بارداری در دوره نوجوانی، یکی از مهم ترین مسائل بهداشت عمومی در سراسر جهان به شمار می آید. نوجوانان به دلیل شرایط جسمی و روانی ویژه، بیش از دیگر گروه های سنی در معرض خطرات ناشی از بارداری قرار دارند.

به گزارش ایسنا، در همین سنین، بدن هنوز به طور کامل رشد نکرده و همین مسئله می تواند توانایی حفظ بارداری و گذراندن یک زایمان سالم را با مشکل مواجه کند.

علاوه بر این، محدودیت دانش در زمینه سلامت باروری و نبود آگاهی کافی درباره مراقبت های بارداری، ریسک مشکلات جدی را برای نوجوانان افزایش می دهد. این شرایط باعث می شود پیامدهای ناخواسته ای مانند تولد نوزادان کم وزن، زایمان زودرس یا مرگ ومیر نوزادی در میان این گروه بیشتر دیده شود.

از سوی دیگر، آمارها نشان می دهند که بارداری در سنین 20 تا 34 سال کم خطرتر است و معمولا با عوارض کمتری همراه می شود. اما در بسیاری از جوامع در حال توسعه، از جمله ایران، بارداری در نوجوانی همچنان شایع است.

طبق برآوردهای جهانی، تا سال 2030 میزان بارداری نوجوانان افزایش خواهد یافت و این روند می تواند فشار مضاعفی بر نظام های سلامت کشورها وارد کند. با توجه به سیاست های افزایش جمعیت در ایران و بالا رفتن شمار بارداری های زیر 20 سال، ضرورت دارد که توجه ویژه ای به این گروه در نظام مراقبت های بهداشتی صورت گیرد. در غیر این صورت، چرخه مشکلاتی چون مرگ ومیر مادر و کودک، فقر و نابرابری اجتماعی ادامه پیدا خواهد کرد.

در پژوهشی که در همین زمینه انجام شده است، فاطمه مقدم تبریزی، دانشیار مادر و کودک در مرکز تحقیقات بهداشت باروری دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، به همراه دو همکار خود، مطالعه ای را برای بررسی رابطه سن مادر با پیامدهای نوزادی در استان آذربایجان غربی انجام داده اند. این پژوهش با تمرکز بر مقایسه مادران نوجوان با مادران گروه سنی 20 تا 34 سال، تلاش کرده است تا تصویری روشن از عوارض احتمالی بارداری در سنین پایین ارائه دهد.

برای این مطالعه، داده های 554 زن باردار از خرداد 1402 تا اردیبهشت 1403 در پنج شهر استان آذربایجان غربی جمع آوری شد. این زنان بر اساس سن به دو گروه تقسیم شدند: کمتر از 20 سال و بین 20 تا 34 سال. پژوهشگران طی دوران بارداری و زایمان، وضعیت این دو گروه را به طور دقیق بررسی و عوارض نوزادی پس از تولد را ثبت کردند. اطلاعات از طریق پرونده های بیمارستانی، سامانه های ثبت ملی بارداری و پرسشنامه ها گردآوری و سپس با استفاده از روش های آماری تحلیل شد.

نتایج بررسی ها نشان دادند که در میان نوجوانان باردار، سطح تحصیلات پایین تر، خانه دار بودن و زندگی در مناطق حاشیه ای شهرها شایع تر بود. از نظر پیامدهای نوزادی نیز تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده شد.

نوزادان متولدشده از مادران نوجوان بیشتر با مشکلاتی مانند وزن کم هنگام تولد، رشد ناکافی داخل رحم، نیاز به احیا پس از تولد، بستری در بخش مراقبت های ویژه، زجر جنینی و نمره پایین آپگار مواجه بودند. این یافته ها بیانگر آن است که بارداری در سنین پایین می تواند با خطرات قابل توجهی برای سلامت نوزاد همراه باشد.

در مقابل، برخی پیامدها مانند ناهنجاری های مادرزادی، سقط جنین، مرده زایی یا مرگ نوزاد پس از تولد تفاوت چشمگیری میان دو گروه نشان نداد. همچنین روش زایمان، چه طبیعی و چه سزارین، بین گروه ها تقریبا مشابه بود، هرچند در میان نوجوانان نسبت سزارین اندکی بیشتر گزارش شد.

بر اساس جمع بندی پژوهشگران، بارداری در سنین نوجوانی همچنان به عنوان یک مسئله مهم بهداشت عمومی در ایران مطرح است. این موضوع تنها با مراقبت های دوران بارداری قابل مدیریت کامل نیست و نیازمند سیاست های گسترده تری است که به عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مرتبط با این پدیده بپردازد.

اهمیت نتایج این پژوهش در شرایطی دوچندان می شود که کشور در سال های اخیر شاهد افزایش بارداری های زیر 20 سال بوده است. اگرچه بخشی از این روند به سیاست های جمعیتی بازمی گردد، اما تداوم آن می تواند بار سنگینی بر سلامت نسل آینده بگذارد.

پژوهشگران تاکید می کنند که برای کاهش عوارض نوزادی، تنها مراقبت های پزشکی کافی نیست، بلکه باید زمینه های اجتماعی و فرهنگی نیز اصلاح شود. بهبود آگاهی نوجوانان درباره سلامت باروری، تقویت حمایت های اجتماعی و دسترسی آسان تر به خدمات بهداشتی از جمله اقداماتی است که می تواند به کاهش این پیامدها کمک کند.

این یافته ها در فصلنامه پرستاری و مامایی متعلق به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، به چاپ رسیده اند؛ یافته هایی که می توانند راهنمایی برای سیاست گذاران حوزه سلامت و جمعیت در کشور باشند.