مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی فرسودگی ناوگان را بزرگ ترین پاشنه آشیل سیاست های سوختی می داند؛ موضوعی که مستقیما به بازار خودرو، هزینه سوخت، آلودگی و ایمنی جاده ای مربوط است اما در لایحه اخیر دولت با عنوان اصلاح قانون توسعه حمل ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت جایگاهی ندارد.

به گزارش دنیای اقتصاد، بر این اساس بازوی پژوهشی مجلس، یکی از اساسی ترین ضعف های این لایحه را عدم تمرکز روی خروج خودروهای فرسوده دانسته و تاکید کرده که به غیر از، از رده خارج کردن فرسوده ها توسط واردکنندگان می توان از ابزارهای دیگری نیز در این زمینه بهره برد. روند اسقاط خودروهای فرسوده طی سال جاری نسبت به سال گذشته به طور قابل توجهی کاهشی شده است که شاید دلیل اصلی این موضوع را بتوان مشکلات مربوط به واردات خودرو دانست.

بازوی پژوهشی مجلس پیشنهاد دیگری دارد و می گوید مونتاژکارانی که به سمت افزایش داخلی سازی نرفته اند نیز بهتر است مشارکت بیشتری در اسقاط فرسوده ها داشته باشند. مونتاژ خودرو طی سال های گذشته ارز زیادی را از کشور خارج کرده و در مقابل عایدی برای صنعت خودروی کشور نداشته است.

گزارش تازه مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد لایحه اصلاح قانون حمل ونقل و مدیریت مصرف سوخت هنوز با چالش های اساسی روبه رو است. طبق این گزارش، لایحه دولت اگرچه گام مهمی در تعیین منابع پایدار و به روزرسانی برخی احکام حمل ونقلی به شمار می رود، اما بحران های واقعی این حوزه را پوشش نمی دهد؛ از فرسودگی شدید ناوگان شهری و جاده ای گرفته تا نبود چارچوبی برای تنظیم گری حمل ونقل هوشمند و نقش پلتفرم ها.

این تحلیل نشان می دهد؛ ابزارهای مالی، تشویقی و مقرراتی، در صورتی که یکپارچه و هماهنگ نباشند، اثر واقعی بر کاهش مصرف انرژی و بهبود ساختار حمل ونقل نخواهند داشت. یکی از مهم ترین ابزارهای سیاستی، مالیات و عوارض خودروهای وارداتی و مونتاژی داخلی است. بازوی پژوهشی مجلس پیشنهاد داده؛ دریافت 4 درصد از مجموع حقوق و عوارض گمرکی واردات خودرو و 2 درصد از قیمت فروش خودروهای مونتاژی داخلی، نه تنها درآمدی پایدار برای دولت ایجاد می کند، بلکه اثر مستقیمی بر قیمت نهایی خودرو دارد.

در کنار این ابزارهای مالی، تمرکز بر خودروهای پاک و جایگزینی خودروهای بنزینی فرسوده با خودروهای کم مصرف، هیبریدی و برقی یک سیاست کلیدی است؛ لایحه دولت به طور کلی به خودروهای پاک اشاره دارد، اما هیچ مکانیسم مشخص تشویقی و برنامه اجرایی برای نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده ارائه نمی دهد.

تحلیل این مرکز نشان می دهد: در نهایت اینکه در این گزارش تاکید شده که طی سال های اخیر، کاهش توان مالی شهرداری ها و خودروسازان باعث شده چرخه نوسازی اتوبوس، مینی بوس، تاکسی و کامیون عملا متوقف شود؛ در حالی که همین بخش ها بیشترین نقش را در مصرف گازوییل، آلودگی و تصادفات دارند.