فرارو یک نماینده فعلی و یک نماینده سابق مجلس در مناظره ای که تلویزیون اینترنتی شهرداری همشهری برگزار کرد، به بحث و مجادله درباره موضوع فیلترینگ پرداختند.

به گزارش فرارو، حمید رسایی در این مناظره در جانب مدافع و جلال رشیدی کوچی در جایگاه مخالف و منتقد سیاست فیلترینگ دو طرف این میز مناظره نشسته بودند. نکته آن که بخشی از اظهارات رسایی به عنوان مدافع فیلترینگ با استناد به تجربیات کشورهای دیگر صحیح بود اما نکاتی درباره این اظهارات وجود دارد.

رسایی در بخشی از صحبت هایش گفت: در تمام کشورهای دنیا فیلترینگ بر اساس ضوابط و ارزش های بومی، ملی و دینی آن کشورها وجود دارد. این صحبت نماینده تهران در مجلس، با واقعیت های موضوع مدیریت فضای اینترنت در کشورهای دیگر مطابقت دارد. چنین اقداماتی با شدت و ضعف در کشورهای مختلف از چین تا آمریکا انجام می شود که حوزه های آن ها متفاوت است.

او همچنین در بخش دیگری از صحبت هایش در پاسخ به این سوال که آیا صیانت از مردم در فضای مجازی وظیفه حاکمیت است نیز گفت: وقتی برای یک بوفه در یک مدرسه قائل به صیانت هستیم، چگونه می توان به سادگی از کنار صیانت در فضای مجازی عبور کرد. حاکمیت وظیفه دارد صیانت کند غذای فاسد در برابر مردم قرار نگیرد. این یک قاعده عقلانی است. برای غذای روح و اعتقادات نیز باید چنین قاعده ای را درنظر گرفت. معلوم است که حاکمیت وظیفه دارد. حکمرانی در جمهوری اسلامی تنها رویه و شیوه نیست.

آزادی اینترنت در کشورهای مختلف بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی Freedom House

تمام کشورها در حوزه جرایم اینترنتی قوانینی دارند که به صورت جدی اعمال می شود. گاهی نیز این کنترل ها به خصوص در کشورهای غیردموکراتیک فراتر از موضوع جرایم می رود. موضوع کنترل اینترنت بر اساس ارزش های هر جامعه نیز می تواند در کشورهای گوناگون مورد اندازه گیری قرار بگیرد. در این موضوع سوالی که وجود دارد، این است که ارزش های بومی، ملی و دینی در ایران به چه صورت است. پیمایش ها و نظرسنجی های حرفه ای انجام شده از مردم، این ارزش ها را به چه صورت طبقه بندی می کند؟

رسیدن به پاسخ این سوال اهمیت زیادی دارد چرا که تا حد زیادی مشخص می کند که چرا جامعه ایران سیاست فیلترینگ اعمال شده از بالا به پایین را پس می زند و استفاده از ابزار مختلف برای دور زدن آن ها، تبدیل به بخشی از زندگی جاری آن شده است.

شاید ذکر این مثال ها از حوزه هایی غیر از شبکه های اجتماعی راهگشا باشد زیرا ملموس تر است. سال هاست که در ایران با دو عنوان موسیقی مجاز و غیرمجاز مواجه هستیم. آیا غیرمجاز دانستن برخی خواننده های داخل و خارج کشور، مانع فعالیت آن ها و شنیده شدن آثارشان در ایران طی چند دهه قبل، از عصر نوار کاست تا امروز شده است؟

در حوزه سینما به خصوص فیلم های خارجی، ضوابطی برای سانسور وجود دارد اما صرفاً در تلویزیون و پلتفرم ها مورد استفاده قرار می گیرد و فیلم های کامل نیز در دسترس مردم است. با توجه به این که در کشورهای دیگر مانند آمریکا، ضوابط سفت و سختی برای رده بندی سنی فیلم، سریال و بازی های کامپیوتری وجود دارد.

در فرانسه محدودیت های سنی در شبکه های اجتماعی اعمال شده است. در انگلستان نیز این قوانین وجود دارد. اما در ایران یک ضابطه کلی حاکم است. باید از خود پرسید ارزش های جامعه با ارزش های سیاستگذار تا چه حد انطباق دارد که طرح هایی مانند فیلترینگ همواره با چالش مواجه هستند و پیامرسان های داخلی جای نمونه های خارجی را نگرفتند.

شاید مرور این اظهارنظر از نصرالله پژمانفر، رییس کمیسیون اصل 90 در مجلس یازدهم و دوازدهم در گفتگو با برنا، به عنوان ارائه دهنده اولیه طرح صیانت در سال 1400 درباره تفاوت نگاه ها، مثمر ثمر باشد: باید ببینیم که چرا مردم از vpn استفاده می کنند زیرا نیازهایی دارند که باید آنها را تامین کنیم وقتی نتوانیم نیازهای مردم را رفع کنیم آیا می توانیم به آنها بگویم که حق ندارند از وی پی ان ها استفاده کنند؟ باید خدمات را به مردم بدهیم و اگر کسی از طریق وی پی ان سوءاستفاده کرد مانند کشورهای دیگر می شود برایش اعلام جرم کرد. بایستی خدمات مورد نیاز را به مردم ارائه دهیم. محدودیت ایجاد کردن برای مردم کار نادرستی است.

بر اساس آخرین آمارهای ارائه شده از سوی مقامات رسمی، در سال 1404، 80 درصد کاربران اینترنت در ایران VPN استفاده می کنند. 70 درصد ترافیک کشور در بستر VPN ردوبدل می شود. بیش از 60 درصد کاربران VPN از ابزار رایگان استفاده می کنند که هشدارهای زیادی درباره خطرات امنیتی آن داده شده است. باید به پاسخ این سوال رسید که چرا هر چقدر میزان فیلترینگ و ایجاد محدودیت ها بیشتر شده، ضریب نفوذ ابزار مختلف فیلترشکن در جامعه هم بالاتر رفته است.