سه کودک در تهران به طرز مرموزی جان خود را از دست می دهند. در دو پرونده، یک عنوان مشترک تکرار می شود: مرگ مشکوک.

به گزارش اعتماد، یکی از پرونده ها مربوط به پنج سال پیش در تهران است؛ گزارش مرگ مشکوک دو دختر خردسال در خانه ای در پاسداران بدون نشانه درگیری یا علائم خاص به پلیس اطلاع داده می شود. در گزارش پزشکی، علت مرگ این دو کودک مسمومیت غذایی قید می شود، اما حدود سه ماه بعد پدر و مادر این دو کودک متوجه ماجرا می شوند و اجساد این دو کودک برای کالبدشکافی مجدد و نمونه برداری به پزشکی قانونی منتقل می شود.

یک سال بعد از این اتفاق دو کودک دیگر در تهران به طرز مشکوکی حال شان بد می شود؛ این دو کودک به بیمارستان کودکان مفید منتقل می شوند، اما کودک 3ساله جان خود را از دست می دهد و فرزند 11ساله خانواده در بخش آی سی یو بستری می شود.

اواخر مهرماه سال جاری نیز دو کودک به طرز مشکوک در بخش خان ببین گلستان فوت می کنند. رییس حوزه قضایی دادگاه بخش خان ببین اعلام می کند که در نمونه های مواد خوراکی و محتویات معده دو کودک فوت شده، هیچگونه نشانه ای از آلودگی و مسمومیت ناشی از مواد غذایی یافت نشده است؛ در جزییات مربوط به این حادثه آمده که دو کودک 8 و 11ساله پس از مصرف پیتزا دچار علائم مشکوک شده اند و فست فود مربوطه تا زمان تکمیل تحقیقات با دستور قضایی پلمب شده است.

آیا پرونده فوت دو کودک در گلستان ارتباطی با مرگ مشکوک سه کودک در تهران یا موارد مشابه دیگر دارد؟ با این حال با وکیل اولیای دم پرونده ای که کودک 3ساله خود را به طرز مشکوکی از دست داده، گفت و گو کرده و به علت مرگ سه کودک در تهران پرداخته است. طبق این گزارش احتمال موارد مشابه دیگر، زیاد است.

حمیدرضا حاجی اسفندیاری وکیل اولیای دم می گوید: خردادماه 1400 در دادسرای جنایی تهران پرونده ای تشکیل می شود مبنی بر مرگ مشکوک؛ موضوع پرونده این است که یک خانواده در آپارتمانی در تهران ساکن بوده و یکی از واحدها به خاطر وجود حشرات نیاز به سم پاشی پیدا می کند و به یک شرکت سم پاشی تماس می گیرد. آن شرکت رزومه و نمونه قراردادهای خود را ارسال و یک کارشناس جهت بررسی های لازم به واحد مورد نظر واقع در طبقه چهارم اعزام می کند.

شرکت اعلام می کند که خانه پس از سم پاشی باید 24 ساعت تخلیه و در و پنجره ها باز گذاشته شود؛ رعایت موارد ایمنی صرفا در همین حد بوده است. با این حال سم پاشی انجام می شود. بعد از 24 ساعت، خانواده که شامل زن و شوهر و دو فرزند 3 و 11ساله بوده به خانه بازمی گردند و طبق توصیه آن شرکت و مدیر ساختمان در و پنجره ها را باز می گذارند. صبح روز بعد هر چهار نفر با علائم مسمومیت از خواب بیدار می شوند، اما فرزند 3ساله خانواده علائم مسمومیت شدیدتری داشته است.

او در ادامه می گوید: هر دو کودک را به بیمارستان کودکان مفید منتقل می کنند، اما در بیمارستان حال کودک 3ساله بد و علی رغم اقداماتی که انجام می شود، کودک جان خود را از دست می دهد. فرزند 11ساله خانواده نیز با سطح هوشیاری پایین چند روز در بخش آی سی یو بستری می شود و پس از چند روز حال این کودک 11ساله بهبود می یابد، اما تا الان و با گذشت چهار سال هنوز بعضی علائم ناشی از مسمومیت با او است.

