بازداشت هنرمندان در یک مهمانی خصوصی ازآن دست اتفاق های غیرمنتظره است که کمتر اتفاق می افتد و کسی هم انتظار ندارد در رسانه ها خبری درباره آن بخواند. اما این اتفاق رخ داده، بازیگران هم بازداشت شده اند و فضای رسانه ای کشور تحت الشعاع این موضوع قرار گرفته است.

به گزارش هم میهن، درحالی که کارشناسان و کاربران در شبکه های اجتماعی از برخورد امنیتی با موضوعات مربوط به حریم خصوصی و رسانه ای کردن آن صحبت می کنند و پرسش هایی جدی درباره مبنای قانونی و شرعی این نوع اقدامات دارند، روایتی هم که در رسانه ها منتشر شده، چندان با واقعیت انطباق ندارد.

دو شب پیش خبرگزاری فارس در خبری اعلام کرد، پلیس آگاهی تهران در عملیات اطلاعاتی ویژه ای که پنجشنبه (ششم آذرماه) انجام داده اند، هفت نفر از هنرمندان و بازیگران سرشناس را در یک میهمانی خصوصی شبانه مختلط بازداشت کرده اند و از آنها 38 لیتر مشروبات الکلی دست ساز کشف شده است. اتهامی هم که به بازداشت شدگان نسبت داده شد؛ تجمع غیرقانونی ، جریحه دار کردن عفت عمومی ، شرب خمر و نگهداری مشروبات الکلی عنوان شده است.

هویت بازیگران به صورت رسمی اعلام نشد و در خبر خبرگزاری فارس هم نام کامل اشاره نشده بود. کمی بعد معلوم شد که میهمانی، تولد ع.ش ، بازیگر سینما و تلویزیون بوده و در میان بازداشت شدگان هم نام های پ.پ ، س.پ ، س.د ، م.م و ا.س و خودِ میزبان بوده است. برخی رسانه ها تعداد بازداشتی ها را تا 20 نفر هم اعلام کرده اند.

طبق شنیده های هم میهن ، ماجرا آن طور که خبرگزاری فارس ادعا کرده، نیست. در خبر این رسانه اشاره شده بود که مأموران پس از دریافت گزارش های مردمی درباره برگزارشدن یک میهمانی مختلط در یکی از ویلاهای شمال تهران، با هماهنگی مقام قضایی وارد محل شده اند و شرکت کنندگان را بازداشت کرده اند. اصل ماجرا نه گزارش مردمی، که گزارش ک.د است.

ک.د یکی از کارگردان ها و فیلمنامه نویس های سینما و شبکه نمایش خانگی است که گویا با ع.ش اختلاف های مالی میلیاردی دارد. ک.د که ازجمله کارگردان های پرنفوذ و ثروتمند است، هنگامی که متوجه می شود ع.ش میهمانی تدارک دیده، موضوع را گزارش می دهد.

شنیده های هم میهن حاکی از این است که عملیات بازداشت هنرمندان، ماموران پلیس امنیت نیز حضور داشته اند برخوردها آرام نبوده و بازداشت شدگان را با ون و درحالی که به ع.ش دستبند قپانی زده شده بود، منتقل کردند. برخلاف آنچه در رسانه ها منتشر شده، میهمانی در یکی از برج های مجتمع آ. اس. پ برگزار شده است.

به جز ع.ش که دیروز آزاد شد، تعدادی از دستگیرشدگان همان شب ورود پلیس و پاره ای نیز فردای آن روز با قید وثیقه، از بازداشت بیرون آمده اند و قرار است به پرونده آنها در دادسرای ارشاد رسیدگی شود.

در روزهای گذشته، موضوع ورود نیروی انتظامی به میهمانی ع.ش که به مثابه تعرض و مداخله در حریم خصوصی شهروندی صورت بندی شده، از نظر حقوقی و شرعی نقد شده است. کامبیز نوروزی، حقوق دان معتقد است که شرب خمر در فضای بسته و خصوصی، مجوز به ضابطان قضایی برای ورود به حریم شخصی افراد را نمی دهد. او در گفت و گو با هم میهن می گوید: وقتی رفتاری در حریم خصوصی رخ می دهد، مقام قضایی یا ضابط، اجازه ورود برای کشف جرم ندارد. شرب خمر از جرائمی نیست که ماهیت آن بتواند چنین دخالتی را توجیه کند؛ برخلاف مواردی مانند تولید مواد مخدر در منزل که قانون صراحتاً اجازه ورود می دهد.

نوروزی با اشاره به برخی عناوین مطرح شده در گزارش های اولیه ازجمله جریحه دار کردن عفت عمومی و اشاعه فحشا ، اتهام های واردشده را فاقد وجاهت حقوقی می داند: هنگامی که مراسمی در یک محیط بسته و خصوصی برگزار می شود، اساساً مکان عمومی تلقی نمی شود که بتوان از جریحه دار شدن عفت عمومی سخن گفت. اشاعه فحشا نیز زمانی معنا دارد که رفتاری در معرض دید عموم قرار گیرد، درحالی که میهمانی خصوصی مصداق چنین وضعیتی نیست.

او با انتقاد از به کارگیری تعابیری مانند عملیات اطلاعاتی پیچیده در خبر منتشرشده درباره بازداشت هنرمندان می افزاید: این گونه ادبیات، گویی ماجرا را به سطح یک عملیات چریکی ارتقا می دهد، درحالی که انتظار می رود توان اطلاعاتی کشور در حوزه های حیاتی تر، ازجمله مقابله با جاسوسی در شرایط جنگ اخیر، به کار گرفته شود؛ نه برای رصد میهمانی هنرمندان.

