محسن موسوی خوانساری در اعتماد نوشت: هفته گذشته بود که پزشکیان در خلال سفر استانی هیات دولت به سنندج مرکز استان کردستان به بحران آب در تهران اشاره کرده و فرمودند: اگر تا آذرماه باران نبارد، ناچار به جیره بندی آب خواهیم بود و در صورت تداوم خشکسالی باید تهران را تخلیه کنیم.

در واقع مشابه این سخنان، رییس جمهور محترم طی چند ماه گذشته به طور مکرر موضوع کمبود آب در شهرهای بزرگ، بارگذاری بیش از توان اکولوژیک در شهرها و توجه به سواحل جنوبی خصوصا ساحل جنوب شرقی یعنی مکران را با ادبیات مختلف بیان کرده اند و بیانی همراه با نگرانی از آینده ابراز داشته اند که قابل توجه است ولی در یک جمع بندی این گونه می توان نتیجه گرفت که پزشکیان تجمع جمعیت را در شهرهای فلات مرکزی مثل تهران، اصفهان، مشهد و… طی چند دهه گذشته یک خطای استراتژیک محسوب کرده و نظر ایشان همان ماده 56 لایحه برنامه هفتم پیشرفت و موضوع فصل 12 اقتصاد دریامحور بوده که بیان می کند تا انتهای برنامه یعنی 1408 باید تا 8 درصد جمعیت کشور در سواحل جنوبی مستقر باشند و البته در همین ماده 56 نیز متذکر می شود که موضوعات مندرج در بحث اقتصاد دریامحور در هر سال باید به مجلس شورای اسلامی گزارش شود.

اینکه پزشکیان به طور مداوم موضوع بحران آب در پایتخت و شهرهای بزرگ را مطرح می کنند دارای دو جنبه متفاوت است، هدف اول ایشان لزوم به کارگیری صرفه جویی توسط شهروندان و برنامه ریزی دستگاه های تامین کننده، توزیع کننده و مصرف کننده آب برای تامین آب پایدار در همه بخش هاست ولی هدف دوم ایشان که از اهمیت بیشتری برخوردار است آماده کردن اذهان شهروندان تهرانی یا کلانشهرهای واقع در فلات مرکزی است تا بتوانند جهت گیری انتقال قسمتی از بارگذاری ها و جمعیت را به سمت سواحل جنوبی محقق کنند و در اثبات این موضوع باید ایده انتقال پایتخت به مکران را که توسط رییس جمهور در سال 1403 بیان شد، در نظر داشته باشیم.

و اما در جهت اهداف اقتصاد دریامحور و ماده 56 آن و موضوع استقرار جمعیت در سواحل تاکنون 27 شهرک مسکونی جدید با بهره مندی از سرمایه گذاری داخلی برنامه ریزی شده که 8 شهرک مسکونی آن در سواحل بلوچستان و 5 شهرک در سواحل هرمزگان در برنامه قرار گرفته است ولی اطلاعات دیگری از برنامه های زیرساختی مانند فرودگاه ها، بنادر، نیروگاه های برق و خطوط ریلی جدید و بزرگراه های اصلی که می تواند به انتقال صنایع و جمعیت به سواحل جنوبی کمک کند در دست نیست.

برنامه هفتم به سومین سال خود نزدیک می شود ولی گزارشی که وزارت راه و شهرسازی باید از اجرای اقتصاد دریامحور و ماده 56 برنامه هفتم ارایه کند، هنوز مشاهده نمی شود.

پیشنهاد مشخص آن است که همزمان با آگاه سازی جامعه برای مشکلات ناترازی های آب و… در تهران و شهرهای بزرگ فلات مرکزی و لزوم سبک کردن بارگذاری ها در فلات مرکزی، زیرساخت های اساسی که مورد نیاز سواحل جنوبی خصوصا مکران است نیز انجام شود تا بتوان در یک بازه 10ساله و شاید بیشتر انتقال جمعیت به شهرهای جدید، مدرن و جذاب در سواحل دریای عمان را عملیاتی کرد و در نظر داشته باشیم که با توجه به شرایط بحرانی که در شهرهای پرجمعیتی مثل تهران، اصفهان، مشهد و…به وجود آمده پیش بینی می شود که در برنامه هشتم، استقرار جمعیت در سواحل جنوبی حتی به 20 درصد جمعیت کنونی کشور نیز برسد.

به طور کلی حوضه آبریز فلات مرکزی ایران که پایتخت، شهرهای بزرگ و صنایع اصلی کشور در آن قرار دارد با حدود 70 درصد جمعیت کشور و 70 درصد مساحت ایران فقط دارای 10 درصد از آب تجدیدپذیر کشور بوده و نگرانی از آنجایی شروع می شود که به علت پدیده تغییر اقلیم و گرمایش هوا از یک طرف رواناب های سطحی به شدت کاهش یافته و از طرف دیگر نیز منابع آب زیرزمینی در چند دهه گذشته تقریبا تخلیه شده و شرایط ناپایداری را برای این منابع به وجود آورده است، لذا سخنان رییس جمهور محترم قابل بررسی و تعمق بوده و برنامه ریزان کشور باید برای اجرای زیرساخت های اساسی در سواحل دریای عمان و کلانشهرهای مدرن اقدامات لازم را شروع کنند.