فرارو- عریض کردن 6 کیلومتر جاده در جنگل های هیرکانی؛ می گویند 6 الی 7 درخت بوده و نیازی به این همه جار و جنجال نیست. غافل از اینکه جان هر درخت مساوی با جان یک انسان در شرایط خشکسالی اکنون ایران است.

به گزارش فرارو، بر اساس گزارش ها، یکی از نزدیکان یک مقام سابق استانی، در جنگل های هیرکانی چند واحد دامسرا و بخش هایی مسکونی را روی اراضی ملی به شکل غیرمجاز بنا کرده. او در تازه ترین تخلف خود، بدون هیچ واکنشی از سوی اداره کل ساری، حدود 6 کیلومتر جاده را در میان این جنگل های چندمیلیون ساله ایجاد و عملا بخشی از این میراث طبیعی را تخریب کرده.

در این میان برخی مدعی اند: هیچ اقدام گسترده ای برای تخریب جنگل صورت نگرفته و تعداد درختان قطع شده محدود است. آنان در حالی که اشاره دارند اهالی توسکاجاری بورسله مجبور به احداث این جاده شده اند اشاره دارند که: نیازهای روزمره آنان، از حمل محصولات گرفته تا دسترسی به خدمات شهری، مستلزم مسیرهای ارتباطی است. اما در شرایطی که به گفته برخی کارشناسان در بدترین سناریوهای خشکسالی ایران، تنها نقاط سبز و قابل سکونت ایران مناطق شمالی و بخش هایی از زاگرس است، با قطع یک درخت آسیبی جدی به حیات سبز در ایران زده می شود. از طرفی بحث تنها جاده کشی نیست. قاچاق چوب، ساخت وساز و تخریب محیط زیست توسط توریست ها هم است که با ساده سازی این اقدامات وضعیت نگران کننده تر به نظر می رسد.

محمد درویش، کارشناس ارشد محیط زیست و عضو هیات علمی بازنشسته در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در گفت وگو با فرارو به بررسی ابعاد این اقدامات پرداخت و گفت: در 6 دهه گذشته بیش از نیمی از جنگل های هیرکانی، حتی با ارزش ترین نوع آن، از دست رفته است و این روند نتیجه ساده سازی های نابخردانه است.

محمد درویش به فرارو گفت: مهم ترین عامل تخریب جنگل ها در ایران، تغییر کاربری اراضی به بهانه توسعه کشاورزی است. در مرحله بعد، استقرار سکونتگاه ها و مراکز صنعتی و تبدیل اراضی کشاورزی به زمین های مسکونی از دیگر دلایل اصلی است که در طول 100 سال اخیر رویشگاه جنگل های کشور را از بین برده است. علاوه بر این، چرای بی رویه دام نیز موجب اختلال در زادآوری طبیعی رویشگاه شده و باعث پیر شدن جنگل ها می شود؛ جوانه های جدید رشد نمی کنند و در نتیجه تراکم و کیفیت اراضی جنگلی کاهش می یابد.

به گفته او: راه مقابله با این مشکل، کاهش وابستگی معیشتی مردم بومی به منابع جنگلی است. بخشی از این مساله به این برمی گردد که سال ها مردم برای تأمین سوخت خود به چوب جنگل وابسته بودند، اما با شنیده شدن صدای متخصصان، منابع سوخت ارزان در اختیار آنان قرار گرفت و گازکشی انجام شد. با این حال، هنوز بخش قابل توجهی از مردم از طریق کشاورزی، دامداری یا تبدیل چوب به ذغال و فروش آن به سوداگران ارتزاق می کنند. این وضعیت نیازمند مدیریت جدی تر سازمان منابع طبیعی و محیط زیست است، از جمله اجرای طرح تنفس جنگلی رویشگاه شمال و مقابله با سوداگرانی که چوب های رویشگاه ما را در زاگرس به حراج می گذارند. مجموعه این اقدامات می تواند باعث کاهش دخل و تصرف های غیرقانونی شود.

او ادامه داد: با این حال، پدیده های جهانی مانند گرمایش زمین، خشکی رودخانه ها و تبدیل برف به باران، شرایط زیستی برای تداوم حیات جنگل های شمال کشور در ارسباران و در غرب ایران در زاگرس را پیچیده تر کرده است. افزایش ریزگردها از کشور عراق و میان رودان باعث اختلال در فتوسنتز و افزایش آفات در جنگل های ما شده است، از جمله سوسک چوب خوار که سبب افزایش نابودی رویشگاه های جنگلی می شود.

این کارشناس ارشد محیط زیست گفت: ما در دهه 1330 وسعت رویشگاه جنگلی هیرکانی حدود 3.5 میلیون هکتار بود، اما آخرین برآورد واحد GIS در بخش تحقیقات نشان می دهد این رقم اکنون به کمتر از 1.6 میلیون هکتار کاهش یافته است. به عبارت دیگر، در 6 دهه گذشته بیش از نیمی از جنگل های هیرکانی، حتی با ارزش ترین نوع آن، از دست رفته است و این روند نتیجه ساده سازی های نابخردانه است. هر درخت به اندازه یک انسان ارزش دارد و مقام معظم رهبری در سخنرانی مشهور خود در دی ماه 1393 صراحتا تاکید کردند که هیچ کس حق ندارد حتی یک درخت را به بهانه ساخت حوزه علمیه قطع کند. بنابراین، کسانی که ادعا می کنند قطع 6 یا 7 درخت ارزش این همه جنجال را ندارد، نه تنها ذوب در ولایت نیستند، بلکه عملا در برابر ولایت ایستاده اند.

او افزود: اگر جنگل های هیرکانی را در شرایط بحران آب فعلی یکی از باارزش ترین سرمایه های طبیعی کشور بدانیم، تداوم خشکسالی و بی توجهی به حفاظت از مناطق باقی مانده می تواند به تنش های دیگری منجر شود. افزایش موج مهاجرت ناشی از کمبود آب، وضعیت را حساس تر خواهد کرد. بنابراین نباید اجازه دهیم کمبود منابع آب مردم را مجبور به مهاجرت کند و باید با مدیریت مصرف و مهار رفتارهای آزمندانه، تا حد امکان این تهدید را کاهش دهیم.

در نهایت او تاکید کرد: بحران آب باعث خشک شدن سطح زمین می شود و بسیاری از حشراتی که نقش اصلی در گرده افشانی پوشش گیاهی و علفی دارند، عملا از بین می روند. در نتیجه بخش قابل توجهی از خاک برهنه می شود و ما در برابر فرسایش پاشمانی که ناشی از اصابت مستقیم قطرات باران به خاک است بی دفاع می مانیم. این فرسایش موجب جابه جایی خاک، گسستن پیوندهای آن و افزایش تولید گرد و خاک می شود و توان زیست پذیری سرزمین ما را به شدت کاهش می دهد.