شاهد بنی اسدی در خراسان نوشت: جامعه منتظر تصمیم سیاستمداران نمی ماند. مردم وقتی احساس نیاز کنند، راه خودشان را می سازند. حالا هم سال هاست که درصد زیادی، از تلگرام و سایر پلتفرم های فیلترشده استفاده می کنند، با وجود آن که روی کاغذ فیلتر است. این روی کاغذ بودن مهم است؛ چون نشان می دهد فیلترینگ در بهترین حالت یک خط کشی اداری است.

نتیجه اما نه کاهش استفاده، بلکه جا افتادن فرهنگ دورزدن و عبور از ممنوعیت بوده است. البته که این مسیر، دلیلی شده برای شکل گیری بازار پررونق فیلترشکن فروشی؛ و پولی که مستقیم می رود در جیب فروشنده ها و واسطه ها. بی هیچ شفافیت و مالیات و نظمی. یعنی هزینه عمومی و فایده خصوصی، یعنی زیان اجتماعی و سود انحصاری یک اقلیت.

اما مهم‎تر از همه، بحث اجتماعی و روان‎شناختی ماجراست. وقتی مردم برای یک پیام ساده باید از تونل های غیررسمی عبور کنند، اعتماد عمومی به سیاست گذاری کاهش می یابد. سرعت پایین اینترنت و دردسرهای دور زدن فیلترینگ، یعنی هر کاربر عادی به صورت روزمره در مقابل ساختارهای حاکمیتی قرار می گیرد.

اساسا چرا یک نظام حکمرانی خودش را باید به صورت بی نتیجه ای در برابر رفتار عمومی قرار دهد؟ مگر حجم استفاده روزانه از پلتفرم های فیلترشده مشخص نیست؟ این چرخه معیوب را می توان با یک تصمیم شجاعانه شکست: رفع فیلتر.

مخالفت های احتمالی نیز قابل حدس و درک است، نگرانی از شایعات، نگرانی از سوء استفاده مجرمانه و… اما تجربه نشان داده است که سیاست فیلترینگ، نه شایعه را و نه جرم را مهار نمی کند؛ صرفا آن ها را از معرض دید رسمی دور می کند و امکان نقش آفرینی به موقع را کاهش می دهد. اقدام به رفع فیلتر پلتفرم‎های پرمخاطب نشانه عقب نشینی نیست؛ نشانه شنیده شدن است.

پیام ساده ای که به جامعه منتقل می شود این است که سیستم، صدای کارشناسی را می‎شنود و در زمان مناسب، تصمیم معقولی می گیرد. اهمیت زمان را دست کم نگیریم، وقوع جنگ 12 روزه که افکار عمومی را حساس کرد، پنجره ای از امکان شجاعت را نیز گشوده است. سیاستمدار باید توان تصمیم‎گیری داشته باشد. در بزنگاه های این چنینی، فاصله بین اقدام و بی اقدامی، مساوی است با تفاوت بین هم صدایی و واگرایی.

اگر امروز تصمیمی گرفته شود، دولت می تواند خود را همقدم با وعده هایش در انتخابات و نگاه کارشناسی معرفی کند. اگر نه، همان شکاف آشنای میان نسل های جدید و مسئولان کشور عمیق تر می شود. مسیر سیاست گذاری موثر، از واقعیت می گذرد و نه از آرزو.

قبول کنیم که وقتی مردم به چیزی احساس نیاز داشته باشند، راهش را پیدا می کنند. هنر حکمرانی این است که این نیاز را به مسیر امن و شفاف هدایت کند. در نهایت، امتیازها در سیاست مثل قالب های یخ هستند، اگر دیر آن‎ها را استفاده کنی، ممکن است آب شوند. اگر با رشد فناوری های ارتباطی در سال‎های پیش رو، اساسا نیازی به بحث و اقدام مسئولان برای رفع فیلترینگ نباشد، نظام تصمیم‎ گیری کشور به شکل گسترده ای زیر سوال خواهد رفت.