فرارو- در روزهای اخیر، شایعاتی در شبکه های اجتماعی و محافل عمومی در ایران رواج یافته که ادعا می کند برخی کارشناسان هواشناسی از روییت پدیده ال نینو و دو قطبی مثبت Iod اقیانوس هند از اواخر زمستان طبق سرویس Cansips خبر داده اند که معنای آن وقوع بارش های سیل آسیا در آینده نزدیک در ایران خواهد بود.

به گزارش فرارو، این شایعه، که ریشه در نگرانی های اقلیمی و خشکسالی های اخیر ایران دارد، می تواند امیدبخش به نظر برسد، اما بررسی داده های دقیق هواشناسی جهانی و محلی نشان می دهد که این ادعا فاقد پایه علمی است. در این مطلب، بر اساس گزارش های معتبر سازمان های بین المللی و پیش بینی های سازمان هواشناسی ایران، به تحلیل این موضوع می پردازیم.

ال نینو بخشی از نوسانات اقیانوسی-جوی ENSO (ال نینو-جنوبی نوسان) است که با گرم شدن غیرعادی سطح آب های اقیانوس آرام مرکزی و شرقی همراه است. این پدیده معمولاً بارش های شدید در بخش هایی از آسیا و خاورمیانه، از جمله ایران، به همراه دارد، در حالی که لانینا (فاز مخالف) اغلب با خشکی و بارش کمتر مرتبط است.

طبق گزارش اخیر مرکز پیش بینی آب و هوا (CPC) وابسته به NOAA، در نوامبر 2025، شرایط لانینا برقرار است. شاخص نیو 3.4 (Niño 3.4) که معیار اصلی ENSO است، به -0.5 درجه سلسیوس رسیده و دمای سطح دریا در بخش های مرکزی و شرقی اقیانوس آرام پایین تر از حد نرمال است.

پیش بینی های مدل های چندگانه نشان می دهد لانینا ضعیف تا پایان زمستان 2025-2026 (دسامبر تا فوریه) ادامه خواهد یافت. احتمال وقوع ال نینو در این دوره صفر تا یک درصد است و تنها از بهار 2026 به بعد، احتمال آن به تدریج افزایش می یابد (تا 30 درصد در تابستان). گزارش های دیگر، مانند پیش بینی WMO، نیز بر بازگشت احتمالی لانینا در اکتبر-دسامبر 2025 با احتمال 60 درصد تأکید دارند و شانس ال نینو را ناچیز توصیف می کنند.

ال نینو در گذشته (مانند سال های 2023-2024) با افزایش بارش های رگباری و سیل آسا در ایران همراه بوده، اما لانینا برعکس عمل می کند. بر اساس پیش بینی های فصلی، برای زمستان 2025-2026، احتمال بارش بالای نرمال در خاورمیانه و ایران پایین است و روند کلی به سمت خشکی تمایل دارد. سایت mkweather نیز در outlook زمستانی آسیا، ایران و شبه جزیره عربستان را خشک تر از متوسط توصیف کرده، با بارش های نزدیک به نرمال یا کمتر در شمال خاورمیانه.

سازمان هواشناسی ایران در گزارش های اخیر، برای پاییز و زمستان 1404-1405، بارش های متوسط تا کمتر از متوسط را در اکثر مناطق پیش بینی کرده، با تمرکز بر افزایش دما و کاهش برف در ارتفاعات. برای مثال، در تهران، میانگین بارش ژانویه حدود 37 میلی متر با 10 روز بارانی است. در جنوب و جنوب شرق، شرایط نرمال یا کمی بالاتر پیش بینی شده، اما نه به حدی که به سیل منجر شود.

جستجو در شبکه های اجتماعی نیز نشان می دهد شایعات اخیر عمدتاً بر پایه پست های قدیمی (از 2023) استوار است، زمانی که ال نینو فعال بود و بارش های شدیدی مانند 265 میلی متری در آستارا ثبت شد.

در نتیجه، این شایعه نادرست است. ایران در حال حاضر تحت تأثیر لانینا قرار دارد که نه تنها ال نینو نیست، بلکه می تواند خشکسالی را تشدید کند. پیش بینی ها نیز حاکی از زمستانی با بارش های متوسط و بدون سیل است.