بنابر اعلام یک رسانه آمریکایی، وقتی دونالد ترامپ در نخستین دوره اش برای برکناری نیکولاس مادورو فشار می آورد، مقام های آمریکایی یک بازی جنگی برگزار کردند تا ارزیابی کنند سقوط این رهبر قدرتمند چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت.

به گزارش انتخاب به نقل از نیویورک تایمز، در ادامه این مطلب آمده است: نتایج نشان داد که احتمال بروز هرج ومرج و خشونت در داخل ونزوئلا بالاست؛ زیرا واحدهای نظامی، جناح های رقیب سیاسی و حتی گروه های چریکی مستقر در جنگل ها برای کنترل این کشور نفت خیز رقابت خواهند کرد.

این یافته های غیرمحرمانه — که تحلیل کارشناسان دیگر نیز آن را تأیید می کند — نشان می دهد که فشارهای ترامپ برای برکناری مادورو در دوره دوم ریاست جمهوری اش با خطرات زیادی همراه است.

ترامپ هنوز اهداف دقیق خود درباره ونزوئلا را توضیح نداده، اما مادورو را یک قانون شکن و دشمن ایالات متحده توصیف کرده و نیروها، ناوها و هواپیماهای آمریکایی را در فاصله ای نزدیک از ونزوئلا مستقر کرده است.

ترامپ روز دوشنبه گفت که آماده گفت وگو با رییس جمهور ونزوئلاست، اما احتمال اعزام نیروی زمینی را برای تحقق هدف اعلام شده ی خود — جلوگیری از نقش دولت مادورو در قاچاق مواد مخدر به آمریکا — رد نکرد.

از اوایل سپتامبر، ارتش آمریکا دست کم 21 حمله علیه قایق ها در نزدیکی سواحل ونزوئلا انجام داده و دست کم 83 نفر را کشته است؛ افرادی که دولت ترامپ می گوید در حال انتقال مواد مخدر به آمریکا بوده اند.

ماریا کورینا ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا و برنده جایزه نوبل، آماده است جایگزین مادورو شود؛ کسی که به طور گسترده متهم است انتخابات ریاست جمهوری 2024 را، که جنبش ماچادو به راحتی پیروز آن شده بود، دزدیده است. ماچادو می گوید با یک مأموریت مردمی و یک برنامه انتقال قدرت که از روز اول قابل اجراست، قدرت را در دست خواهد گرفت.

اما تحلیلگران هشدار می دهند که تاریخ اخیر مداخلات تغییر رژیم توسط آمریکا — مانند عراق، افغانستان و لیبی — ممکن است در ونزوئلای پس از مادورو نیز تکرار شود.

چیزی که واقعاً ما را نگران می کند این است که آن ها ظاهراً هیچ طرح جدی ای برای اتفاقات پس از آن ندارند ، این را فیل گانسون، تحلیلگر ارشد گروه بین المللی بحران و نویسنده گزارش جدید درباره این موضوع، می گوید.

او که از کاراکاس سخن می گفت، افزود: این تصور که شما می توانید یک دولت جدید را جایگزین کنید و همه چیز خودبه خود روبه راه می شود، نوعی خیال پردازی است.

بازی های جنگی دولت آمریکا، رزمایش هایی که در آن مقام ها و کارشناسان گرد هم آمده و پیامدهای احتمالی سقوط مادورو را شبیه سازی می کردند، توسط داگلاس فرا، کارشناس امنیت ملی متخصص آمریکای لاتین، روایت شده است؛ او در چندین رزمایش از این دست در دوران حضورش در دانشگاه دفاع ملی شرکت داشته است. شرکت کنندگان شامل مقام هایی از سراسر دولت آمریکا، از جمله پنتاگون و وزارت خارجه، بودند.

فرا نوشت که براندازی مادورو، چه از طریق کودتای نظامی، چه قیام مردمی یا اقدام نظامی آمریکا، حکومت شکننده و اقتدارگرای ونزوئلا را فرو می پاشاند و برای مدتی طولانی کشور را در هرج ومرج فرو می برد، بدون امکان پایان دادن به آن.

فرا ابتدا اوایل ماه جاری در مصاحبه ای با پادکست SpyTalk درباره شرکت خود در این رزمایش ها صحبت کرد.

در اوایل 2019، مقام های کاخ سفید ترامپ معتقد بودند مادورو آسیب پذیر است، به خصوص به دلیل اعتراضات مردمی که واشنگتن از آن ها حمایت کرده بود. ترامپ گزینه های نظامی را بررسی کرد اما در نهایت کنار گذاشت، و سپس با ناامیدی مشاهده کرد که مادورو اعتراضات را سرکوب کرد.

فرا، خبرنگار سابق، در مصاحبه ای هشدار داد که ونزوئلا بدون مادورو بهتر خواهد بود، اما هیچ تغییر ناگهانی و عظیمی در ساختار حکومت نمی تواند بدون پیامدهای فاجعه بار رخ دهد.

او گفت: دیگر هیچ فرماندهی و کنترلی بر ارتش نخواهید داشت و هیچ نیروی پلیسی هم وجود نخواهد داشت. او افزود هرگونه اعزام نیروهای آمریکایی برای تثبیت کشور احتمالاً به ده ها هزار سرباز نیاز خواهد داشت.

گزارش گروه بحران نیز همین نتیجه را تأیید می کند و هشدار می دهد که دولت جدید در کاراکاس — حتی اگر با حمایت منطقه ای و آمریکا روی کار بیاید — ممکن است با درگیری کم شدت اما طولانی مدت روبه رو شود.

