برخی انسان ها نه تنها نظر مساعدی نسبت به تاریخ ندارند بلکه چندان میلی نیز به مرور گذشته خود ندارند. ولی انسان ها غالبا از همان بعدی پیشرفت و به پیروزی می رسند که قبلا رسیده اند؛ همچنان که از جنبه هایی متضرر می شوند که در گذشته آسیب دیده اند. شاید واقعی به نظر نرسد ولی در غالب موارد آینده هر انسانی به مثابه گذشته اوست.

گفتنی است بزرگان تاریخ و البته موفق ترین سیاستمداران بشریت، با تکیه بر تاریخ خود، ملل و اقوام به هدف رسیده اند. ضمن اینکه علاقه به تاریخ در نهاد هر انسانی وجود دارد ولی برخی افراد به دلایلی سعی می کنند دور از این فضا باشند. انسان ها و جوامعی که گذشته خود را فراموش کنند ناگزیر به تکرار خط به خط آن وقایع هستند. در طول تاریخ بسیاری از افراد و حتی برخی از چهره ها به دنبال اکسیر در زندگانی بوده اند؛ غافل از اینکه اکسیر ها در جهانی نزدیک به ما هستند، کافی است آدمی به درستی از این موارد بهره بگیرد که البته برخی از انسان ها به خوبی بهره می برند. البته نباید بیش از حد به گذشته فکر کرد چرا که این مسئله باعث آزردگی می شود.

طبیعتا همه انسان ها در زندگی خود فراز و نشیب هایی را تجربه کرده اند، برهه هایی از این زندگی تلخ و مقاطعی نیز به خوشی گذشته اند. به عبارتی زندگی تلفیق از همین لحظه هاست. از سویی چالش ها و مشکلات گذشته زندگی نکات گرانبهایی را با خود دارند و انسان هایی زندگی مطلوب را تجربه می کنند که به جای ماندن در گذشته از آن درس می گیرند و برای آینده برنامه ریزی می کنند. ضمن اینکه آموختن از گذشته انسان را مسئولیت پذیر می کند. آموختن از گذشته در نوع بینش و البته احساسات تاثیر گذار خواهد بود و به بهبود کیفیت زندگی کمک خواهد کرد.

از سویی آشنایی با گذشته یک سرزمین می تواند برای ملت ها بسیار سودمند باشد. تاریخ دانشی برای شناخت ابعاد مختلف بشریت است و منحصر و محدود نیست و از تاریخ می توان نکات بیشماری آموخت. فراموش نکنیم سرنوشت بشر به مانند یک جریان است و درک جریان فعلی بدون عقبه آن امکان پذیر نخواهد بود. به عبارتی گذشته، چراغ راه آینده است. عقل نیز به تنهایی اهمیت تاریخ را تایید می کند چرا که هیچ انسان عاقلی کاری را از نقطه صفر شروع نمی کند، بلکه از تجربه های دیگران در طول تاریخ بهره می گیرد. هر چقدر انسان ها بیشتر از گذشته بیاموزند، طبیعتا آینده نگری قوی تری نیز خواهند داشت. چرا که تاریخ تسلسل وار و پیوسته تکرار می شود.

از جانبی کمتر واقعه ای را می توان یافت که مشابه و نمونه ای در تاریخ نداشته باشد. عصرکنونی به همان گونه جریان پیدا می کند که در گذشته بوده است. تاریخ آیینه عبرت است، جریانی از عقلانیت، جهل و البته خیانت. کسی که تاریخ می داند قادر است در زمان سیر کند. حتی رشته های دیگر نیز بدون دانش تاریخ ناقص خواهند بود. در نهایت اینکه تاریخ موضوع مهمی است. تاریخ نه یک مفهومی حاشیه ای بلکه تعیین کننده است. این دانش، درس و گنجینه اطلاعات از گذشته را به همراه دارد چرا که حاصل تلاش ها و علوم انسان های بیشماری است.