نشست شب افشانه چهار چرخ روز چهارشنبه 28 آبان در فرهنگسرای سرو برگزار شد و علاقه مندان به خودروهای کلاسیک گرد هم آمدند تا جایگاه خودروهای لوکس در تاریخ و فرهنگ ایران را بررسی کنند. این برنامه با حضور محمدرضا وحدتی، دبیر نشست، و برزو سپاسی، پژوهشگر و کلکسیونر خودروهای کلاسیک، برگزار شد و نمونه هایی از خودروهای کمیاب و تاریخی معرفی شد.

به گزارش ایسنا، وحدتی، نشست شب افشانه چهارچرخ را با معرفی موضوع برنامه و اهمیت تاریخی و فرهنگی خودروها آغاز کرد و توضیح داد که این نشست فرصتی است برای بررسی خودروها از منظر تاریخی، اجتماعی و هنری.

سپاسی، پژوهشگر و کلکسیونر خودروهای کلاسیک هم اظهار کرد: بخشی از خودروهای قدیمی ایران، تولید محدود جهانی بوده اند و امروز ارزش فرهنگی و موزه ای دارند. هر خودرو داستانی از جامعه و سبک زندگی زمان خود را روایت می کند.

او درباره اصالت طراحی خودروهای کلاسیک و اتاق سازی گفت: در بسیاری از این خودروها جزییاتی وجود دارد که دیگر در صنعت امروز دیده نمی شود؛ طراحی هایی که بیشتر حالت دست ساز و هنری دارند تا صنعتی. اتاق سازی بسیاری از این خودروها توسط سازندگان مستقل یا کارخانه های خاص انجام می شد و هر مدل ویژگی های منحصر به فرد خود را داشت. حتی بعضی خودروها از تکنیک های مخصوص به خود کارخانه ها یا سازندگان مستقل بهره می بردند که حفظ و بازسازی آنها در ایران بسیار دشوار است

این پژوهشگر و کلکسیونر خودروهای کلاسیک همچنین به نقش خودروها در تاریخ اجتماعی ایران اشاره کرد و افزود: ورود خودروهای لوکس در دهه های 40 و 50، نه تنها سبک سفر و معماری شهری را تحت تأثیر قرار داد، بلکه فرهنگ پوشش، روابط اجتماعی و حتی هویت شهری را شکل داد. بعضی مدل ها با سبک زندگی خانواده های ایرانی عجین شدند و به نماد طبقات اجتماعی تبدیل شدند.

او درباره کمیابی این خودروها توضیح داد: برخی مدل ها در ایران تنها یک یا دو نمونه دارند. حفظ و نگهداری آنها به منزله حفاظت از بخشی از تاریخ مدرن ایران است.

سپاسی درباره خودروهای سلطنتی داخل موزه نیز گفت: این خودروها نه فقط نشان دهنده قدرت و تجمل دوره پهلوی هستند، بلکه هر کدام داستان و خاطره ای از دوران خود دارند؛ از مراسم رسمی گرفته تا سفرهای خصوصی خانواده های سلطنتی.

او درباره داستان هر خودرو اظهار کرد: هر خودرو، روایتگر یک فصل از تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران است، اینکه چه کسانی از آن استفاده می کردند، چه رویدادهایی را تجربه کرده و چگونه با سبک زندگی مردم در آن دوره گره خورده است.

این پژوهشگر خودروهای کلاسیک همچنین درباره فرهنگ نگهداری خودروهای کلاسیک گفت: متأسفانه فرهنگ مراقبت و نگهداری از خودروهای کلاسیک در ایران نسبت به کشورهای دیگر هنوز ضعیف است. بسیاری از خودروها به دلیل نداشتن امکانات مناسب یا نبود آگاهی کافی، آسیب می بینند یا از بین می روند. ماشین ها فقط یک وسیله حمل و نقل نیستند، هر خودرو داستان خودش را دارد و حفظ آن یعنی حفظ بخشی از تاریخ و فرهنگ جامعه.

او درباره کم توجهی سینمای ایران به خودروهای کلاسیک نیز گفت: در سینمای جهانی، خودروها نقش جدی در شخصیت پردازی و روایت داستان دارند، اما در سینمای ایران کمتر از این ظرفیت استفاده شده است. خودروها می توانند نمادی از ثروت، سبک زندگی و حتی تحول تاریخی باشند.

در این نشست، نمونه هایی از خودروهای کمیاب جهانی که مشابهشان در ایران دیده شده بود، معرفی شد و سپاسی نیز خاطرنشان کرد: ارزش بعضی خودروها فقط در قیمت مالی خلاصه نمی شود، بلکه به علت پیشینه فرهنگی و تاریخی، ویژگی های خاص اتاق سازی و داستان های پشت هر مدل، در دسته آثار ماندگار قرار می گیرند.

نشست با پرسش و پاسخ ادامه یافت و بر ضرورت شناخت و حفاظت از میراث خودرویی ایران تأکید شد.

نشست سفر به دنیای لوکس ترین خودروهای تاریخی بخشی از برنامه های شب های ایران است؛ سلسله نشست هایی که با هدف بررسی تاریخ، هنر و میراث فرهنگی معاصر برگزار می شوند و تحولات اجتماعی و تکنولوژیک ایران را نقد و تحلیل می کنند. این برنامه شامل 42 شب متوالی بوده و هر شب با موضوعی متفاوت به بررسی ابعاد فرهنگی، هنری و تاریخی ایران اختصاص دارد. شب افشانه چهارچرخ یکی از این شب هاست که به خودروهای کلاسیک و نقش آنها در تاریخ و فرهنگ ایران اختصاص یافته است.

خودروهای کلاسیک در ایران نه تنها ارزش مالی دارند، بلکه نشان دهنده تغییرات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی هستند؛ از ورود اولین خودروهای مدرن در دهه 1300 تا محبوبیت خودروهای لوکس در دهه های 40 و 50. این خودروها بازتاب سبک زندگی، سفر، معماری شهری و تغییرات اقتصادی و فرهنگی جامعه اند.

برزو سپاسی سال ها به تحقیق و مستندسازی خودروهای کمیاب در ایران پرداخته و تلاش کرده تأثیر هر مدل بر جامعه و فرهنگ ایرانی ثبت شود.

این نشست ها فرصتی برای علاقه مندان و پژوهشگران فراهم می کنند تا تاریخ خودرو در ایران را نه فقط از زاویه فنی، بلکه از منظر اجتماعی، فرهنگی و هنری بشناسند و اهمیت حفظ این میراث ملموس و معنوی را درک کنند.