روزی که برخی از اعضای شورا آن را روز سیاه شورا نامیدند، شهردار تهران اعلام کرد که در جریان تصویب بودجه نهاد پایش، بی قانونی رخ داده است.

به گزارش شرق، روز گذشته شهردار تهران بار دیگر به طور ناگهانی وارد صحن شد. روز سه شنبه هم حضور او غیرمنتظره بود و روز یکشنبه، با وجود دعوت دیرهنگام و پس از انتقاد اعضا، به صحن شورا آمد و مواضع گذشته خود را تکرار کرد. او روز سه شنبه نیز گفته بود: من به خاطر قانون اینجا ایستاده ام. آمده ام از قانون دفاع کنم.

این ورود ناگهانی و بی اطلاع، درحالی که اعضای شورا در حال بحث کارشناسی بودند، واکنش هایی شدید به دنبال داشت. شهردار همچنین در سخنان بعدی، شورا را به بی قانونی در تصویب بودجه متهم کرد و گفت: اگر قانون را رعایت نکنیم، سنگ روی سنگ بند نمی شود. در صحن شورا این موضوع مطرح نشده بود و بعد از تصویب متوجه شدیم مواردی در بودجه لحاظ شده است. اما اعضای شورا پاسخ این اظهارات شهردار را روز یکشنبه دادند.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، گفت: دعوت رسمی رییس شورا نادیده گرفته شد و شهردار در جلسه حاضر نشد. در دو دهه گذشته چنین چیزی سابقه نداشته است.

او افزود که حضور سرزده شهردار در جلسه های گذشته نیز با اظهاراتی مانند من آمده ام از قانون دفاع کنم همراه بود و این رفتار را توهین به شورا دانست.

امانی همچنین به تناقض رفتار شهردار اشاره کرد: سه سال است که برای رییس نهاد پایش حکم صادر شده، بودجه تعیین شده و جلسات مشترک برگزار شده، حالا می گویند نهاد غیرقانونی است. این تناقض جای تعجب دارد.

مهدی اقراریان، رییس کمیته نظارت شورا هم با انتقاد صریح از رفتار و گفتار علیرضا زاکانی، شهردار تهران، اظهارات تندی مطرح کرد و آن را روز سیاه شورای شهر تهران خواند.

اقراریان با اشاره به نقش مهدی چمران در مدیریت آرام فضای شورا گفت: در این دوره از شورای اسلامی شهر تهران از یک شخصیت ملی برخوردار بودیم. آقای مهندس چمران شخصیتی ملی هستند و در دوره های گذشته نیز شورا میزبان چهره های ملی بوده است. رویکرد آقای چمران از ابتدا این بود که شورا درگیر تنش و درگیری درونی یا با شهرداری نشود، اما به نظر می رسد تعامل سازنده شورا با شهرداری امروز به نقطه ای رسیده که موجب بروز ناراحتی و بی احترامی شده است.

او افزود: شهردار تهران در اظهارات اخیر خود عباراتی را به کار برد که توهین به کلیت شورا و نهاد شورایی بود، نه فقط منتقدانش. این اتفاق از نگاه من حادثه ای تلخ و روز سیاه شورای اسلامی شهر تهران بود.

اقراریان با تأکید بر اینکه مردم منش و روش علیرضا زاکانی را می شناسند، گفت: آقای زاکانی چهره ای ناشناخته در سیاست نیست. مردم خاطرات او را از مناظرات و حضورش در مجلس به یاد دارند. یکی از مشکلات سیاست امروز ایران حضور مردانی از جنس علی زاکانی در عرصه سیاست است. اگر امروز در حوزه سرمایه اجتماعی و کارآمدی با چالش مواجهیم، به دلیل آن است که انسان هایی در جایگاه هایی قرار گرفته اند که متعلق به آن نیستند.

رییس کمیته نظارت شورا با انتقاد از رفتار شهردار در قبال نهاد شورایی اظهار کرد: به نظر می رسد تواضع لازم در برابر شورا که نهاد بالادستی شهرداری است، وجود ندارد. امروز در دستور جلسه، شهردار تهران براساس نامه رسمی ریاست شورا دعوت شده بود، اما تا زمانی که من تذکر ندادم، وارد صحن نشد. برداشت من این است که مانند جلسه قبل، به صورت غیرمستقیم در حال تماشای جلسه بود.