زمانی که این دو کودک به بیمارستان منتقل می شوند، پزشک متخصص از پدر و مادر می پرسد علت مسمومیت فرزندان شان چیست! پدر و مادر این دو کودک به پزشک توضیح می دهند که خانه شان را سم پاشی کرده اند. همانجا رزیدنت بیمارستان با شرکت تماس می گیرد و سوال می کند که برای سم پاشی از چه نوع ماده ای استفاده شده است؛ کادر درمان قصد داشته با پرس و جو داروی درست تجویز کند، اما آن شرکت از دو، سه گاز معمول که مجوز هم داشته، نام می برد.

وکیل اولیای دم در ادامه می گوید: کادر درمان موضوع مرگ مشکوک کودک سه ساله را به پلیس اطلاع می دهند. پلیس در بررسی از خانه دو ظرف به جا مانده از سم را کشف می کند؛ سم را آزمایش می کنند و متوجه می شوند که سم ترکیبی از دو ماده است که حاصل آن (…) می شود. استفاده از این ترکیب غیرمجاز، بسیار خطرناک و کشنده است.

حتی استفاده بیش از حد این ترکیب به فلز آسیب وارد می کند چه برسد به انسان. با شکایت این خانواده پرونده ای در دادسرای جنایی تهران تشکیل می شود و بنده وکالت پرونده را به عهده می گیرم. زمانی که به شعبه دهم بازپرسی دادسرای جنایی تهران مراجعه کردم، متوجه شدم پرونده ای مشابه با اتهام و مشتکی عنه پرونده موکل بنده در شعبه بازپرسی لَف شده؛ در این پرونده نیز آمده بود که شرکت متهم، یک واحد مسکونی را سم پاشی کرده و دو دختر 5 و 8ساله خانواده که در واحد روبه رویی ساکن بوده اند، جان خود را از دست داده اند.

این دو پرونده یک تفاوت داشت و آن اینکه موکل بنده در جریان سم پاشی بوده، اما در پرونده مشابه که دو دختر به طرز مشکوکی فوت شده بودند، هیچ چیز مشخص نبوده است. چرا که واحدی که سم پاشی انجام داده، بعد از سم پاشی در خانه را بسته و به خارج از کشور رفته و خانواده ای که دو دختر خردسال داشته در جریان این سم پاشی و ماجرا نبوده است؛ به همین خاطر در گزارش پزشکی پرونده این دو کودک، علت مرگ؛ مسمومیت غذایی قید شده بود.

حتی خانواده این دو کودک عنوان کرده بودند که دو فرزندشان قبل از خواب یک محصول خوراکی مصرف کرده که شاید مسمومیت ناشی از مصرف این خوراکی بوده است. خانواده این دو کودک، مدتی بعد متوجه می شوند که همسایه روبه رویی آن ها واحد خود را سم پاشی کرده و فوت فرزندان شان به همین موضوع مرتبط بوده است؛ بنابراین مجدد کالبدشکافی و نمونه برداری انجام و موضوع تایید می شود که ماده (…) باعث کشته شدن این دو کودک بوده است.

حاجی اسفندیاری می گوید: پرونده موکلم به هیات کارشناسی یک نفره، سه نفره و بعد پنج نفره ارسال می شود؛ کارشناسان اعلام می کنند گازی که منتشر شده از طریق خروجی اسپیلت های آپارتمان بوده و به اتاق خواب این دو کودک وارد شده است. پلیس علمی فاتب هم استفاده از ماده (…) را تایید می کند و گزارش پزشکی قانونی نیز موید ایست قلبی تنفسی ناشی از استنشاق گاز (…) اعلام می شود.

