فرارو- از نظر وارن بافت، بازنگری در اشتباهات گذشته و تصور از خودِ ایده آل در پایان زندگی می تواند به کاهش پشیمانی ها و ساختن آینده ای رضایت بخش تر منجر شود.

به نقل از اینک، وارن بافت، سرمایه گذار افسانه ای و مدیرعامل سابق برکشایر هاتاوی، در 95سالگی توصیه ای ارائه کرده که به باور بسیاری از روان شناسان بهترین راه برای کاهش حسرت های زندگی است؛ توصیه ای ساده اما عمیق که می تواند مانع گرفتار شدن در چرخه کاش... ای کاش... اگر... شود و به گفته پژوهشگران، کاملاً با یافته های علمی هم همخوانی دارد.

بافت در آخرین نامه خود به سهام داران به عنوان مدیرعامل، نوشته ای منتشر کرد که در آن نگاهی به تمام مسیر زندگی اش می اندازد. او می نویسد: خوشحالم که می توانم بگویم از نیمه دوم زندگی ام رضایت بیشتری دارم. سپس ادامه می دهد: به خاطر اشتباهات گذشته خودتان را سرزنش نکنید. کمی از آن ها بیاموزید و رو به جلو حرکت کنید. هیچ وقت برای بهتر شدن دیر نیست.

او در ادامه به داستانی مشهور درباره آلفرد نوبل اشاره می کند؛ مخترع دینامیت که گفته می شود پس از آن که روزنامه ای به اشتباه مرگ برادرش را با مرگ او اشتباه گرفت و آگهی ترحیمی درباره اش منتشر کرد، از خواندن تصویری که از او ارائه شده بود شوکه شد و تصمیم گرفت مسیر زندگی اش را تغییر دهد. نتیجه این تصمیم بعدها باعث شد او برنده جایزه نوبل شود.

بافت تأکید می کند که شاید هرگز آگهی ترحیم خودتان را نبینید، اما می توانید تصورش کنید و باید هم چنین کنید. او می نویسد: تصمیم بگیرید می خواهید در آگهی ترحیمتان چه نوشته شود و طوری زندگی کنید که شایسته آن باشید. پشت این توصیه به ظاهر ساده، شواهد علمی فراوانی وجود دارد و چهره هایی مانند اپرا وینفری نیز چنین نگاهی را تأیید کرده اند.

توصیه بافت دو بخش دارد؛ هیچ کدام هم مربوط به تلاش برای جلوگیری کامل از اشتباهات نیست، زیرا اشتباه کردن بخشی جدایی ناپذیر از تجربه انسانی است. نویسندگانی همچون دن پینک و کاترین شولتز نیز بارها تأکید کرده اند که بازنگری در حسرت ها یکی از بهترین راه ها برای شناخت خود و آن چه واقعاً در زندگی می خواهیم است.

مانفرد کتس دووریس، استاد مدرسه کسب وکار اینسید، توضیح می دهد که حسرت ما را وامی دارد به عقب برگردیم و تحلیل کنیم که چرا آن گونه فکر کردیم یا چرا دست به آن رفتار زدیم. به گفته او، چنین بازبینی هایی الگوهای رفتاری عمیق ما را آشکار می کند؛ الگوهایی که هم ما را ساخته اند و هم ممکن است ما را از زیستن یک زندگی متفاوت بازداشته باشند.

تحقیقات شای داویدای، استاد روان شناسی مدرسه نو نیویورک، نیز نشان می دهد که تفکر درباره حسرت ها نه تنها خودآگاهی ما را افزایش می دهد، بلکه شدت ناراحتی ناشی از آن ها را نیز کاهش می دهد. وقتی حسرت ها را به ابزاری برای یادگیری و اصلاح رفتار تبدیل می کنیم، زهرشان گرفته می شود.

به نظر می رسد همین رویکرد باعث شده نیمه دوم زندگی بافت بهتر از نیمه اول باشد. او اشتباهاتش را انکار نکرد؛ بلکه از آن ها برای پیشرفت استفاده کرد. به همین دلیل است که روان شناسان بازنگری در حسرت ها و به کارگیری آن ها در تغییر رفتار را نخستین گام در کاهش پشیمانی می دانند.

بخش دوم توصیه او یعنی تصور آگهی ترحیم، شاید در نگاه اول تلخ به نظر برسد، اما در حقیقت یکی از قدیمی ترین راهکارهای فلسفی و روان شناختی برای افزایش شفافیت ذهنی است. استیو جابز هر روز صبح به یاد مرگ خود می افتاد تا کارهای بی اهمیت را کنار بگذارد و بر اولویت های واقعی تمرکز کند. جف بزوس نیز می گوید تصمیم به بنیان گذاری آمازون را پس از آن گرفت که به این فکر کرد در پایان عمر از انجام چه کاری بیشتر حسرت خواهد خورد.

این رویکرد ریشه ای عمیق در فلسفه رواقی دارد؛ مکتبی که پیوسته به پیروان خود یادآوری می کرد مرگ را به یاد داشته باش تا مسیر درست زندگی را تشخیص دهند. اپرا وینفری نسخه ملایم تری از همین شیوه را توصیه می کند. او پیش از هر رویداد مهم از خود می پرسد: هدفم چیست؟ این روش اگرچه تصویر مرگ را در ذهن زنده نمی کند، اما همان کارکرد را دارد؛ یعنی توجه را به اهداف نهایی زندگی معطوف می کند و فرد را تشویق می کند رفتاری مطابق ارزش ها و میراثی که می خواهد بر جای بگذارد، نشان دهد.

به طور خلاصه، اگر می خواهید زندگی ای داشته باشید که با حسرت های بزرگ پایان نیابد، بافت و بسیاری از روان شناسان توصیه ای مشترک دارند. نخست آن که بپذیرید حذف کامل حسرت ها غیرممکن است. ما همواره مرتکب اشتباه خواهیم شد. اما می توان احتمال انحراف های بزرگ در مسیر زندگی را کاهش داد، به شرط آن که همیشه اهداف نهایی خود را در ذهن داشته باشیم: در پایان عمر می خواهیم زندگی ما چه معنا و دستاوردی داشته باشد؟

دوم، هنگامی که خطا کردید، حسرت ها را سرکوب نکنید. آن ها را نشانه ای ببینید از آن چه برایتان مهم است و از آن ها برای اصلاح مسیر بهره ببرید. هر حسرتی می تواند چراغ راهی برای یافتن ارزش ها و اولویت های واقعی باشد.

اگر این دو اصل را به کار بگیرید، شانس بسیار بیشتری خواهید داشت که مانند بافت، حتی بدون ثروت و شهرت افسانه ای او، به سن بالا برسید و از زندگی خود راضی باشید. بافت در پایان نامه اش یادآوری می کند: بزرگی از راه اندوختن پول، شهرت یا قدرت دولتی به دست نمی آید. از نظر او، عظمت واقعی در این است که صادقانه زندگی کنید، به خود وفادار بمانید و جهان را اندکی بهتر از پیش ترک کنید. چنین مسیری، به باور بسیاری از متخصصان، مطمئن ترین راه برای رها شدن از بزرگ ترین حسرت های زندگی است.