پایتخت در حالی وارد ششمین سال خشکسالی شده که امسال یکی از کم بارش ترین دوره های تاریخ خود را تجربه می کند.

به گزارش ایسنا، در 55 روز نخست سال آبی جاری حتی یک قطره باران در تهران ثبت نشده و این وضعیت موجب شده ذخایر آب سدهای اصلی تأمین کننده آب شهر به کمترین سطح طی 60 سال گذشته برسد. شدت کمبود بارش ها چنان است که پاییز امسال خشک ترین پاییز ثبت شده در یک قرن اخیر عنوان می شود.

همزمان با تشدید بحران، مسدودسازی چاه های غیرمجاز در دستور کار قرار گرفته و تنها طی شش ماه گذشته 935 حلقه چاه در استان تهران بسته شده است. مجموع عمق این چاه ها حدود 41 هزار متر برآورد می شود؛ رقمی که معادل هشت برابر ارتفاع دماوند است؛ دماوندی که امسال برای نخستین بار بدون پوشش برف در آستانه زمستان قرار گرفته، این چاه های غیرمجاز سالانه حدود 15 میلیون مترمکعب از آب زیرزمینی تهران را برداشت می کردند؛ میزانی بیش از ذخیره فعلی سد کرج است.

برآوردها نشان می دهد که تابستان گذشته در صورت ادامه روند مصرف، احتمال خروج برخی سدها از مدار تا پایان شهریور وجود داشت. اما کاهش مصرف 10 تا 12 درصدی در میان خانوارهای تهرانی این سناریو را به تعویق انداخت. میزان صرفه جویی تحقق یافته معادل 80 میلیون مترمکعب بوده که به اندازه حجم مخزن سد لتیان ارزش دارد و نقش مهمی در مدیریت منابع محدود فعلی ایفا کرده است.

با وجود این، میانگین مصرف تهرانی ها همچنان در سطح 185 لیتر در شبانه روز برای هر نفر قرار دارد؛ عددی که فاصله قابل توجهی با الگوی مطلوب 130 لیتر دارد. بررسی ها حاکی است که تنها 34 درصد مشترکان به الگوی 12 هزار لیتری ماهانه پایبند هستند و 66 درصد دیگر از این حد فراتر می روند.

بیش از 60 درصد مشترکان تا دو برابر الگو آب مصرف می کنند و پنج درصد نیز در گروه بدمصرف ها قرار دارند. مطابق سیاست های جدید، ادامه این روند با اخطار، قطع یک روزه اشتراک و در صورت تکرار، هزینه های سنگین تر همراه خواهد بود.

در ماه های اخیر، راه اندازی خط دوم انتقال آب طالقان حدود پنج هزار لیتر بر ثانیه به ظرفیت تأمین آب تهران افزوده است؛ رقمی که تنها پاسخگوی یک هشتم نیاز مصرف آب شرب شهر به شمار می آید. از سوی دیگر، گزینه هایی مانند انتقال یا شیرین سازی آب دریای جنوب به دلیل هزینه های بالای حداقل هفت یورو برای هر مترمکعب، در شرایط کنونی قابل اتکا نیست و برنامه ای برای اجرای آن وجود ندارد.

در شرایط فعلی، سیاست مدیریت آب بر اجتناب از نوبت بندی و توزیع عادلانه منابع موجود استوار است. به همین دلیل، طبق اعلام محسن اردکانی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران تعدیل شبانه فشار شبکه به صورت یک شب در میان اجرا می شود تا امکان حفظ جریان پایدار فراهم باشد.

به گفته وی در ساختمان هایی که مخازن استاندارد با ظرفیت 75 لیتر برای هر نفر نصب شده باشد، افت فشار محسوس نخواهد بود؛ با این حال، عبور از وضعیت فعلی نیازمند صرفه جویی حداقل 20 درصدی است.

مدیریت مصرف در بخش خانگی همچنان مؤثرترین گزینه برای عبور از شرایط فعلی محسوب می شود. استفاده از تجهیزات کاهنده مصرف روی شیرآلات که می تواند تا 30 درصد آب کمتری مصرف کند به همراه استفاده کامل ظرفیت ماشین های لباسشویی و ظرفشویی، کوتاه کردن زمان استحمام و اصلاح رفتارهای ساده ای مانند بستن شیر آب هنگام مسواک زدن، در فهرست روش های توصیه شده قرار دارد. شهروندان می توانند تجهیزات کاهنده مصرف را با شرایط اقساطی از طریق ثبت درخواست در سامانه 122 تهیه کنند.

تهران حالا در نقطه ای ایستاده که ادامه روند کم بارشی و کاهش ذخایر سدها، می تواند چالش های جدی تری ایجاد کند. امید اصلی برای جلوگیری از عمیق تر شدن بحران، به مدیریت مصرف و مقابله با برداشت های غیرمجاز گره خورده است؛ تاریکی چاه هایی که سفره های زیرزمینی را می بلعیدند، اگر با روشنایی رفتار صحیح مصرف همراه شود، می تواند تهران را از مرز بحران به سمت پایداری بیشتر سوق دهد.