ایران از لیست سیاه FATF خارج نشد این خبری بود که طی روزهای اخیر منتشر شد و براساس آن گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در جلسه خود، مصوبه ایران برای پیوستن به کنوانسیون پالرمو را به علت حق تحفظ هایی که ایران درباره شناسایی گروه های تروریستی قرار داده است، نپذیرفت.

به گزارش اقتصادنیوز، بنا بر گفته هادی خانی دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم انتظار می رود گزارش مربوط به کنوانسیون سی اف تی در اجلاس بعدی که حدود بهمن ماه برگزار می شود، ارایه شود.

رحمن قهرمان پور، تحلیلگر روابط بین الملل، درباره چرایی ادامه حضور ایران در فهرست سیاه FATF، گفت: نکته ای که وجود دارد این است که FATF تا این لحظه درباره وضعیت ایران سکوت کرده بود و همین سکوت باعث ایجاد این تلقی شد که ممکن است ایران بتواند با پذیرش CFT و پیوستن رسمی به آن، از فهرست سیاه خارج شود. در واقع، از میان چهار کنوانسیون اصلی، تنها دو مورد باقی مانده بود و همین باعث امیدواری هایی شده بود.

وی افزود: اما مسئله اصلی اختلاف، بر سر حق تحفظ است. FATF معتقد است که تحفظ هایی که ایران اعلام کرده بیش از حد و غیرقابل قبول است. یکی از مهم ترین موارد اختلاف، مربوط به توقیف جمعی اموال است. FATF می گوید اگر مشخص شود چند نفر با هم یک گروه جنایی بین المللی تشکیل داده اند و مثلاً در قاچاق مواد مخدر یا پول شویی دخیل بوده اند، دادگاه می تواند اموال همه آن ها را توقیف کند. در حالی که در حقوق کیفری ایران، مسئولیت فردی است؛ یعنی نمی توان چند نفر را صرفاً به دلیل عضویت در یک سازمان، همزمان مجازات کرد. این یکی از اختلافات اساسی میان ما و FATF است.

این تحلیلگر روابط بین الملل گفت: مورد دیگری نیز که بر سر آن اختلاف نظر وجود دارد؛ درباره این است که چه گروه هایی تروریستی محسوب می شوند. ما از ابتدا گفته ایم که همه گروه هایی که اقدامات تروریستی انجام می دهند باید مشمول مقررات باشند، اما در تعریف مصادیق، اختلاف نظر داریم. در واقع، تعدد تحفظ های ایران یکی از اصلی ترین عواملی بوده که باعث شده هنوز از فهرست سیاه خارج نشویم. برای حل این مسئله، باید در قالب گفت وگو و تعامل فنی با FATF جلو برویم. یعنی هم آن ها توضیحات ایران را بشنوند، هم ما نسبت به ملاحظات حقوقی آن ها شفاف تر عمل کنیم.

قهرمانپور ادامه داد: این مسئله بسیار مهم است که FATF اعلام کرده که تحریم های سازمان ملل برگشته اند و خود را موظف به اجرای آن ها می داند. این یعنی FATF برخلاف تفسیر روسیه و چین که معتقدند تحریم ها بازنگشته اند، نظر دیگری دارد. بنابراین، FATF خود را جدا از شورای امنیت سازمان ملل نمی داند و این یکی از عواملی است که باعث شد ایران همچنان در فهرست سیاه باقی بماند. در واقع، FATF بر این باور است که چون تحریم ها بازگشته اند، همکاری با ایران باید در این چارچوب محدود باشد.

وی در بخش دیگر این گفتگو درباره فضاسازی تندروها و مخالفان دولت علیه FATF و فشار به دولت پزشکیان گفت: این تصمیم، تصمیم یک جناح خاص نیست بلکه تصمیم حاکمیت است. این مسیر ادامه خواهد داشت، کمااینکه در گزارش FATF هم آمده که ایران از سال 2016 با این نهاد همکاری می کند. به نظر من این جنجال ها بیشتر دعواهای سیاسی معمولی است و تأثیر چندانی در روند همکاری ایران نخواهد داشت. تصمیم ایران این است که با FATF همکاری کند، منت ها همان طور که گفتم، موانعی وجود دارد که باید در تعاملات بعدی بررسی و حل شود. یکی از این موانع، همان مسئله حق تحفظ است که باید ببینیم آیا FATF حاضر است آن را بپذیرد یا خیر.

وی درباره مسیرهای حل اختلاف بین ایران و گروه ویژه اقدام مالی گفت: رویه کاری مبتنی بر گفت وگوی فنی با کشورها است. این نهاد خودش کنوانسیون مجزا ندارد، بلکه به چهار کنوانسیون بین المللی استناد می کند؛ از جمله کنوانسیون CFT و کنوانسیون پالرمو. در هر یک از این کنوانسیون ها تفاسیر حقوقی متعددی وجود دارد، بنابراین این امکان وجود دارد که حقوقدانان بین المللی در قالب گفت وگو با دبیرخانه FATF نظرات خود را ارائه دهند و درباره اختلافات بحث کنند.

این مسائل قابل حل است، گرچه به این معنا نیست که FATF حتماً همه شروط ایران را خواهد پذیرفت، اما در عین حال هم بی توجه به ملاحظات ایران نخواهد بود. رفت وآمدها و گفت وگوها باید ادامه پیدا کند تا به تدریج مشکلات فنی و حقوقی حل شوند.

قهرمانپور در پیش بینی آینده پرونده ایران در لیست سیاه و احتمال خروج از آن، گفت: به نظر می رسد این روند زمان بر است. چون ایران در پیوستن به FATF تغییرات ساختاری داشته، بخشی از مسائل ایران فنی هستند و بخشی دیگر سیاسی. مسائل فنی قابل حل اند، اما مسائل سیاسی، همانند هر سازمان بین المللی دیگر، به روابط ایران با قدرت های بزرگ مثل چین، روسیه و آمریکا بستگی دارند.

وی تاکید کرد: نکته مهم این است که هرچه میزان همکاری ایران در حوزه های فنی و تکنیکی بیشتر باشد، امکان خروج از فهرست سیاه سریع تر فراهم می شود. اگر کشورها احساس کنند ایران واقعاً در حال اجرای اصلاحات است، از نظر تکنیکی این امکان وجود دارد. منت ها این امر بستگی به میزان همکاری داخلی و پذیرش برخی شروط FATF دارد. نمی توان زمان مشخصی تعیین کرد، مثلاً گفت شش ماه دیگر این اتفاق می افتد. اما تعامل سیاسی همواره وجود دارد و اگر مسیر گفت وگو ادامه یابد، می توان به حل مسئله امیدوار بود.