فرارو- اجاره طلا پدیده جدیدی نیست اما همزمان با افزایش قیمت ها در بازار یکبار دیگر مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش فرارو؛ مزون ها و طلافروشی ها مهمترین مقصد اجاره طلا به حساب می آیند و دقیقا مثل اجاره خانه، توافق و قراردادی بین طرفین منعقد می شود. سود اجاره طلا نیز در همین توافق نامه قید می شود و ماهانه رقمی به حساب صاحب طلا می رود. اجاره طلا از دید قانونی منعی ندارد اما جواز شرعی این مدل معامله در گرو یک شرط مهم قرار می گیرد.

اجاره طلا معمولا به دو شکل انجام می شود؛ اجاره به مزون یا طلافروش . در روش اول که اتفاقا از قدیم و ندیم مرسوم است، صاحب طلا، آن را به مزون ها تحویل می دهد تا از طلا و زیورآلات در مراسم های مختلف استفاده شود. مزون ها نیز با اجاره طلا به مشتریان درآمدی به دست می آورند و سهمی از آن را برای صاحب طلا کنار می گذارند. در این شیوه، قراردادی بین صاحب طلا و مزون منعقد می شود و مسئولیت نگهداری طلا نیز با مزون خواهد بود.

اجاره طلا به طلافروش اما سروشکل دیگری دارد و می تواند شکل فیزیکی طلا را تغییر دهد. در این شیوه پس از تحویل طلا به طلافروش، مرحله آب شدن طلا انجام می شود و همزمان با موعد اتمام قرارداد، به همان اندازه طلا آبشده به خریدار برگردانده می شود. این وسط البته هزینه های اجاره طلا در قالب قراردادی تنظیم می شود و رقمی به صورت ماهانه از حساب طلافروش به حساب صاحب طلا می رود.

اجاره طلا دقیقا مثل اجاره آپارتمان یا هر چیز دیگری به توافق بین طرفین بستگی دارد. صاحبخانه ای را تصور کنید که بابت ملک فلان متری در فلان منطقه شهر، مبلغی را به عنوان اجاره خانه تعیین می کند و مستاجر نیز ماهانه همان رقم را تحویل صاحبخانه می دهد. در روش اجاره طلا نیز رقمی در قرارداد گنجانده و به شکل ماهانه به حساب صاحب طلا واریز می شود.

اجاره طلا البته عرف خاصی دارد و برحسب درصدی از ارزش اصل طلا محاسبه می شود. طوریکه معمولا تاکید می کنیم معمولا دو تا 10 درصد ارزش اصل طلا به عنوان سود ماهانه درنظر گرفته خواهد شد. هرچقدر تعداد ماه های قرارداد بیشتر باشد، سود اجاره طلا اما کمتر می شود. روش محاسبه سود طلا نیز به توافق طرفین بستگی دارد. گاهی در قرارداد اولیه رقمی ثابت تعیین می شود و گاهی سود اجاره طلا متناسب با قیمت روز بالا و پایین خواهد شد.

تصور کنید طلایی به ارزش 500 میلیون تومان را برای مدت 12 ماه و با سود دو درصد اجاره می دهید. اگر میزان سود در قرارد به شکل ثابت تعیین شود و ارتباطی به نوسان قیمت طلا نداشته باشد، سود اجاره طلا به ماهی 10 میلیون تومان می رسد. رقمی که در محاسبه سود به قیمت روز، قاعدتا به قیمت روز طلا وابسته می شود.

اجاره طلا به خاطر حفظ ماهیت طلا اهمیت زیادی از حیث سرمایه گذاری دارد. صاحب طلا بعد یک سال از تحویل فیزیکی طلا از یک طرف اصل طلا اولیه را حفظ کرده و از یک طرف دیگر به شکل ماهانه به پولی می رسد. از این حیث ترکیبی از روش های مختلف سرمایه گذاری به حساب می آید و حتی ریسک و مسئولیت نگهداری طلا فیزیکی را از بین می برد.

اجاره طلا تقریبا تمام مزایای سرمایه گذاری در بازار طلا از جمله نقدشوندگی بالا را دارد اما این وسط می تواند حداقل از یک بابت عیب و ایرادی داشته باشد؛ تعیین سود اجاره طلا. چطور؟

فرض کنید موقع تنظیم قرارداد اجاره طلا رقمی را بابت سود اجاره تعیین کردید. نوسان قیمت طلا در ماه های آینده می تواند از رقم تعیین شده به عنوان سود سبقت بگیرد و به خاطر اینکه اصل طلا هم تا زمان اتمام قرارداد دستتان نیست، متحمل ضرر شوید. واردشدن خسارت فیزیکی هم می تواند یکی دیگر از معایب اجاره طلا باشد.

اجاره طلا به یک شرط منع شرعی ندارد؛ حفظ ماهیت طلا. یعنی پس از تحویل و اجاره طلا، تغییری در شکل فیزیکی ایجاد نشود. حکم مراجعین تقلید درباره اجاره طلا قرابت زیادی باهم دارد و اکثر آنها جواز اجاره طلا را در گرو همین شرط می دانند.

اجاره طلا در صورتی که ماهیت طلا تغییر کند یعنی مثلا طلا به زیرآلات عوض شود یا برعکس، از نظر برخی از مراجعین تقلید حتی حکمی نزدیک به ربا پیدا می کند.

اجاره طلا از نظر قانونی هم منعی ندارد. رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران اخیرا اشاره ای به این مدل معاملات کرده است. طبق صحبت های محمد کشتی آرای تورم و کاهش ارزش پول، بستر اجاره طلا برای سرمایه گذاری را فراهم کرده اما این مدل معاملات در ساختار صنف طلا تقریبا هیچ تعریف و معیار مشخصی ندارد.