فرارو- در حالی که درمان مؤثر برای آلزایمر هنوز در دسترس نیست، پژوهش تازه ای از ژاپن امیدها را زنده کرده است؛ ترکیب تقویت شده ای از ویتامین کا که ممکن است روزی بتواند روند زوال سلول های مغزی را کند یا حتی معکوس کند

به نقل از فاکس نیوز، آلزایمر و بسیاری از دیگر بیماری های تحلیل برنده ی عصبی (Neurodegenerative Diseases) با تخریب تدریجی نورون ها، یعنی سلول های عصبی مغز، شناخته می شوند. بیشتر داروهای موجود تنها قادرند علائم بیماری را کنترل کنند و روند زوال شناختی را اندکی کندتر سازند، اما نمی توانند سلول های از دست رفته را جایگزین کنند.

گروهی از پژوهشگران از دانشکده مهندسی زیست علوم و فناوری دانشگاه شیبائورا در ژاپن تصمیم گرفتند به جای تمرکز بر کاهش علائم، راهی برای بازسازی بافت های مغزی آسیب دیده بیابند.

به گفته ی انستیتوی ملی سلامت ایالات متحده ، ویتامین کا یکی از مواد ضروری برای بدن است که در فرآیند انعقاد خون، سلامت استخوان ها و عملکردهای حیاتی دیگر نقش دارد. مطالعات پیشین نشان داده اند که این ویتامین همچنین می تواند از سلول های عصبی محافظت کرده و رشد آن ها را تحریک کند. با این حال، شکل های طبیعی ویتامین کا مانند مناکوینون-4 (MK-4) برای درمان بیماری های عصبی قدرت کافی ندارند.

به همین دلیل، محققان ژاپنی تصمیم گرفتند شکل های قوی تر و مؤثرتری از این ویتامین بسازند. آنان با ترکیب ویتامین کا و اسید رتینوییک (مشتق فعال ویتامین آ که در رشد و تمایز سلول های مغزی نقش دارد)، 12 نوع مولکول جدید طراحی کردند.

به گفته ی دکتر یوشیهیسا هیروتا، استاد دانشگاه و سرپرست مشترک این پژوهش، آزمایش های اولیه در محیط آزمایشگاهی نشان داده اند که نسخه ی مصنوعی جدید تقریباً سه برابر مؤثرتر از ویتامین کا طبیعی در تبدیل سلول های نابالغ مغز به نورون های بالغ عمل می کند.

نکته ی مهم دیگر، توانایی این ترکیب جدید در عبور از سد خونی-مغزی است؛ ساختاری که معمولاً از ورود بسیاری از داروها و مواد شیمیایی به مغز جلوگیری می کند و از همین رو درمان بیماری های عصبی را دشوار می سازد. در آزمایش های حیوانی، ترکیب جدید توانست از این سد عبور کند و اثر خود را بر سلول های مغزی بگذارد.

پژوهشگران تأکید کردند که این ترکیب تازه نه تنها اثرات محافظتی ویتامین کا و ویتامین آ را حفظ کرده، بلکه فعالیت نورونی قوی تری نیز از خود نشان داده است.

دکتر هیروتا در بیانیه ای مطبوعاتی گفت: از آن جا که از بین رفتن نورون ها یکی از ویژگی های اصلی بیماری هایی مانند آلزایمر است، این ترکیبات جدید می توانند به عنوان عامل های باززاینده عمل کرده و در بازسازی سلول های از دست رفته و بازیابی عملکرد مغز مؤثر باشند.

گروه تحقیقاتی قصد دارد در مرحله ی بعدی، کارایی و ایمنی این ترکیبات را در مدل های حیوانی و سپس در آزمایش های انسانی بررسی کند. هدف آن ها توسعه ی دارویی است که بتواند روند پیشرفت آلزایمر و سایر بیماری های زوال عصبی را کند یا حتی متوقف کند.

به گفته ی هیروتا، دارویی مبتنی بر ویتامین کا که بتواند پیشرفت آلزایمر را کند کرده یا علائم آن را بهبود بخشد، نه تنها کیفیت زندگی بیماران و خانواده هایشان را ارتقا می دهد، بلکه می تواند بار مالی سنگین مراقبت های بلندمدت و هزینه های درمانی را نیز کاهش دهد.

هدر ام. اسنایدر، معاون ارشد بخش علمی و پزشکی انجمن آلزایمر در شیکاگو، که در این پژوهش نقشی نداشته، در گفت وگو با فاکس نیوز دیژیتال اظهار داشت که نتایج این تحقیق جالب اما اولیه است.

او گفت: این یافته ها گواهی دیگر بر گستردگی مسیرهایی است که پژوهشگران برای یافتن درمان های مؤثر آلزایمر و سایر بیماری های زوال شناختی در پیش گرفته اند. این بیماری ها بسیار پیچیده اند و به احتمال زیاد درمان مؤثر نیازمند ترکیب چند رویکرد متفاوت خواهد بود.

اسنایدر افزود: در مراحل آینده باید از تمام ابزارهای علمی مبتنی بر شواهد استفاده کرد، از آزمایش های لوله ی آزمایش و مدل های رایانه ای گرفته تا مطالعات حیوانی و در نهایت، در صورت مشاهده ی نتایج مثبت، آزمایش روی انسان. تنها در آن صورت می توان با اطمینان گفت که این ترکیبات قابلیت درمان آلزایمر و سایر انواع زوال عقل را دارند یا خیر.

پزشکان هشدار می دهند که افراد نباید بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ نوع مکمل ویتامینی را آغاز کنند، به ویژه مکمل هایی که هنوز در مرحله ی تحقیقاتی قرار دارند.

در حالی که این مطالعه نویدبخش گشایش افقی تازه در درمان بیماری های مغزی است، دانشمندان تأکید دارند که راهی طولانی تا تولید دارویی ایمن و مؤثر در پیش است. اگر نتایج این تحقیقات در آزمایش های بالینی تأیید شود، ترکیب جدید ویتامین کا می تواند یکی از نوآورانه ترین پیشرفت ها در مبارزه با آلزایمر در دهه های اخیر باشد.