او ادامه داد: من به ایشان توصیه کردم که یا به صورت رسمی عذرخواهی کنند یا در جلسه حضور یابند و پاسخ گوی سخنان خود باشند. خوشبختانه امروز موفق شدیم کاری کنیم که آقای زاکانی تمکین کند، در جلسه حاضر شود و با رعایت ادب، صحبت های اعضای شورا را بشنود.

اقراریان در ادامه سخنان خود تأکید کرد: گزارش ارائه شده از سوی نهاد نظارتی شورا در حقیقت پاسخی بود به نکاتی که شهردار تهران در جلسه قبل مطرح کرده بود و توضیحات رییس شورا نیز در همان راستا بیان شد. امروز این حضور و پاسخ گویی، گامی کوچک اما ضروری برای حفظ حرمت شورا و بازگشت به مسیر تعامل قانونی است.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم در واکنش به تنش های اخیر میان شهردار و اعضای شورا، رفتار علیرضا زاکانی را بی سابقه و تأسف بار توصیف کرد و گفت: آقای زاکانی در ابتدای دوره گفته بود من نفر بیست ودوم شورای اسلامی شهر تهران هستم، اما عملکرد او در چهار سال گذشته نشان داد که با کلیت شورا، به ویژه منتقدانش، رفتار درستی نداشته است.

امانی با تأکید بر نقش آقای چمران در حفظ آرامش شورا گفت: آقای چمران در این دوره بسیار همراهی کردند، کنترل فضای شورا را در دست گرفتند و ما نیز به احترام سابقه، شخصیت اخلاقی و جایگاه ایشان سعی کردیم در صحن شورا کمتر وارد نقد مستقیم شویم. هرگاه حرفی داشتیم، بیشتر از طریق رسانه ها بیان کردیم. اما متأسفانه در هفته های اخیر حتی حرمت آقای چمران نیز رعایت نشد.

او به ماجرای اخیر سخنان شهردار اشاره کرد و افزود: آقای زاکانی پشت تریبون شورا، تهمتی را متوجه رییس شورا کردند و گفتند که تبصره ای پس از تصویب بودجه اضافه شده است؛ درحالی که طبق روال، رییس شورا تنها امضاکننده خروجی مصوبه است. این سخن نادرست و از نظر اخلاقی بسیار سنگین بود.

امانی با انتقاد از تناقض در رفتار شهردار ادامه داد: شهرداری که خود ساختار یک نهاد را تصویب کرده، برایش بودجه تعیین کرده و نزدیک به چهار سال با آن کار کرده است، حالا موجودیت همان نهاد را زیر سؤال می برد. این رفتار برای ما جای تعجب دارد.

به گفته او، شهردار تهران برای حضور در جلسه شورا دعوت شده بود اما با وجود قرار داشتن در دستور کار، در ساعت مقرر حاضر نشد .

امانی گفت: آقای چمران در غیاب شهردار، از رییس آن نهاد خواست تا برای پاسخ گویی پشت تریبون برود. پس از سخنان من و دیگر اعضا، ظاهرا شهردار احساس کرد که غیبتش به ضررش است و وارد صحن شد، ولی آقای چمران اجازه سخن نداد، چون جلسه به پایان رسیده بود .

این عضو شورای شهر با اشاره به تجربه طولانی مدت خود در شورا تأکید کرد: از سال 1384 تاکنون، در هیچ یک از دوره ها، نه در زمان قالیباف و نه در شورای پنجم اصلاح طلبان، سابقه نداشته که شهردار به دعوت رییس شورا پاسخ ندهد یا در صحن شورا مطلبی خلاف واقع را متوجه رییس شورا کند. این رفتار در 20 سال گذشته بی سابقه و واقعا مایه تأسف است.

