محمدرضا سعیدی، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)، در یک نشست خبری اعلام کرد: شستا زیان ده نیست و تمام عملکرد آن در اتاق شیشه ای و به صورت شفاف انجام می شود. این مجموعه با رویکرد واگذاری متعهدانه، قصد دارد از بنگاه داری به سمت سهامداری و سرمایه گذاری هدفمند حرکت کند و با تمرکز بر پنج صنعت اصلی، زمینه تحول دیجیتال و رشد پایدار را فراهم آورد.

به گزارش ایرنا، سعیدی در ابتدای این نشست اظهارداشت: در ابتدا باید معرفی کوتاهی از مجموعه شستا و عملکرد آن ارائه کنم. البته هدف من صرفاً ارائه عملکرد نیست، بلکه احساس کردم تصویر واقعی این مجموعه ملی و فاخر که در سراسر کشور خلق ارزش می کند، به درستی منعکس نشده است. بنابراین تصمیم گرفتم با زبان خودمان و به نمایندگی از 74 هزار نفر از همکاران شستا، چهره واقعی این مجموعه را به شما نشان دهم.

شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) در سال 1365 تاسیس شد تا بخشی از درآمد بیمه شدگان برای سرمایه گذاری و تأمین آتیه بازنشستگان اختصاص یابد. در سال 1379 به شرکت سهامی عام و در اردیبهشت 1390 به نهاد مالی تبدیل شد و در سال 1399 وارد بورس گردید. همچنین در سال 1400 سرمایه آن از محل تجدید ارزیابی دارایی ها به 163 همت افزایش یافت.

سعیدی با بیان اینکه شستا حدود دو تا سه درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده و سهمی معادل هشت درصد از بازار سرمایه دارد. این مجموعه با تولید بیش از 1641 محصول، نقشی کلیدی در اقتصاد کشور ایفا می کند، خاطرنشان کرد: یکی از نخستین اقدامات بنده پس از ورود به شستا، تشکیل اتاق فکری متشکل از نخبگان رشته های مختلف، مدیران باسابقه و متخصصان صنعت و امور مالی بود. این جمع مشورتی در کنار هیئت مدیره محترم، نقش مهمی در جهت دهی تصمیمات کلان ایفا می کند و من به حضور نخبگان در این مجموعه افتخار می کنم.

وی ادامه داد: شستا در 21 صنعت حضور فعال دارد و ساختار آن متشکل از 10 هلدینگ تخصصی و 176 شرکت زیرمجموعه است. از جمله هلدینگ های مهم می توان به تاپیکو در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی، سیتا در حوزه سیمان، تیپیکو در حوزه دارویی، تاصیکو در بخش انرژی و افق سبز اشاره کرد.

وی همچنین در رابطه با واگذاری شرکت ها گفت: ما در شستا واگذاری ها را به گونه ای انجام می دهیم که متعهدانه باشد. به همین منظور، این رویکرد را در دو مسیر واگذاری مالکیت و واگذاری مدیریت تعریف کرده ایم. با تأکید و اصرار وزیر کار، سیاست ما در واگذاری ها، واگذاری متعهدانه است؛ بدین معنا که مالکیت عمومی حفظ شود اما مدیریت به بخش خصوصی واگذار گردد. در حال حاضر نیز مقدمات و طراحی این رویکرد در حال انجام است.

مدیرعامل شستا تصریح کرد: برای تحقق این هدف، باید از 21 صنعت موجود، به حداقل پنج صنعت اصلی تمرکز پیدا کنیم و از وضعیت کنترلی به سهامداری و از شرکت های غیر بورسی به شرکت های بورسی حرکت کنیم. باید از فعالیت های کوچک مقیاس به سمت فعالیت های بزرگ مقیاس حرکت کنیم، چرا که شرکت های بزرگ قادرند ارزش های بزرگ خلق کنند و پیرامون خود زنجیره ای از فعالیت های اقتصادی مؤثر ایجاد کنند. از این رو، باید از صنایع پایه به سمت فناوری های پیشرفته تر، از بازارهای محلی به بازارهای جهانی و از زنجیره های گسسته به زنجیره های یکپارچه حرکت کنیم. همچنین از صرف دیجیتالی شدن باید به سوی تحول دیجیتال گام برداریم تا بتوانیم متعهدانه و هدفمند پیش برویم.

