک مرکزی را پس نمی دهند. بالاخره باید این ها فراخوانده شوند و تعیین تکلیف شوند. می شود که این بدهی ها تا ابد معوق باقی بماند. موضوع بعدی این است که باید برگشت ارز حاصل از صادرات نیز محقق شود. خواه این ارز به کشور برگردد و وارداتی با آن انجام شود و خواه به بانک مرکزی برای تامین ارز نیمایی و غیره تحویل داده شود. به هر حال این نکته را هم نمی توانیم انکار کنیم که چند ماه است از جنگ خارج شده ایم و هزینه هایی برای بازسازی توان دفاعی و افزایش ثبات کشور خرج کرده یا خرج می کنیم و بنابراین در این بخش ها هم هزینه هایی ارزی صرف می کنیم. هرچند از دید من این هزینه ها لازم است و ضرورت دارد. اما در کل این چشم انداز که به سمت ابرتورم غیرقابل مهار در حرکتیم و تورم کشور به عدد بالای 100 درصد را صحیح نمی بینم. هنوز امکان کنترل قیمت ها و بازار را داریم. همانقدر که نباید همه چیز را رها در نظر بگیریم نباید هم زیاد خوشبین باشیم و فکر کنیم مشکلات به شکل خودکار حل می شوند.