سکوی ملی هوش مصنوعی به عنوان نخستین زیرساخت جامع و متن باز کشور در حوزه هوش مصنوعی، با هدف تجمیع توان محاسباتی، داده ای و نرم افزاری ایران در یک بستر واحد طراحی شده است. این سکو قرار است حلقه اتصال میان دانشگاه ها، شرکت های دانش بنیان و توسعه دهندگان مستقل باشد و با فراهم کردن محیطی برای آموزش، استقرار و آزمون مدل های هوش مصنوعی، زمینه شکل گیری اکوسیستم بومی هوش مصنوعی را فراهم کند.

به گزارش ایسنا، پروژه سکوی ملی با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، دانشگاه صنعتی شریف و مجموعه ای از شرکت های دانش بنیان تعریف شد و توسعه آن به صورت مرحله ای در دستور کار قرار دارد. طبق برنامه رسمی، تاکنون سه مرحله برای عرضه آن پیش بینی شده است: نسخه MVP یا حداقل محصول قابل عرضه، نسخه آلفا و نسخه بتا. نسخه MVP در اسفندماه 1403 معرفی شد، نسخه آلفا در 30 شهریور 1404 رونمایی می شود و نسخه بتا نیز برای اسفندماه همان سال برنامه ریزی شده است.

نسخه آلفا که اکنون آماده رونمایی است، نخستین نمونه ی عملی از سکوی ملی با قابلیت های اجرایی گسترده محسوب می شود. در این نسخه، زیرساخت محاسباتی با توان بیش از 10 پتافلاپس، شبکه داخلی پرسرعت 400 گیگابیتی و مجموعه ای از ابزارها و کتابخانه های بومی برای پردازش زبان، بینایی ماشین و یادگیری عمیق ارائه می شود. همچنین، محیط کاربری وب محور این نسخه با نام فضای من امکان مدیریت داده ها و اجرای پروژه های هوش مصنوعی را برای کاربران فراهم کرده است.

هدف نهایی از توسعه سکوی ملی، ایجاد بستری مستقل و پایدار برای رشد فناوری های هوش مصنوعی در کشور، کاهش وابستگی به پلتفرم های خارجی، و تسهیل دسترسی پژوهشگران و استارت آپ ها به منابع محاسباتی پیشرفته عنوان شده است.

دکتر عمادالدین فاطمی زادگان نیز در گفت و گو با ایسنا با اشاره به آغاز به کار نسخه های جدید سکوی ملی هوش مصنوعی و برگزاری فراخوان مرتبط، گفت: با توجه به نزدیک بودن زمان عرضه نسخه های جدید سکوی ملی هوش مصنوعی، لازم است شرکت کنندگان در فراخوان توجه داشته باشند که هزینه های زیرساختی، سخت افزاری و توسعه مدل، به عنوان نوعی یارانه پنهان از سوی این سکو در اختیار آنان قرار می گیرد.

وی افزود: در این چارچوب، اپراتورهای داده در حوزه های تخصصی همچون آب، کشاورزی و محیط زیست می توانند به عنوان مجموعه های فعال داده محور شکل بگیرند. به عبارت دیگر، این اپراتورها مجاز خواهند بود مراکز داده (Data Center) اختصاصی خود را راه اندازی کرده و داده های پالایش شده را در اختیار دستگاه های اجرایی قرار دهند.

دبیر دبیرخانه هوش مصنوعی با تأکید بر اینکه هدف اصلی انتشار فراخوان های هوش مصنوعی، اثرگذاری بر چالش ها و بحران های واقعی کشور است، خاطرنشان کرد: چارچوب تقسیم کار ملی در حوزه هوش مصنوعی شامل سه بخش اصلی داده، حاکمیت داده و اپراتورهای داده است که اجرای آن به دستگاه های مختلف ابلاغ شده است. به همین دلیل، فعالیت ها و طرح های پیشنهادی باید در همین قالب تعریف شوند تا بتوانند در ساختار رسمی برنامه ملی هوش مصنوعی قرار گیرند.

فاطمی زادگان، حل چالش های اساسی کشور را رویکرد اصلی انتشار فراخوان در این حوزه نام برد و اضافه کرد: اگرچه محورهای اعلام شده برای این فراخوان بر مبنای سیاست های دبیرخانه تنظیم شده اند، اما شرکت ها و نهادهای مشاور، معاونت ها، وزارتخانه های مرتبط و حتی سازمان های بین المللی می توانند در قالب طرح های مرتبط دیگر نیز مشارکت کنند، مشروط بر آنکه این طرح ها در راستای اهداف اثرگذار و اولویت های اعلام شده باشند.

به گزارش ایسنا، طبق اعلام حسین افشین معاون علمی رییس جمهور سکوی ملی هوش مصنوعی سکوی ملی هوش مصنوعی تنها یک فناوری نیست، بلکه زمینه ای برای دسترسی برابر همه دانشجویان و پژوهشگران از نقاط دورافتاده تا قلب تهران به هوش مصنوعی است.

وی تاکید کرد که ما با فراهم سازی زیرساخت پردازش پرقدرت داده ها (GPU Farm)، ایران را به عضویت باشگاه جهانی هوش مصنوعی درآوردیم.

وی برنامه زمانی توسعه این سکو را به این شرح اعلام کرد:

سه ماهه اول 1404: آغاز تست و بهینه سازی محصولات

سه ماهه دوم 1404: دسترسی محدود دانشگاهیان و شرکت های دانش بنیان برای تست های تکمیلی

شهریور 1404: رونمایی از نسخه آزمایشی (بتا)

اسفند 1404: ارائه نسخه نهایی با قابلیت های گسترده و پایداری بالا

افشین همچنین از آغاز پروژه بزرگ تر مدل زبانی بزرگ ایرانی به صورت متن باز و کاملا بومی خبر داده و تاکید کرده که این مدل، علاوه بر کاهش وابستگی به مدل های خارجی، به توسعه زبان فارسی در دنیای دیجیتال کمک خواهد کرد.