در نتیجه کیفرخواست با عنوان اتهامی تسبیب در جنایت (قتل شبه عمدی) برای مدیرعامل شرکت سم پاشی صادر و در نهایت بعد از رسیدگی به پرونده، متهم به پرداخت دیه و حبس تعزیری محکوم می شود؛ هرچند اینجانب به کیفرخواست از جهت درج عنوان اتهامی تسبیب در جنایت اعتراض داشتم و معتقد به ارتکاب جنایت عمدی بودم، چون متهم چند ماه قبل از تشکیل پرونده برای موکلم در جریان فوت دو دختر بچه بوده و برای ایشان در دادسرا پرونده تشکیل شده بود؛ در نتیجه شرکت کاملا در جریان موضوع بوده و به کشنده بودن ترکیب سم مورد استفاده علم و آگاهی کامل داشته است.

مستند به بند ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی که قانونگذار تصریح کرده؛ هرگاه مرتکب عمدا اقدامی نوعا کشنده انجام دهد، هرچند قصد ارتکاب جنایت را نداشته باشد رفتار مجرمانه متهم مصداق قتل عمد است. بنابراین شرکت با علم و آگاهی بر اقدامی که نوعا کشنده است، آن را تکرار کرده است. متهم پرونده در اظهارات خود گفته که محلول ها را خودش ترکیب می کرده تا ماده (…) ساخته شود.

فردی که از طرف شرکت برای سم پاشی به واحد مورد نظر مراجعه کرده نیز در اظهارات خود گفته که آدم بی سوادی بوده و به دنبال کار می گشته و در این شرکت استخدام شده است. او همچنین گفته شرکت به آن ها تاکید می کرده در مکان هایی که برای سم پاشی می روند از ماسک و دستکش استفاده کنند و بعد از سم پاشی سریع محل را ترک کنند. حتی بنده در پیگیری هایی که انجام دادم، متوجه شدم جواز کسب این شرکت برای شهر دیگری بوده، اما در تهران فعالیت می کرده و هیچ نظارتی بر شرکت نبوده است.

وکیل اولیای دم می گوید: وزارت بهداشت و مجلس در سال های 1385 تا 1390 مراوداتی داشته اند تا استفاده از این ماده و خرید و فروش آن را محدود کنند، اما متاسفانه به نتیجه نرسیده اند. در حالی که مرگ با استنشاق این ماده در مقایسه با مرگ با مونوکسیدکربن به مراتب خطرناک تر است؛ نمونه مسمومیت های مشابه در هتلی در مشهد بوده که برای این هتل نیز پرونده تشکیل شده است؛ در این پرونده 21 نفر از اتباع کشورهای عربی به خاطر سم پاشی که در هتل شده، دچار مسمومیت شدید می شوند.

همچنین سال 1400 مادر و دختری به خاطر استنشاق گازهای سمی ناشی از سم پاشی جان خود را از دست می دهند. قطعا موارد بیشتری وجود دارد؛ چون در اینگونه موارد علت مرگ ایست قلبی اعلام و اولین حدسی که زده می شود؛ مسمومیت های دارویی و غذایی است و عملا پرونده ای تشکیل نمی شود.

حاجی اسفندیاری همچنین در مورد نحوه نظارت بر این شرکت ها می گوید: بنده در روند رسیدگی، از دادگاه درخواست کردم که از معاونت مربوطه در وزارت بهداشت استعلام و کارشناسی شود سم های مجازی که شرکت های دفع آفات استفاده می کنند، چه سم هایی است؛ لیست به دادگاه ارسال می شود، اما لیست قدیمی بود و به روزرسانی نشده بود. حتی سم کشنده ای که شرکت از آن استفاده کرده بود، در لیست نبود. نکته مهم این است که هیچ نظارتی بر روی اینگونه شرکت ها وجود نداشته و حتی استفاده از این نوع سم ها جرم انگاری نشده است.

این شرکت ها دستورالعملی مبنی بر ضوابط فعالیت شرکت های خدماتی مبارزه با حشرات و جانوران موذی مصوب هیات دولت دارند که در سال 1378 به شرایط تشکیل این شرکت ها و نحوه نظارت بر آن ها اشاره شده است. با این حال هیچ نظارتی بر این شرکت ها وجود ندارد. احتمال زیاد تعداد چنین شرکت هایی زیاد است و تلفات زیادی ناشی از سم پاشی های غیرمجاز وجود دارد، اما علت اصلی مسمومیت ها مشخص نمی شود.