حبیب کاشانی، عضو شورای شهر تهران هم در واکنش به تنش ایجادشده در جلسه اخیر شورا میان شهردار تهران و رییس شورا، جلسه روز یکشنبه را یکی از بدترین جلسات شورای ششم توصیف کرد و گفت که رفتار علیرضا زاکانی در آن نشست، شأن شورا و حرمت ریاست آن را خدشه دار کرده است.

کاشانی با اشاره به فضای متشنج آن جلسه گفت: به جرئت می گویم جلسه روز یکشنبه یکی از بدترین جلساتی بود که من در این دوره از شورا شاهد بودم. مثلی هست که می گوید چاقو دسته خودش را برید و اینجا مصداق پیدا کرد. نه از روی عشق یوسف، بلکه شورا خودش را زخمی کرد .

او با انتقاد از اظهارات شهردار تهران در آن نشست افزود: آقای زاکانی در آن جلسه مقابل اعضای شورا و در حضور رسانه ها، رییس شورا را متهم به خیانت در امانت کرد؛ اتهامی که جرم کیفری محسوب می شود. چطور ممکن است چنین سخنی در یک جلسه رسمی و علنی مطرح شود؟

کاشانی خطاب به شهردار گفت: اگر قرار است به قانون استناد کنید، بودجه را بیاورید، تکلیف قانونی تان را انجام دهید، لوایح دوفوریتی را به شورا ارائه کنید، کمیسیون ماده 5 و کمیسیون های را که منحل کرده اید، فعال کنید. چطور هم قانون مدارید و هم ساختارهای قانونی شورا را تعطیل می کنید؟

او با اشاره به رابطه صمیمانه و همکاری پیشین میان زاکانی و چمران افزود: آقایان چمران و زاکانی سال ها با هم زندگی و همکاری کردند. آقای چمران در عمل نشان داده که اهل تعامل و همراهی است. چطور ممکن است شهردار در همان شورایی که رییسش تا این حد همراهی کرده، او را متهم به خیانت در امانت کند؟

کاشانی یادآور شد که تعامل میان رییس شورا و شهردار در دوره ششم موجب کاهش بسیاری از اختلافات شده بود: به گفته آقای امانی، شهردار هر هفته یک روز با آقای چمران جلسه دارد و از همان زمان بسیاری از مسائل حل شده است. بنابراین طرح چنین اتهامی نه تنها بی پایه است، بلکه نشان می دهد شهردار از مسیر تعامل و ادب فاصله گرفته است.

او گفت: واقعا تأسف برانگیز است که در صحن علنی شورا و در برابر چشمان مردم، چنین اتهامی علیه رییس شورا مطرح شود. این نه تنها بی احترامی به آقای چمران، بلکه بی احترامی به کل نهاد شورا و شهروندان تهرانی است. اتهامی که اعضای شورا معتقدند زاکانی به چمران وارد کرده افزودن بندی به لایحه بودجه بعد از تصویب در صحن است.

چمران در جلسه رسمی شورا خطاب به شهردار گفت: فرمودید که مصوبه ای در شورا گذاشته شده که در قانون وجود نداشته. اما این حرف کلی و مبهم است. باید مشخص شود منظورتان چیست. شورا طبق روال، زمانی که مصوبه ای از فرمانداری برمی گردد، آن را بررسی و اصلاح می کند. این موضوع سابقه دارد و در چارچوب قانون انجام می شود.

چمران تأکید کرد که از اتهام های شخصی دلگیر نیست، اما نسبت به اتهام بی قانونی حساس است: من ناراحت نیستم، چون در طول سال ها تهمت های زیادی شنیده ام. امروز حتی نوشته ای از شهید بزرگواری آورده بودم که در آن درباره صبر در برابر تهمت ها صحبت شده بود. اما آنچه برای من مهم است، قانون است. من نسبت به طرح جامع و حریم شهر تهران حساسیت دارم، چون اینها قاموس مدیریت شهری اند .

او با اشاره به روند تصویب و اجرای طرح جامع شهر تهران گفت: طرح جامع در مصوبه خود، به صورت قانونی تصویب و اجرا شده است. پس از بازنگری، دوباره در شورا تأیید و تسلیم شهرداری شده و بر اساس همان اجرا می شود. حالا اگر کسی می گوید این مصوبه غیرقانونی است، باید مستند و روشن توضیح دهد.