وی خاطرنشان کرد: برای اجرای برنامه ششم شستا، شش مرحله طراحی شده است. در همین راستا، 77 شرکت برای ساماندهی انتخاب شده اند که هر یک در مراحل مختلف ادغام، انحلال یا واگذاری قرار دارند و 20 شرکت نیز در حال ارزش گذاری هستند.

سعیدی گفت: ما برای مشارکت عمومی، فراخوانی منتشر کردیم تا هر فرد یا مجموعه ای که مایل به خرید شرکت هاست، بتواند در فرآیند واگذاری حضور یابد. جلسات متعددی با سرمایه گذاران برگزار شده است، اما باید اذعان کرد که عمق بازار سرمایه کشور به گونه ای نیست که بتواند به راحتی پذیرای شرکت های بزرگ باشد. با این حال، این مسیر را گام به گام ادامه خواهیم داد. چشم انداز ما حرکت تدریجی تا افق 1410 است تا بتوانیم مهاجرت شستا را از وضعیت کنونی به جایگاه مطلوب محقق کنیم. این مسیر البته پیچیده و زمان بر است و هر واگذاری نیازمند تدابیر چندلایه، پیوست های رسانه ای و تعامل با ذی نفعان محلی و منطقه ای است.

سعیدی گفت: یکی از سیاست های اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فاصله گرفتن از بنگاه داری و تمرکز بر حکمرانی اقتصادی است. از سوی دیگر، مأموریت اصلی شستا، حفظ و افزایش بازده سرمایه های بیمه شدگان است. به همین منظور، مجموعه شستا در تلاش است تا این دو هدف را به موازات هم پیش ببرد؛ یعنی ضمن کاهش مداخله مستقیم در بنگاه ها، سرمایه ها را در پروژه های سودآور و پایدار متمرکز کند تا هم رشد حاصل شود و هم منافع بیمه شدگان حفظ گردد. آرزوی من این است که شستا از وضعیت بنگاه داری به سمت سرمایه گذاری حرکت کند.

سعیدی گفت: ما در حال حاضر در حال اجرای برنامه ای برای قابلیت سازی سازمانی هستیم و در یک سال اخیر بخش قابل توجهی از جلسات ما به بررسی مسیر این تغییر اختصاص یافته است. فرآیند شناسایی، بررسی و تصویب شرکت ها برای واگذاری نیز تشریفات قانونی متعددی دارد و باید مراحل خود را از هلدینگ های تخصصی تا هیئت امنای سازمان طی کند. این مسیر زمان بر است، اما با جدیت و در چارچوب شفافیت دنبال می شود.

البته باید توجه داشت که عمق بازار سرمایه کشور نیز یکی از چالش هاست. گاهی بخش خصوصی با نیت مثبت وارد فرآیند خرید می شود، اما توان مالی کافی برای تملک و توسعه دارایی ها ندارد. ما نمی توانیم دارایی مردم و حق الناس را بدون بررسی دقیق واگذار کنیم. بنابراین هر واگذاری باید با تدبیر و در چارچوب قانونی انجام شود.

مدیرعامل شستا در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی در رابطه با زیان ده بودن شستا اظهار داشت: موضوع زیان ده بودن شستا محل سوءتفاهم است. برخی تصور می کنند شستا زیان ده است؛ در حالی که طبق اسناد رسمی کدال و گزارش های بورس، تمام عملکرد ما شفاف است و در اتاق شیشه ای انجام می شود. شستا مسئول ناترازی صندوق های بازنشستگی و تامین اجتماعی نیست. هنگامی که هزینه های سازمان تأمین اجتماعی افزایش می یابد، نمی توان انتظار داشت که شستا تمامی بار مالی آن را به دوش بکشد.

وی توضیح داد: سهم سرمایه گذاری های سازمان تأمین اجتماعی از محل درآمدهای بیمه ای کمتر از یک درصد است. بنابراین بازده شستا نیز متناسب با همین میزان سرمایه گذاری است. سرمایه ثبتی شستا 163 همت است که آن هم عمدتاً از محل تجدید ارزیابی دارایی ها تأمین شده، نه از آورده نقدی سهام دار. در مقابل، هزینه ماهانه سازمان تأمین اجتماعی بیش از 120 همت است. پس اینکه برخی می گویند شستا باید هزینه کل سازمان را پوشش دهد ، برداشت نادرستی است. شستا زیان ده نیست؛ بلکه کارآفرین است و ارزش خلق می کند. این شرکت در سال های اخیر نقش مؤثری در حل برخی چالش های کلان کشور، از جمله تأمین سوخت و تولید بنزین، ایفا کرده است.

