چند روز بعد از اینکه رییس جمهور بحران آب را آن قدر جدی توصیف کرد که از نخبگان خواست اگر راهی برای نجات از بحران بی آبی ایران دارند وارد میدان شوند، تصمیم تازه ای در بالاترین سطح اجرایی گرفته شد که با این هشدارها در تضاد بود؛ سرعت دادن به ساخت 3 سد و 3 طرح انتقال آب بدون ارزیابی محیط زیستی؛ پروژه هایی که به باور کارشناسان، فشار روی منابع آبی را افزایش می دهد.

به گزارش همشهری، نشست بررسی راهکارهای رفع چالش های آبی با تمرکز بر 4 استان مرکزی کشور در حالی برگزار شد که بحران منابع آبی به اوج خود رسیده است. رییس جمهور در این جلسه دستور داد روند اجرا و تکمیل سدهای کوهرنگ 3، خرسان 3 و ماندگان برای تامین پایدار آب آشامیدنی اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری با شتاب بیشتری دنبال شود، اما به اعتقاد کارشناسان، این تصمیم در تضاد کامل با راهکارهای علمی تنش آب در کشور است.

نماینده بویراحمد، دنا و مارگون در واکنش به این تصمیم دولت با اشاره به اینکه اجرای این طرح ها فاقد مجوز ارزیابی محیط زیستی هستند، می گوید: طبق مستندهای رسمی، هیچ یک از این پروژه ها تاکنون مجوز ارزیابی محیط زیستی دریافت نکرده اند و سازمان محیط زیست نیز اعلام کرده است در شرایط فعلی امکان صدور این مجوز وجود ندارد. قانون در این باره صراحت دارد. هیچ پروژه ای بدون ارزیابی محیط زیستی اجازه اجرا ندارد. این ارزیابی ها فقط تشریفات اداری نیست، تضمین کننده حفظ حقابه ها و پایداری منابع آب است.

محمد بهرامی حوضه های آبریز زاگرس را به شدت حساس توصیف می کند و هشدار می دهد: تغییر مسیر آب می تواند اکوسیستم های پایین دست و کشاورزی استان های مختلف را دچار آسیب گسترده کند. مسیر قانونی باید طی شود و از طریق کمیسیون های تخصصی و نهادهای نظارتی این موضوع را پیگیری خواهم کرد تا حقوق مردم و الزام های محیط زیستی رعایت شود.

یک متخصص حوزه آب و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز تصمیم اخیر دولت را نمونه ای از تشخیص غلط مسئله می داند و می گوید: کشور دچار تنش شدید آبی است؛ یعنی به منابع بیش از توان آن ها فشار وارد شده است؛ وقتی مسئله تنش آبی را درست بفهمیم، نتیجه عملی آن کاهش فشار بر منابع آب است، نه افزایش مضاعف. اگر همچنان در مسیر برنامه هایی حرکت کنیم که مصرف بیش از ظرفیت منابع را تشویق می کند، یعنی مسئله را درست طرح نکرده ایم و طبیعتا راه حل ها از اساس غلط خواهند بود.

مهدی قمشی می افزاید: سیاست انتقال آب بین حوضه ای اشتباه تکراری است که بحران را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می کند. ما سال هاست با منابع آبی بازی می کنیم، بدون اینکه مشکل حل شود. از سوی دیگر این اقدامات سبب تشدید همزمان بحران در مبدا و مقصد می شود.

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز می گوید: انتقال آب از سرشاخه های کارون عملا قطع سهم آب کشاورزی خوزستان و رساندن آن به استان های دیگر است. این کار منطقی نیست و علاوه بر اینکه به استان مبدأ لطمه می زند، سبب ایجاد مشکلات اجتماعی بین استان های همجوار هم خواهد شد.

مهدی قمشی یادآوری می کند: هر مترمکعب آب در حوزه کارون اکنون فقط از طریق تولید انرژی برق آبی و به عنوان یک انرژی پاک و غیرفسیلی، حدود 12 هزار تومان عایدی برق آبی دارد که با انتقال آب از دست می رود.

این یعنی درصورت اجرای طرح های برشمرده، کشور باید سالانه ضرر 12 همتی را بپذیرد. در مقابل، یک مترمکعب آب در مناطق مقصد فقط حدود 0.8 کیلوگرم گندم یا معادل آن محصول تولید می کند (به عبارتی سود خالص 10 هزار تومانی). این مقایسه اقتصادی به روشنی نشان می دهد این انتقال ها هیچ توجیهی ندارند.