فرارو- عبدالناصر همتی، وزیر سابق اقتصاد، اول بهمن 1403 در گفت وگوی ویژه خبری صداوسیما پیش بینی کرد قیمت طلا پایین نمی آید و با این کار انتقادات زیادی را متوجه خود کرد.

به گزارش فرارو؛ در آن زمان، هر گرم طلای 18 عیار 5 میلیون و 411 هزار و 700 تومان قیمت داشت و اونس طلا نیز روی پله 2741 دلار و 38 سنت ایستاده بود. بسیاری از فعالان اقتصادی تصور می کردند این سطح، سقف قیمتی طلاست و به زودی روند نزولی آغاز می شود اما 9 ماه گذشته و همچنان در بر همان پاشنه می چرخد. تا اول آبان 1404، قیمت هر گرم طلای 18 عیار به 10 میلیون و 770 هزار و 800 تومان رسید و اونس جهانی نیز تا 4112 دلار صعود کرد. در این فاصله، رکوردهایی تازه هم ثبت شد. به عنوان مثال طلا در ایران تا 11 میلیون و 372 هزار و 900 تومان پیش روی کرد و در بازار جهانی، اونس توانست خود را تا 4356 دلار و 47 سنت بالا بکشد. این روند نشانه دوره ای بود که می توان آن را 9 ماه طوفانی طلا نامید اما اوضاع قرار است از این به بعد چگونه پیش برود؟

مهمترین اتفاق بازار طلا در 9 ماه گذشته، ثبت رکوردهای جدید و تاریخی بود که از عمق بحران و افزایش ریسک های سیستماتیک خبر می دهد. رکورد قیمت طلای 18 عیار در طول این دوره، با رسیدن به رقم باورنکردنی 11 میلیون و 373 هزار تومان شکسته شد.

بازار داخلی طلا در این مدت به شدت تحت تأثیر انتظارات تورمی لحظه ای و نوسانات نرخ ارز بوده است. در بازار جهانی طلا نیز، اونس توانست سقف قیمت جدیدی را فتح کند و به 4 هزار و 356 دلار و 47 سنت برسد. این رکورد جهانی، تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تورم جهانی، تنش های ژئوپلیتیکی، کاهش ارزش دلار و تقاضای بانک های مرکزی برای طلا به ثبت رسید.

قیمت طلا معمولاً در زمان عدم قطعیت اقتصادی و سیاسی افزایش پیدا می کند چون سرمایه گذاران به دنبال دارایی های امن هستند.

قیمت طلا از بهمن 1403 تا فروردین 1404، نوسانی خفیف داشت و در محدوده 5 تا 6 میلیون تومان درجا زد. این دوره، آرامش ظاهری بازار بود اما از اردیبهشت تا تیر، طلا با رشد نرخ ارز، از مرز 8 و 9 میلیون تومان عبور کرد.

در تابستان، با صعود اونس جهانی و جهش دلار، طلا رکورد تاریخی خود را ثبت کرد و در محدوده 11 میلیون تومان جا خوش کرد. در شهریور و مهر اگرچه بازار وارد مرحله ای از نوسان و اصلاح ملایم شده اما هنوز نشانه ای از بازگشت قیمت ها به کانال های قبلی دیده نمی شود.

اگرچه بازار در شهریور و مهر وارد مرحله ای از نوسان و اصلاح ملایم شده اما هنوز نشانه ای از بازگشت قیمت ها به کانال های قبلی دیده نمی شود

اعلام آتش بس در غزه طی هفته های اخیر، تا حدودی باعث کاهش فشارهای سیاسی و روانی در بازارهای جهانی شده است. این اتفاق حداقل در کوتاه مدت، به کاهش تقاضای امن پناه برای طلا منجر می شود و رشد سریع قیمت جهانی را کند می کند. دقیقا همین اتفاقی که در روزهای ابتدای آبان 1404 رخ داده است.

با این حال، تحلیل گران بین المللی تأکید دارند این آرامش شکننده خواهد بود چون جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد و در حوالی دریای کاراییب دونالد ترامپ دنبال ماجراجویی های تازه در ونزوئلا است.

عامل کلیدی دیگر مانند بازده واقعی اوراق خزانه آمریکا نیز همچنان روی طلا تاثیر می گذارند. اگر نرخ بهره واقعی بالا بماند، نگهداری طلا برای سرمایه گذاران گران تر می شود و ممکن است باعث اصلاح قیمتی شود اما اگر فدرال رزرو به دلیل نگرانی از رکود اقتصادی ناچار به کاهش نرخ ها شود، طلا دوباره جان می گیرد و برای ثبت رکوردهای جدید آماده خواهد شد.

طلا رابطه ای معکوس با دلار دارد؛ هر زمان شاخص دلار تضعیف شود، قیمت طلا بالا می رود. هم اکنون نشانه هایی از ضعف تدریجی دلار در بازار جهانی دیده می شود زیرا سرمایه گذاران انتظار دارند نرخ های بهره به اوج خود رسیده باشند. در کنار این عوامل، خرید فیزیکی طلا در چین و هند و خریدهای مستمر بانک های مرکزی (به ویژه کشورهای آسیایی) همچنان به حفظ قیمت های بالا کمک می کند.

دلیل آرام گرفتن بازار جهانی طلا بعد از 29 مهرماه و روند کاهشی قیمت اونس در ابتدای آبان را باید در همین مسائل جستجو کرد.

اگرچه انتظار می رود قیمت طلای جهانی در کوتاه مدت به دلیل کاهش تنش های خاورمیانه تثبیت یا کمی تعدیل شود اما حمایت های قوی ساختاری از جمله تورم جهانی و تقاضای بانک های مرکزی، همچنان مانع کاهش شدید قیمت خواهد شد.

اگر بخواهیم رک و بی پرده صحبت کنیم باید بگوییم در شرایط فعلی، توقف قطعی رشد طلا بعید به نظر می رسد و روند بازار و تغییرات قیمت 9 ماه اخیر یعنی از بهمن 1403 تا آبان 1404، نشان می دهد طلا، بخصوص در بلندمدت به عنوان یک ابزار موفق حفظ ارزش پول در مقابل تورم داخلی عمل کرده است.

افزایش دوبرابری قیمت طلا در ایران و رشد حدودا 50 درصدی اونس جهانی، درباره بی اعتمادی به ثبات اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی هشدار می دهند و آتش بس در غزه نیز شاید برای مدتی التهاب بازار را کم کند اما تا زمانی که اقتصادهای بزرگ، درگیر جنگ، رکود و سیاست های نامطمئن هستند، مردم عادی و سرمایه گذاران خرد همچنان طلا را یک پناهگاه امن می دانند.