بسیاری از مردم تصور می کنند ماندن در خانه راه مطمئنی برای دوری از آلودگی هوا و اثرات مخرب آن است، اما پژوهش جدیدی نشان می دهد که یکی از آلاینده های خطرناک، یعنی دی اکسید نیتروژن ، نه تنها در فضای بیرونی بلکه در محیط داخلی خانه ها نیز حضور پررنگی دارد. دی اکسید نیتروژن گازی سمی است که عمدتاً از وسایل نقلیه موتوری منتشر می شود، اما حالا مشخص شده منبع مهم دیگر آن اجاق های گاز خانگی هستند.

این مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه استنفورد انجام شده و نشان می دهد اجاق های گازسوز و پروپانی سهم قابل توجهی در میزان تماس طولانی مدت افراد با دی اکسید نیتروژن دارند.

طبق نتایج این تحقیق، در افرادی که در داخل خانه از این نوع اجاق ها استفاده می کنند، حدود یک چهارم از کل مواجهه بلندمدت آن ها با دی اکسید نیتروژن، چه در فضای داخل و چه خارج از خانه، به همین وسیله مربوط می شود. این رقم در صورتی که فرد به طور مداوم از اجاق گاز استفاده کند، به بیش از نیمی از کل مواجهه او افزایش می یابد.

این پژوهش که در نشریه علمی PNAS Nexus منتشر شده، همچنین هشدار می دهد اجاق های گازسوز در زمان استفاده، به صورت کوتاه مدت اما بسیار غلیظ دی اکسید نیتروژن منتشر می کنند؛ به طوری که غلظت این گاز در برخی مواقع از حدود توصیه شده کوتاه مدت سازمان جهانی بهداشت و آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا نیز فراتر می رود.

دی اکسید نیتروژن می تواند باعث تحریک مجاری تنفسی، تشدید آسم و در بلندمدت حتی افزایش خطر سرطان ریه و دیابت شود.

در مطالعات قبلی هم به اثرات منفی این وسایل اشاره شده است. پژوهشگران دانشگاه پردو پیش تر اعلام کرده بودند که اجاق های گاز می توانند تا 100 برابر بیشتر از اگزوز خودروها ذرات خطرناک تولید کنند و به این ترتیب، احتمال ابتلا به آسم و سایر بیماری های تنفسی را افزایش دهند. علاوه براین، این اجاق ها بنزن نیز آزاد می کنند؛ ماده ای شیمیایی که با ابتلا به سرطان خون و دیگر اختلالات خونی ارتباط مستقیم دارد.

مطالعه جدید دانشمندان استنفورد تأیید می کند که جایگزینی اجاق های گازی با نمونه های برقی می تواند به شکل قابل توجهی آلودگی دی اکسید نیتروژن در فضای داخلی خانه ها را کاهش دهد. در کنار این اقدام، پژوهشگران توصیه کرده اند استفاده از تهویه مناسب هنگام آشپزی، مانند هود یا باز گذاشتن پنجره، می تواند خطرات احتمالی را کمتر کند. استفاده از وسایل برقی کم هزینه ای مانند کتری برقی، توستر و آرام پز نیز از دیگر راهکارهای پیشنهادی برای کاهش مواجهه با آلاینده ها است.

در همین راستا، ایالت نیویورک در سال 2023 با امضای قانونی موسوم به ساختمان های تمام برقی ، استفاده از لوازم برقی را در اغلب ساختمان های نوساز الزامی کرد. این قانون قرار بود از اول ژانویه 2026 اجرایی شود، اما در حال حاضر به دلیل شکایت های حقوقی در دادگاه های فدرال با چالش مواجه است.