یک مقام ارشد دولت در پاسخ به این سؤال که آیا آمریکا برای خروج احتمالی مادورو برنامه ریزی کرده است یا نه، تنها گفت دولت ترامپ کاملاً از تمام پیامدهای احتمالی مرتبط با هر اقدامی که ممکن است انجام شود یا نشود، آگاه است.

ماچادو اعلام کرده که برای انتقال نرم و سریع قدرت برنامه دارد و می تواند در صورت خروج مادورو کنترل کامل کشور را به دست گیرد. او روز سه شنبه مانیفست آزادی خود را منتشر کرد و تعهد داد حقوق اساسی را حفظ کند و رژیم جنایتکار مادورو را به خاطر جنایت علیه بشریت پاسخگو بداند.

اما اپوزیسیون با چالش های بزرگی مواجه خواهد شد: کنترل بر نمایندگان، فرمانداران، بوروکرات ها، نیروهای امنیتی و سربازانی که مادورو طی سال ها انتخاب و پرورش داده است، به ویژه کسانی که از انتقام می ترسند.

گزارش گروه بحران هشدار می دهد: بسیاری از افسران ارشد ارتش ممکن است در برابر تغییر رژیم مقاومت کنند.

حتی اگر مادورو با انتقال قدرت به یک جانشین مورد حمایت آمریکا موافقت کند، برخی نیروهای امنیتی ممکن است همچنان شورش کرده یا حتی جنگی چریکی علیه مقام های جدید به راه بیندازند.

گروه های مسلح دیگر نیز ممکن است با انتقال قدرت مخالفت کنند یا از خلأ قدرت سوءاستفاده کنند. هزاران جنگجوی کارآزموده از ارتش آزادی بخش ملی کلمبیا (ELN) در جنگل های مرزی مستقرند. این گروه وعده داده که از حکومت مادورو دفاع خواهد کرد و علیه هر نیروی خارجی در منطقه خواهد جنگید؛ زرادخانه این گروه شامل مواد منفجره و چند پهپاد مسلح است.

هرج ومرج و درگیری می تواند موج جدیدی از مهاجرت ونزوئلایی ها را به راه بیندازد، درحالی که کشورهای همسایه همین حالا نیز با میلیون ها مهاجری که از حکومت مادورو گریخته اند، دست وپنجه نرم می کنند.

حفظ نظم در سراسر کشور کاری عظیم خواهد بود، به خصوص بدون وفاداری کامل نیروهای امنیتی که عمدتاً طرفدار مادورو هستند.

در سال 1994، مأموریت نظامی آمریکا در هاییتی که یک حکومت نظامی را برانداخت و کشور را تثبیت کرد، حدود 25 هزار نیرو نیاز داشت. ونزوئلا حدود 33 برابر هاییتی وسعت دارد، یا تقریباً دو برابر کالیفرنیا.

حمله سال 1989 آمریکا به پاناما — کشوری که کمتر از یک دهم ونزوئلا وسعت دارد — حدود 27 هزار نیروی آمریکایی درگیر داشت.

در آن عملیات، دیکتاتور پاناما، مانوئل نوریگا — که مانند مادورو به قاچاق مواد مخدر متهم شده بود و از نظر واشنگتن حاکمی نامشروع به شمار می رفت — به سرعت دستگیر شد. چند ماه پیش از آن، نوریگا انتخابات را که ظاهراً یک رهبر اپوزیسیون به نام گییرمو اندارا در آن پیروز شده بود، باطل کرده بود.

مقام های آمریکایی اندارا را وادار کردند قدرت را در دست بگیرد، با وجود اینکه او نسبت به تهاجم آمریکا بسیار مردد بود. او در یک پایگاه نظامی آمریکا سوگند یاد کرد. اما با توجه به نارضایتی مردم از نحوه روی کار آمدن او، اندارا با اعتراضات خیابانی، شورش ها و سقوط محبوبیت روبه رو شد.

اندارا حتی کمی بیش از یک سال پس از تهاجم، دست به اعتصاب غذا زد تا دولت جورج اچ. دبلیو. بوش را تحت فشار قرار دهد تا کمک هایی را که به پاناما قول داده بود بفرستد — یادآوری اینکه واشنگتن ممکن است پس از پایان درگیری ها به سرعت بی توجه شود.

هفته گذشته، هنگامی که وزیر خارجه، مارکو روبیو، در سفری به کانادا پرسیده شد آیا دستگیری نوریگا می تواند الگویی برای برنامه ریزی فعلی دولت ترامپ باشد، او طفره رفت و گفت آن زمان در دبیرستان بوده است.

او افزود هدف آمریکا در ونزوئلا جلوگیری از سرازیر شدن مواد مخدر به کشور ما توسط این سازمان های تروریستی است. و این همان کاری است که اکنون در حال انجام آن هستیم.

این دقیقاً به چه معناست، هنوز روشن نیست.

مادورو تاکنون از ترک قدرت و رفتن به تبعید خودداری کرده — امری که به گفته گانسون از گروه بحران، قابل درک است. مادورو با یک تحقیق دادگاه کیفری بین المللی روبه روست که می تواند او را به یک فرد تحت تعقیب بین المللی تبدیل کند.

تبعید نیز همیشه تضمینی برای امنیت جانی نیست. در سال 1979، دیکتاتور ضدکمونیست نیکاراگوئه، آناستازیو سوموسا دبایله، قدرت را کنار گذاشت و به پاراگوئه گریخت — اما سال بعد توسط چریک های چپ گرا که مسلح به مسلسل و یک بازوکا بودند، ترور شد.

گانسون گفت: فرض دولت ترامپ این است که اگر فشارها را به اندازه کافی افزایش دهید، مادورو می ترسد و تصمیم به ترک قدرت می گیرد.

اما نمی توانید فقط با انداختن چند بمب امیدوار باشید مادورو تسلیم شود.