فرارو نخست وزیر هند، فستیوال دیوالی امسال را بر عرشه ناو هواپیمابر ویکرانت جشن گرفت. ناوی که سال 2013 به آب انداخته شد و نخستین ناو هواپیمابر نیروی دریای هند است که توسط همین کشور ساخته شد. دیوالی، آیینی باستانی در فرهنگ هند است که از جشن هایی پنج روزه با آدابی مشخص تشکیل می شود.

به گزارش فرارو، فارغ از این که چرا نارندرا مودی تصمیم گرفت فستیوال دیوالی سال 2025 را بر عرشه این ناو هواپیمابر جشن بگیرد و شاهد پرواز جنگنده های ارتش کشور خود باشد، قصه ناوهای هواپیمابر هند داستانی جالب توجه و جذاب است. همانطور که انتخاب نام ویکرانت برای این غول آهنی قصه ای جذاب دارد. نیروی دریایی هند، دو ناو هواپیمابر دارد که یکی ساخت خود این کشور و دیگری ناوی قدیمی و ساخت روسیه است.

طراحی ناو ویکرانت از 1999 در شرکت Cochin Shipyard آغاز شد. پروژه ای سنگین و پیچیده که وقتی به ثمر نشست، این شرکت و هند را در زمره معدود سازندگان ناوهای هواپیمابر قرار داد. ساخت مازه (Keel) یا ستون فقرات اصلی کف کشتی سال 2009 کلید خورد و سال 2011 بود که این سازه از حوضچه خشک (Dry Dock) و سال 2013 پس از تکمیل سازه به آب انداخته شد. بخش اول تست های این کشتی (Basin Trials) در حالی که کشتی پهلو گرفته بود، دسامبر 2021 کامل و تست دریایی آن در آگوست 2021 آغاز شد. ویکرانت در سپتامبر 2023 به طور رسمی به خدمت نیروی دریایی هند در آمد.

ویکرانت 262 متر طول، 62 متر عرض و حدود 45 هزار تن وزن دارد. این ناو می تواند 36 هواگرد شامل 26 جنگنده و 10 هلی کوپتر تهاجمی و ترابری را حمل کند. تقسیم بندی هلی کوپترها (HAL Dhruv، HAL Chetak، Westland Sea King و Kamov Ka-31) نیز بر اساس نیازهای ماموریتی مانند هوابرد، جستجو و نجات و عملیات تهاجمی سطحی و زیرسطحی است. در حال حاضر هند از جنگنده های میگ 29 کِی بر این ناو استفاده می کند که در دسته هواپیماهای carrier-based قرار می گیرد و قابلیت پرواز از ناو را دارد. تا سال 2030 نیز جنگنده های فرانسوی رافائل به این ناو اضافه خواهند شد. ارتش هند همچنین در حال کار بر توسعه جنگنده خود با نام TEDBF نیز هست که به این ظرفیت اضافه شود.

ناو INS Vikrant که در حال حاضر به عنوان اولین ناو هواپیمابر هندی شناخته می شود، نام خود را از یک ناو هواپیمابر دیگر به همین نام گرفته است که از 1961 در ارتش این کشور خدمت می کرد. ویکرانت با نام ابتدایی هرکولس، یک ناو انگلیسی بود که در جریان جنگ جهانی دوم برای نیروی دریایی سلطنتی این کشور ساخته شد اما هیچ وقت به صورت رسمی به خدمت در نیامد و تکمیل نشد. چرا که ساخت آن با پایان یافتن جنگ جهانی دوم کنار گذاشته شد. سال 1957 هند این کشتی نیمه کاره را از انگلیسی ها خرید. چهار سال طول کشید تا این کشتی تکمیل و مجهز شود. خدمت آن نیز از مارس 1961 آغاز و 36 سال بعد در 1997 بازنشسته شد. این ناو هواپیمابر در جریان جنگ 1971 پاکستان و هند نقشی کلیدی بازی کرد.

چند سال طول کشید تا هند توانست بار دیگر این توان خود را بازیابی کند. چرا که ویکرانت سال 1997 بازنشسته و ناو هواپیمابر بعدی، سال 2013 به طور رسمی در خدمت ارتش هند قرار گرفت. ویکرامادیتیا که نام خود را از یک پادشاه افسانه ای هندی گرفته، ناوی مربوط به دوران شوروی ست که در ارتش روسیه هم خدمت کرد سال 1996 از رده خارج شد. سال ها مذاکره میان دهلی نو و مسکو اتفاق افتاد تا در نهایت این ناو به هند فروخته شد. این ناو که در دوران شوروی با نام باکو در نیروی دریایی خدمت می کرد و در دوران روسیه نامش به آدمیرال گورشکوف تغییر کرد، یک ناو کلاس کی یف محسوب می شود و روس ها پس از معامله با هند، کار بازسازی و تعویض تجهیزات آن را آغاز کردند. ویکرامادیتیا نیز مانند ویکرانت، قابلیت حمل هواگردهای بال ثابت (جنگنده) و هلی کوپتر برای ماموریت های مختلف را دارد و البته از همان ترکیب مستقر در ویکرانت استفاده می کند که هواپیماهای میگ 29 کی ستون فقرات آن هستند.