| فرارو- ترکیه، به عنوان یکی از قدرت های کلیدی ناتو در خاورمیانه و دریای مدیترانه، در دهه اخیر سرمایه گذاری عظیمی در صنایع موشکی خود انجام داده است. شرکت های پیشرو مانند روکتسان (Roketsan)، صنایع هوافضای ترکیه (TAI) و آسلسان (Aselsan)، نقش محوری در بومی سازی فناوری موشکی ایفا می کنند. این تلاش ها نه تنها وابستگی به واردات را کاهش داده، بلکه ترکیه را به صادرکننده عمده تسلیحات تبدیل کرده است. به گزارش فرارو، قدرت موشکی ترکیه در سال 2025، بر اساس گزارش های معتبر مانند مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS) و نمایشگاه دفاعی IDEF 2025، شامل طیف وسیعی از موشک های بالستیک، کروز، هوا به هوا، ضدکشتی و پدافندی است. این زرادخانه، با تمرکز بر بردهای متوسط تا بلند، قابلیت بازدارندگی منطقه ای را برای ترکیه فراهم می کند و تهدیداتی از قبیل تنش های دریای اژه و شرق مدیترانه را پوشش می دهد. ترکیه چه موشک هایی دارد؟ در حوزه موشک های بالستیک، ترکیه پیشرفت چشمگیری داشته است. موشک بورا (Bora)، تولید روکتسان، یک موشک بالستیک کوتاه برد با برد تقریبی 280 کیلومتر است که از سال 2017 عملیاتی شده و قابلیت حمل کلاهک های متعارف یا دقیق را دارد. اما ستاره جدید، موشک تیوفون (Tayfun) است. نسخه پایه تیوفون بردی بیش از 560 کیلومتر دارد و برای ضربه های دقیق به اهداف زمینی طراحی شده. در نمایشگاه IDEF 2025، روکتسان نسخه بلوک-4 تیوفون را رونمایی کرد که با فناوری هایپرسونیک (سرعت بیش از ماخ 5) و بردی حداقل 1500 کیلومتر، بلندترین برد موشک بومی ترکیه را به خود اختصاص داده است. این موشک 10 متری، با قابلیت نفوذ به سامانه های دفاعی پیشرفته، بخشی از برنامه بلندپروازانه ترکیه برای توسعه موشک بالستیک با برد 2000 کیلومتر است که در ژوییه 2025 تأیید شد. این پیشرفت ها، ترکیه را در سطحی همتراز با ایران قرار می دهد. موشک های کروز ترکیه نیز تنوع بالایی دارند. موشک سوم (SOM)، توسعه یافته توسط روکتسان، یک موشک کروز هوا پرتاب با برد بیش از 250 کیلومتر است که نسخه SOM-J آن برای جنگنده های F-16 و F-35 بهینه سازی شده. این موشک با هدایت ترکیبی GPS/INS و رادار، دقت بالایی در حملات به اهداف ثابت ارائه می دهد. در بخش ضدکشتی، آتماکا (ATMACA) با برد 200 کیلومتر، جایگزین هارپون آمریکایی (با برد 124 کیلومتر) شده و از ناوها و ساحل شلیک می شود. در IDEF 2025، موشک آکاتا (Akata) رونمایی شد که بردی بیش از 250 کیلومتر دارد و با کلاهک انفجاری-تکه تکه، برای دفاع از "سرزمین آبی" (دکترین دریایی ترکیه) طراحی شده است. در موشک های هوا به هوا، ترکیه بر بومی سازی تمرکز کرده است. گوک دوغان (Gökdogan) یک موشک کوتاه برد بصری با برد 20-30 کیلومتر است، در حالی که بوزدوغان (Bozdogan) برد متوسط 65 کیلومتری دارد و برای جنگنده های نسل چهارم مناسب است. اما نوآوری بزرگ، گوکبورا (Gökbora) است؛ اولین موشک هایپرسونیک هوا به هوا ترکیه با بردی بیش از 185 کیلومتر (100 مایل دریایی)، که در IDEF 2025 معرفی شد و تولید انبوه آن از 2026 آغاز می شود. این موشک ها مکمل موشک های وارداتی مانند ای آم-120 آمرام (105 کیلومتر) و سایدوایندر ای آم-9X (35 کیلومتر) هستند. موشک های ضدتانک ترکیه برای عملیات زمینی حیاتی اند. اومتاس (OMTAS) برد 4 کیلومتری دارد و از نوع هدایت لیزری است، در حالی که لومتاس (LOMTAS)، نسخه متوسط برد، بردی تا 8 کیلومتر ارائه می دهد و از 2025 وارد خدمت می شود. این موشک ها در درگیری های سوریه و لیبی آزمایش شده اند. در دفاع هوایی، سامانه های هیسار برجسته اند: هیسار-آ (15 کیلومتر)، هیسار-او (25 کیلومتر) و هیسار-یو (15 کیلومتر) برای بردهای کوتاه تا متوسط. سامانه سیپر (SİPER) با برد 100-150 کیلومتر، در حال توسعه است و مکمل اس-400 روسی (400 کیلومتر) می شود که علی رغم تحریم های ناتو، عملیاتی است. در مجموع، قدرت موشکی ترکیه در 2025، با بیش از 20 نوع موشک بومی و وارداتی، بردی از 4 کیلومتر (ضدتانک) تا 2000 کیلومتر (بالستیک در حال توسعه) را پوشش می دهد. این زرادخانه، با تولید انبوه سالانه هزاران واحد، نه تنها بازدارندگی ایجاد می کند، بلکه اقتصاد دفاعی ترکیه را تقویت کرده و صادرات به کشورهایی مانند اندونزی و پاکستان را افزایش داده است. با این حال، چالش هایی مانند تحریم های غربی بر فناوری های پیشرفته، همچنان وجود دارد. ترکیه در مسیر تبدیل به قدرت موشکی مستقل منطقه ای گام برمی دارد. |