سال 1969 دنیای خودرو در نقطه ای خاص از تاریخ قرار داشت؛ زمانی که صنعت خودرو میان دو نگاه متفاوت در حال شکافتن مسیر آینده بود. در همان سال، دو خودروی مفهومی با نام مشترک 512 متولد شدند، اما در دو سوی جهان و با فلسفه هایی کاملاً متفاوت. یکی از آنها، فراری 512 اس برلینتا اسپشیاله (512 S Berlinetta Speciale) بود؛ سوپر اسپرتی گُوِه ای شکل با موتور V12 که دو سال پیش از معرفی لامبورگینی کانتاش، آینده را به نمایش گذاشت. دیگری اما، یک تخم مرغ نارنجی کوچک از شرکت جنرال موتورز بود؛ خودرویی برقی که حتی در خیابان های اطراف مدرسه هم به زحمت از محدودیت سرعت عبور می کرد!

خودروی مفهومی جنرال موتورز 512 الکتریک اکسپریمنتال (512 Electric Experimental) که با نام کوتاه XP512E نیز شناخته می شود، یکی از نخستین تلاش های واقعی کمپانی آمریکایی برای ساخت یک خودروی برقی شهری بود. این مدل در نمایشگاه Transpo ’72 و در کنار مجموعه ای از خودروهای کوچک مفهومی مجهز به پیشرانه های بنزینی، هیبریدی و برقی به نمایش درآمد.

ابعاد جنرال موتورز XP512E حتی از ریز جثه ترین خودروهای امروزی نیز خیلی کوچک تر است. طول کلی این مفهومی تنها 2190 میلی متر و عرض آن 1420 میلی متر بود؛ یعنی حدود 30 سانتی متر کوتاه تر و 75 میلی متر باریک تر از از اسمارت فورتو اصلی.

ورود به کابین دو نفره این خودروی ریزنقش، تجربه ای شبیه سوار شدن به یک سفینه فضایی بود. درِ خودرو از جلو باز می شد و یک سقف حبابی به صورت کامل به سمت بالا می رفت، حالتی که آن را شبیه یک کلاه ایمنی با محافظ بازشده می کرد. این طراحی عجیب نه تنها جذاب، بلکه کاربردی بود و دیدی پانورامیک به راننده می داد. چرخ های کوچک اما پهن جنرال موتورز XP512E در گوشه های بدنه آن نصب شده بودند تا پایداری بهتری داشته باشد؛ درست شبیه به مینی های اسپرت دهه شصت میلادی. سرعت پایین، جسارت بالا

جنرال موتورز XP512E با توجه به کاربردهایی که برای آن تعریف شده بود؛ هیچگاه قرار نبود یک خودروی سریع یا تند و تیز باشد. به همین خاطر، نهایت سرعت آن تنها با 48 کیلومتر بر ساعت برابر بود. جالب اینکه دستیابی به این سرعت آرام حدود 12 ثانیه طول می کشید! در نگاه اول این اعداد ناامیدکننده به نظر می رسند، اما اگر بدانیم که حتی سیتروئن آمی مدرن نیز سرعتی در حدود 45 کیلومتر بر ساعت دارد، ماجرا کمی متفاوت می شود.

برد حرکتی جنرال موتورز XP512E نیز با استانداردهای آن دوران چشمگیر بود. این خودرو می توانست حدود 75 کیلومتر را بدون نیاز به شارژ مجدد طی کند. برای مقایسه این رقم تقریباً 18 کیلومتر بیشتر از مسافت قابل پیمایش سیتروئن آمی امروزی است. کانسپت فراتر از زمان جنرال موتورز از باتری سرب اسیدی ساخت Delco-Remy استفاده می کرد. این باتری برای شارژ کامل به 7 ساعت زمان نیاز داشت. در مقابل سیتروئن آمی به باتری مدرن تر لیتیوم یونی مجهز بوده و در عرض چهار ساعت به طور کامل شارژ می شود.

بدنه فایبرگلاس باعث شده بود وزن کل کانسپت جنرال موتورز XP512E تنها 567 کیلوگرم باشد. اگرچه این رقم از وزن سیتروئن آمی کمی بالاتر است، اما برای خودرویی با تکنولوژی نیم قرن پیش، عددی شگفت انگیز محسوب می شود. ناگفته نماند سیتروئن آمی 483 کیلوگرم وزن دارد.

پروژه XP512E با آنکه به ورود یک خودروی برقی به نمایندگی های جنرال موتورز در دهه 70 و 80 میلادی منجر نشد، ولی پایه گذار فلسفه ای شد که بعدها در اوایل دهه 90 میلادی جان تازه ای گرفت. در سال 1990 این شرکت از خودروی مفهومی Impact EV رونمایی کرد؛ شش سال بعد، این مفهومی زمینه ساز عرضه خودروی EV1 شد. این خودرو در حد فاصل سال های 1996 تا 1999 روی خط تولید قرار داشت و در همان مدت کوتاه در دو نسخه به فروش رسید. جالب اینکه از نسخه اول تنها 660 دستگاه و از نسخه دوم 457 دستگاه فروخته شد. موتور به کار رفته در این خودرو 137 اسب بخار قدرت داشت و 150 نیوتن متر گشتاور تولید می کرد. با وجود نگرش مثبت مشتریان به این خودرو، جنرال موتورز معتقد بود مدل های الکتریکی سوددهی مناسبی ندارند. از این رو، در سال 1999 به تولید آن خاتمه داد.

امروز اما جنرال موتورز به این باور رسیده که خودروهای برقی بخشی از آینده هستند. از این رو با معرفی نسل جدید شورولت بولت 2027 همان مسیر را ادامه می دهد. البته هنوز هم بسیاری از علاقه مندان دنیای خودرو معتقدند هیچکدام از مدل های کنونی به اندازه آن تخم مرغ برقی کوچک و خوش فکر، جسور و جلوتر از زمان خود نیستند.