سینما ایران که خبر آتش سوزی گسترده اش در حال مخابره شدن است، بیش از 30 سال است که فیلم نمایش نمی دهد اما هنوز روی سردر آن نوشته است که دارای لُژ مخصوص خانواده !

به گزارش ایسنا، مدت هاست که دیگر قرار نیست با لاله زار و سینماهایش خاطره بازی کنیم، سینما در لاله زار مُرده است اما وقتی خبر آتش سوزی سینما مخابره می شود، در هوای سرد تهران که استثنائا آسمانش آبی و ظاهرا تمیز است، به سمت خیابان لاله زار می رویم تا آخرین جان سینما ایران را به نظاره بنشینیم؛ سینمایی که در سال 1370 به دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به دلیل فرسودگی زیاد تعطیل می شود اما همچنان سردرش نوشته است سینما ایران .

کسبه و مغازه داران الکتریکی روایت های مختلفی دارند، برخی می گویند کارتن خواب ها باعث این آتش سوزی شده اند، عده ای دیگر آتش سوزی را ناشی از لوازم الکتریکی کنار سینما می دانند. البته آتش نشان های حاضر در محل علت اصلی حادثه را نامشخص اعلام می کنند.

و عده ای دیگر می گویند این سینما چند باری دچار حریق شده است اما گویا این بار آتش سوزی گسترده بوده و تقریبا سینما و ساختمان کناری آن به شدت آسیب دیده است؛ سینمایی که در سال 1399 خبر رسید که دیوان عدالت اداری حکمِ تخریب آن را به میراث فرهنگی ابلاغ کرده است.

ادیب زاده معاون وقت میراث فرهنگی در سال 99 در گفت وگویی با ایسنا گفته بود: با ابلاغِ رای دیوان عدالت اداری به میراث فرهنگی برای حکم تخریب این سینما، کارشناسانِ این سازمان، واجد ارزش بودن آن را از سوی میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری اعلام کردند که آن رای نیز ابطال شد.

او همان مقطع گفته بود، راهکارهایی برای جلوگیری از تخریب این سینما به عنوان یک فضای تاریخی در حال بررسی است و وعده داده بود که قصد دارند این سینما را حفظ کنند.

آن طور که این مدیر وقت میراث در سال 99 به ایسنا گفته بود مالک این سینما در حدود سال 97 درخواست تخریب و نوسازی سالن را داده بوده و مالک طبق پیگیری اش حکم تخریب را از دیوان عدالت گرفته بود.

سینما ایران تخریب نشد اما حالا که آتش به طور گسترده به آن نفوذ کرده، طبق مشاهده ایسنا دیگر به واقع تخریب شده است.

اما ای کاش وقتی مسئولان میراث فرهنگی دغدغه حفظ و ثبت یک ملک تاریخی را دارند، دغدغه محافظت از آن را هم داشته باشند تا به مرور زمان تخریب نشود.

وقتی از لاله زار و حفظ سینماهای آن صحبت می کنیم، خیلی ها می گویند دیگر لاله زار کارکرد گذشته اش را ندارد و نمی توان در میان انبوه مغازه های الکتریکی برای سینما و مکان فرهنگی جایی قائل بود. همان طور که جبعلی خسروآبادی، یکی از مدیران سابق میراث فرهنگی در سال 96 به ایسنا گفته بود: اگر در شرایط کنونی لاله زار را در فهرست آثار ملی ثبت کنیم، بازگرداندنِ این خیابان به حالت گذشته اش تقریبا غیرممکن است.

کتابِ سال سینمای ایران درباره سالن های سینمای ایران که توسط عباس بهارلو گردآوری شده است، سینما ایران را دومین سینمای دائمی پایتخت معرفی کرده و درباره آن این طور آورده است: دومین سینمای دایمی تهران با نام ایران در دوم اردیبهشت 1306 به جای کافه قنادی اوگانف (در محل فعلی سینما البرز واقع در لاله زار) افتتاح شد. موسسان سینما ایران آرنولد یاکوبسون و الکساندر لوین بودند.

یاکوبسن و شریکش با افتتاح سینما ایران ، رقیب اصلی علی وکیلی و گراند سینما بودند. فیلم تاریخ بشریت در دو سری و ده پرده از نخستین فیلم هایی است که در سینما ایران به نمایش درآمد و به مشتریان بابت خرید هر بلیت یک فنجای چای مجانی هم داده می شد.

همچنین داوود قهردار - عکاس و پژوهشگر سالن های سینما - که کتاب سینماهای تهران را منتشر کرده است به ایسنا گفته بود: سینما ایران را یاکوبسون و الکساندر لوین در لاله زار احداث کردند. در واقع یاکوبسون پس از آشنایی با لوین، سینما ایران را در محل فعلی سینما البرز احداث کرد و در دوم اردیبهشت 1306 آن را افتتاح کردند، بعد از مدتی آن ها سالنِ تئاترِ یک زوج دکتر را خریداری کرده و سالن سینما ایران را در سال 1319 در ان مکان می سازند و حتی نام ایران را از آن طرف خیابان به سالنِ جدید منتقل می کنند و فعالیتِ سالنِ قبلی سینما همچنان با نام البرز ادامه پیدا می کند. سینما ایران در ان زمان جزو لوکس ترین، بزرگترین و مطرح ترین سالن های سینما در تهران و به خصوص در دهه ی بیست و سی بوده است و پس از ان سینماهایی مانند رکس، کریستال و متروپل ساخته می شود.

حضور راج کاپور - هنرپیشه معروف هندی - در سال 1333 در این سینما برای افتتاحیه آقای 420 و نمایش فیلم طوفان در شهر ما ساخته ساموئل خاچیکیان در سال 1337 که باعث شلوغی بیش از حد در جلو این سینما می شود، از جمله خاطرات سینما ایران است.

یاکوبسن مالک اولیه در سال 1339 از دنیا رفت و سال 1341 وارثانِ او این سینما را به دو نفر دیگر یعنی مهدی حق گو و اسحاق زنجانی می فروشند. البته مشخص نیست آیا همچنان آنان مالک این سینما هستند یا نه؟