چمران خطاب به اعضا و مدیران شهرداری گفت: من نسبت به افراد خاص هیچ حساسیتی ندارم، حتی نام برخی از آن ها را نمی دانم. حساسیت من روی قانون است. خواهش می کنم در بیان مسائل از تعابیر کلی یا اتهام های غیرمستند پرهیز شود. شورا طبق قانون عمل کرده و هر اصلاح یا تصمیمی در چارچوب ضوابط و با تصویب مراجع قانونی انجام شده است .

اما کارشناسان شهری معتقدند چنین اتهامی به چمران بی سابقه نیست و در شورای چهارم هم تکرار شده است.

بهروز شیخ رودی، کارشناس مالیه و اقتصاد شهری، در واکنش به اظهارات زاکانی که گفته بود آقای چمران بزرگ ماست و احترام ایشان بر ما واجب است ، گفت: آنچه واجب است حفظ احترام قانون است. اگر شورای شهر و شهرداری به بهانه حفظ احترام چمران یا زاکانی بخواهند قانون را زیر پا بگذارند و سلیقه ای عمل کنند، حق مردم تهران را قربانی سلیقه و روابط سیاسی کرده اند. این رفتار هیچ نسبتی با سوگندی که اعضای شورا و شهردار در آغاز کار خود یاد کرده اند ندارد. مطمئنا این اظهارات پایبندی مدیریت شهری دوره ششم به حفظ حقوق مردم تهران را دچار خدشه می کند و مردم انتظار دارند شهردار تهران بیش از رعایت احترام چمران به قانون پایبند باشد.

معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران در ادامه با اشاره به شکایت برخی اعضای شورای چهارم به فرمانداری تهران درباره دستکاری مصوبات شورای شهر گفت: متأسفانه مسئله دست بردن در مصوبات شورای شهر تهران پس از بحث و بررسی و تصویب در صحن علنی شورا یک موضوع با سابقه است و در دوره چهارم هم برخی اعضای شورا بابت این مسئله و دستکاری بودجه مصوب به فرمانداری تهران شکایت کردند. بدون شک اگر شورا در اداره امور جلسات صحن علنی و کمیسیون های خود به شفافیت و قانون پایبند بود، هیچ فردی اجازه این دست درازی ها را با سوء استفاده از جایگاهش پیدا نمی کرد و مصوبات شورا با رعایت امانت تنقیح و ابلاغ می شد.

شیخ رودی در ادامه با اشاره به عدم اجرای تکالیف قانون شفافیت قوای سه گانه، دستگاه های اجرایی و سایر نهادها در شورای شهر تهران گفت: بر اساس ماده 3 قانون شفافیت قوای سه گانه، شورای شهر تهران مکلف است مشروح مذاکرات خود را اعم از صحن و کمیسیون های شورا و آرای مأخوذه از اعضا را به تفکیک اسامی موافق، مخالف، ممتنع و کسانی که در رأی گیری شرکت نکرده اند، حداکثر ظرف یک ماه در پایگاه اطلاع رسانی خود با قابلیت خوانش رایانه ای منتشر کند. اگر این تکلیف از سوی چمران اجرایی و عملی می شد، هر شهروندی با مراجعه به مشروح مذاکرات و تطابق آن با مصوبات شورا می توانست پی ببرد که در مصوبات شورا دستکاری شده است و یک نفر خود را مهم تر از بقیه دانسته و بعد از تصویب در مصوبه مطابق میل و نظر شخصی اش دست برده است.

شاید به علت پنهان کردن همین مسائل است که این تکلیف قانونی در شورای شهر تهران اجرا نمی شود. اختلاف اخیر میان شورای شهر و شهرداری تهران بر سر نهاد راهبری و پایش طرح های توسعه شهری، به یکی از شدیدترین منازعات در مدیریت شهری سال های اخیر تبدیل شده است. در حالی که شهردار از بی قانونی در بودجه سخن می گوید، اعضای شورا اظهارات او را توهین آمیز و بی سابقه می دانند.