در نوزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس که حدود یک سال پیش در کشور پاراگوئه برگزار شد، عربستان پرونده ای را با عنوان آیین های فرهنگی مربوط به گل های رُز طائف در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رساند.

به گزارش ایسنا، شباهت این آیین به مراسم گلاب گیری کاشان، به تازگی واکنش های زیادی را در فضای مجازی و رسانه ها برانگیخته است.

وب سایت یونسکو در توضیح ثبت جهانی پرونده آیین های فرهنگی مربوط به گل های رُز طائف آورده است:

در منطقه طائف در عربستان سعودی، آیین ها و سنت های مربوط به گل رز طائف بخش مهمی از میراث فرهنگی و هویت مردم این ناحیه را تشکیل می دهد. از دسامبر تا فوریه، کشاورزان زمین را کوددهی و آبیاری می کنند، بوته های گل رز را هرس می کنند و قلمه های جدید می کارند. فصل برداشت از ماه مارس آغاز می شود و بین 35 تا 45 روز به طول می انجامد.

در این مدت، کشاورزان به همراه خانواده و دوستان خود، گل ها را در اوایل صبح می چینند و آن ها را یا برای فروش به بازارهای محلی می برند یا برای تقطیر و استخراج اسانس به خانه ها منتقل می کنند.

جامعه محلی از گلاب و روغن معطر گل رز در تولید لوازم آرایشی، داروهای سنتی، غذاهای محلی و نوشیدنی ها استفاده می کند. یکی از آیین های سنتی مردم منطقه این است که هنگام استقبال از مهمانان، گلبرگ های تازه رز را در برابر پای آن ها می پاشند تا ورودشان را گرامی بدارند.

گل رز طائف و گلاب آن همچنین به عنوان هدیه ای ارزشمند به اعضای خانواده و دوستان، حتی در خارج از منطقه طائف، تقدیم می شود. این سنت ها در خانواده ها از طریق مشاهده و مشارکت مستقیم منتقل می شود؛ به گونه ای که کودکان با کمک به والدین خود در مراحل کاشت، برداشت، تقطیر و آماده سازی محصولات رز محلی، این مهارت ها را می آموزند.

سازمان ها و تعاونی های محلی نیز کارگاه های آموزشی برای آموزش روش های کشت گل رز طائف برگزار می کنند. آیین های مربوط به رز طائف نقش مهمی در تقویت انسجام اجتماعی در این منطقه دارند، زیرا بخشی جدایی ناپذیر از آیین ها و مناسک اجتماعی و مذهبی مردم به شمار می آیند. این فعالیت ها همچنین منبع درآمد مهمی برای جامعه محلی محسوب می شوند.

در حالی که یک سال از این ثبت جهانی می گذرد، خبر ثبت جهانی گل رُر طائف که شباهت فراوانی به آین گلاب گیری در کاشان دارد، توجه زیادی را در میان کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی ایجاد کرده است که بر لزوم ارائه پرونده ای مستقل از سوی ایران برای ثبت آیین گلاب گیری در کاشان به عنوان یک میراث ناملموس جهانی تاکید می کند.

بیستمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس از 8 تا 13 دسامبر 2025 (17 تا 23 اذرماه) در دهلی نو، هند برگزار خواهد شد و ایران امسال پرونده ای با عنوان آینه کاری: هنر آینه کاری در معماری ایرانی را برای ثبت جهانی ارائه داده است.

عربستان نیز سه پرونده مشترک با دیگر کشورهای عربی شامل شیوه ها و مهارت های مرتبط با دوخت عبای مردان ، بافت سنتی سدو (چیزی شبیه گلیم) و سُرمه عربی را برای ثبت در فهرست میرات ناملموس جهانی روی میز دارد.

نکته قابل توجه دیگر این است که افغانستان نیز در نظر دارد پرونده ای با عنوان سبک مینیاتور بهزاد را در فهرست میراث ناملموس جهانی یونسکو به ثبت برساند. استاد کمال الدین بهزاد که از او به عنوان استاد بهزاد و نقاش استاد نیز یاد می شود، در حدود سال 860ق/1455م در هرات به دنیا آمد. او در قرن نهم و دهم هجری قمری به عنوان نقاش ایرانی به شهرت رسید و در دربار پادشاهان تیموری و صفوی به عنوان مأمور خدمت کرد. بهزاد به خاطر کمک هایش به نقاشی ایرانی، بویژه تکنیک های بدیعش شهرت داشت. درباره محل درگذشت و مدفن بهزاد در هرات یا تبریز اختلاف نظرهایی وجود دارد، اما آنچه قابل توجه است جایگاه او به عنوان یکی از نقاشان تاثیرگذار ایرانی است.

به نظر می رسد در شرایط کنونی ارائه راهبردی برای تسریع در ارائه پرونده های میراث ناملموس (چه به صورت مستقل و چه مشترک) از سوی ایران، بویژه میراث مورد توجه کشورهای همسایه و عربی می تواند از ثبت شدن این میراث به نام دیگر کشورها جلوگیری کند.