نوروزی، پیامد اصلی این نوع اقدامات را افزایش احساس ناامنی روانی و بی اعتمادی اجتماعی می داند و می افزاید: جامعه ایران اکنون تحت فشارهای شدید اقتصادی، روانی و نگرانی های مربوط به آینده کشور قرار دارد. چنین مداخلاتی تنها بر این فشارها می افزاید و شکاف میان مردم و نهادهای حاکمیتی را عمیق تر می کند. هر کسی که دغدغه آرامش جامعه و ثبات کشور را دارد، باید از اقداماتی که حریم خصوصی شهروندان را مخدوش می کند، پرهیز کند.

احمد زیدآبادی، روزنامه نگار نیز درهمین خصوص در کانال تلگرامی خود نوشته، تجسس غیرمجاز در حریم خصوصی، خلاف شرع محسوب می شود و علاوه بر این، هم مأموران دستگیرکننده و کسانی که حکم ورود داده اند، هم رسانه منتشرکننده، مرتکب جرم شده اند.

از نظر شرعی نیز تجسس، ظن بد و ورود به عرصه خصوصی افراد، ممنوع است و هرگونه اقدام برای کشف روابط شخصی یا جست وجو در فضای خصوصی با عنوان مبارزه با گناه، خلاف شرع و خود مصداق گناه محسوب می شود. در موضوع میهمانی هنرمندان، چنین به نظر می رسد که ماموران به نام دفاع از شرع، آن را نقض می کنند و این تناقض نه تنها به حریم شهروندان آسیب می رساند، بلکه احکام اسلامی را به ابزاری برای کنترل اجتماعی تبدیل می کند. رویه ای که بدون تردید، اعتماد عمومی را می فرساید و شکاف های اجتماعی را افزایش می دهد.

اهمیت حفظ و رعایت حریم خصوصی تا آنجاست که در فرمان هشت ماده ای بنیان گذار انقلاب اسلامی هم انعکاس یافته است. در بند ششم فرمان هشت ماده ای که امام خمینی (ره) در 24 آذرماه 1361 به قوای سه گانه کشور داد، تاکید شده؛ در این بخش مواردی نظیر ورود بدون اجازه به خانه یا مغازه یا محل کار شخصی افراد حرام است. در بند هفتم همین فرمان نیز نسبت به افشا و اشاعه فحشا تذکر داده شده و تاکیدشده که ماموران حتی اگر برای کشف جاسوسی از روی خطا و اشتباه به منزل شخصی یا محل کار کسی وارد شدند و در آنجا با آلت لهو یا آلات قمار و فحشا و سایر جهات انحرافی مثل مواد مخدر برخورد کردند، حق ندارند آن را پیش دیگران افشا کنند؛ چراکه اشاعه فحشا از بزرگترین گناهان کبیره است و هیچ کس حق ندارد هتک حرمت مسلمان و تعدی از ضوابط شرعیه کند. فقط باید به وظیفه نهی از منکر به نحوی که در اسلام مقرر است، عمل کنند و حق جلب یا بازداشت یا ضرب وشتم صاحبان خانه و ساکنان آن را ندارند.

پیداست این روایت برخلاف آن چیزی است که در حکم شرعی آمده است. سوال این است چرا هیچ یک از نهادهای مرتبط، از قوه قضاییه تا تقنینی، اجرایی و نهادهای انتظامی نسبت به موضوعات مرتبط با حریم خصوصی شهروندان رویکرد مناسبی ندارند.

خبر بازداشت بازیگران سینما و تلویزیون در میهمانی خصوصی ع.ش ، بازتاب زیادی داشته و از منظر نقض حریم خصوصی از سوی ضابطان قضایی، نقد شده است. در سطح عمومی، کاربران به خصوص در فضای مجازی با زیرسوال بردن اصل بازداشت هنرمندان می گویند، برخوردهای امنیتی با شهروندان به خصوص با گروه های مرجع و مورد وثوق مردم، نه تنها بی فایده است، بلکه فضای بی اعتمادی را تشدید می کند.

بسیاری می پرسند در شرایطی که کشور در یکی از دشوارترین برهه های تاریخی خود به سر می برد، رفتارهای این چنینی به عمیق تر شدن شکاف ها مخصوصاً ازبین رفتن انسجام و همبستگی ملی ایجادشده پس از جنگ 12روزه می شود. برخی کاربران نوشته اند درحالی که خشکسالی، آلودگی هوا، گرانی و مشکلات اقتصادی از هر طرف زندگی را برای اقشار مردم دشوار کرده، اولویت های کشور هر چیزی است، جز برخورد امنیتی با یک میهمانی خصوصی.

عده ای نیز به برخوردهای تبعیض آمیز با شهروندان در موضوعات مختلف اشاره کرده اند و پرسیده اند، چرا درحالی که به پرونده مجرمان به اصطلاح کله گنده و دانه درشت ها رسیدگی نمی شود، یک میهمانی خصوصی شهروندان حاشیه ساز می شود. عده ای نیز بازداشت ع.ش را بی ربط به موضع گیری های سیاسی او در حمایت از برخی بازداشت شدگان اعتراض های عمومی نمی دانند. باید منتظر ماند و دید در روزهای آینده چه جزییات بیشتری از این پرونده منتشر می شود.