وی افزود: از ابتدای تأسیس شستا در سال 1365 تاکنون، میزان بازگشت سرمایه و سودآوری این شرکت چندین برابر سرمایه اولیه بوده و افزون بر ارزش فعلی دارایی ها، شستا یکی از بازوهای اصلی توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود.

سعیدی در پاسخ به پرسشی درباره گزارش هایی مبنی بر سفارش های نمایندگان مجلس برای انتصاب مدیران، گفت: ذی نفعان شستا بسیار متعدد و متنوع اند و طبیعتاً فشارهایی از بیرون برای انتصابات وجود دارد، اما تیم مدیریتی فعلی تحت هیچ شرایطی انتصابی را صرفاً بر اساس توصیه انجام نمی دهد. ما تنها زمانی امضا می کنیم که انتصاب بر پایه دانش، مهارت و شایستگی باشد. ممکن است این رویکرد هزینه هایی برای تیم مدیریتی داشته باشد، اما صداقت و شفافیت برای ما ارزشمندتر از هر مصلحت کوتاه مدت است.

سعیدی دانش، مهارت، پاکدستی، هماهنگی و شجاعت را از اصول انتخاب مدیران این نهاد مالی عنوان کرد و یادآور شد: پاکدستی سرمایه اجتماعی ماست و این حق مردم است که مدیران شان متخصص، شفاف و درستکار باشند. در تلاش هستیم با برنامه ریزی دقیق، سهم زنان در مدیریت شستا افزایش یابد.

سعیدی با اشاره به جنگ تحمیلی 12 روزه، عنوان کرد: در آن زمان تیپیکو با هماهنگی سازمان غذا و دارو 83 محصول دارویی را سه شیفته تولید کرد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران 10 هزار و 500 مسافر را در شرایط بحرانی جابه جا نمود و واحدهای انرژی تابعه تولید بنزین را بدون وقفه ادامه دادند. در سال گذشته 350 میلیارد تومان برای پروژه های مسئولیت اجتماعی هزینه شد و در سال 1404 این رقم به 480 میلیارد تومان خواهد رسید؛ همچنین به دنبال بخشنامه رییس جمهور، 60 درصد این سرمایه گذاری ها در حوزه های آموزش، مهارت آموزی و فنی حرفه ای (برنامه ایران ماهر) متمرکز شده است تا پیوندی بین صنعت و مهارت های کاربردی شکل بگیرد.

وی با اشاره به مشکلاتی چون تحریم ها، مداخلات قانونی، نرخ پایین تحقیق و توسعه، پورتفوی غیرانتخابی و اخبار کذب رسانه ای برای این مجموعه تصریح کرد: تا افق 1410، مسیر ما مهاجرت از بنگاه داری به سهامداری متعهدانه است، نه خصوصی سازی بی صاحب؛ این فرآیند شامل واگذاری مالکیت و مدیریت در قالب واگذاری متعهدانه خواهد بود تا زنجیره ارزش شرکت ها حفظ شود. واگذاری ها باید مسئولانه باشد، نه شتاب زده؛ زیرا هضم مجموعه های بزرگ در بازار سرمایه نیازمند عمق و زمان است.

مدیرعامل شستا با بیان اینکه خبر که شرکت نخ تایر به زودی وارد بازار سرمایه می شود و گفت: شستا از شرکت های کوچک و متوسط به سمت شرکت های بزرگ، از بازار محلی به بازار جهانی و از دیجیتالی شدن به تحول دیجیتال واقعی حرکت می کند.

محمدرضا سعیدی در پاسخ به اقتصاد آنلاین گفت: دلیل اصلی رشد کند شستا در تابلو معاملاتی، سود تقسیمی بالای 90 درصد شستا و شرکت های وابسته است.

اقدامی که اجازه مانور را از شرکت ها می گیرد و طرح های توسعه ای را نیز مخدوش می کند

در سال آینده بنا داریم با همکاری سهامدار عمده، تقسیم سود کمتری صورت گیرد تا بتوانیم جریان قیمتی را بهبود ببخشیم.