فرارو- رکورد قیمت جهانی طلا تقریبا بدون هیچ مقاومتی پشت سر هم شکسته می شود. این موضوع ذاتاً شوکه کننده است اما شایعات و به اصطلاح تحلیل هایی که پیرامون آن مطرح می شود هم در نوع خود قابل توجه هستند.

به گزارش فرارو؛ پیتر شیف، اقتصاددان و سرمایه گذار آمریکایی، چند روز پیش در توییتی افزایش قیمت طلا را نشان دهنده یک بحران بزرگ مالی و سقوط احتمالی دلار آمریکا دانست. او گفت سهام بسیاری از شرکت های معدنی در ماه های اخیر سه برابر شده اند و اگر کسی هنوز این را نشانه بحران نمی داند، در واقع در مرحله انکار به سر می برد. آنهایی که توییت را خوانده اند و دستی در بازار طلا و دلار دارند، با کمی ترس و لرز به آن نگاه می کنند. آیا واقعاً افزایش قیمت طلا نشانه بحران است یا فقط یکی از دوره های طبیعی نوسان در بازار جهانی را پشت سر می گذاریم؟

پیتر شیف به عنوان منتقد سیاست های مالی دولت آمریکا و فدرال رزرو شناخته می شود و تقریباً در هر دوره ای که چاپ پول یا افزایش بدهی دولت شدت گرفته، هشدار داده که سیستم مالی آمریکا در حال فروریختن است. او در توییت اخیرش همین موضع را تکرار می کند.

به باور او، افزایش قیمت طلا نتیجه مستقیم کاهش اعتماد به دلار آمریکا است. وقتی مردم احساس کنند دلار در حال از دست دادن ارزش است، به سمت دارایی های فیزیکی مانند طلا حرکت می کنند. شیف همچنین اشاره می کند سهام شرکت های استخراج طلا در حال جهش است، چون سرمایه گذاران به این نتیجه رسیده اند که دوران دلار قوی تمام شده. او قصد دارد بگوید بازار خودش دارد بحران را پیش بینی می کند.

تقریبا می توان بخش زیادی از نگرانی های پیتر شیف را درک کرد. واقعاً اگر بدهی دولت آمریکا همین طور بالا برود و چاپ پول بدون پشتوانه ادامه پیدا کند، ارزش واقعی دلار تضعیف خواهد شد.

افزایش مداوم قیمت طلا هم بی دلیل نیست چون مردم در سراسر دنیا معمولاً وقتی نگران تورم یا کاهش قدرت خرید پول ملی می شوند، سراغ خرید طلا می روند. با این وجود نباید هر جهش قیمت طلا را به معنای وقوع فوری یک بحران مالی دانست.

پیش بینی پیتر شیف بیش از حد قطعی به نظر می رسد در حالی که اقتصاد جهانی معمولاً نه به صورت ناگهانی، بلکه به تدریج تغییر می کند. تجربه نشان داده سال های طول می کشد تا بحران هایی مثل سقوط دلار یا فروپاشی سیستم بانکی، به نقطه انفجار برسند.

بخشی از افزایش قیمت طلا در سال 2025 طبیعی و حتی تا حدودی منطقی به نظر می رسد. بانک های مرکزی کشورهای مختلف، از چین گرفته تا روسیه، در حال خرید طلا هستند تا وابستگی شان به دلار آمریکا را کاهش دهند.

از سوی دیگر مواردی مثل تورم جهانی، جنگ های منطقه ای و بی ثباتی سیاسی باعث شده طلا دوباره به عنوان یک پناهگاه امن مطرح شود. از آنجا که عرضه طلا محدود است و استخراج آن پرهزینه خواهد بود، رشد تقاضا به طور طبیعی باعث افزایش قیمت می شود اما حتی در این وضعیت هم نباید پیش بینی هایی مثل افزایش 5 یا 10 برابری قیمت طلا در کوتاه مدت را واقع بینانه دانست.

بازار طلا مثل هر بازار دیگری نوسان دارد اما اگر نرخ بهره در آمریکا بالا بماند یا اقتصاد جهانی کمی آرام بگیرد، بخشی از سرمایه ها از طلا خارج خواهد شد. به همین دلیل اگرچه رشد طلا نشانه ای مبنی بر ضعف دلار است، نباید آن را الزاماً به عنوان آغاز یک بحران بزرگ در نظر گرفت.

افزایش قیمت طلا واقعاً می تواند نشانه بی اعتمادی به سیاست های مالی آمریکا باشد اما الزاماً مقدمه یک فروپاشی کامل نیست

پیتر شیف درست می گوید؛ دلار آمریکا در معرض خطر فرسایش ارزش واقعی قرار دارد و بدهی دولت فدرال از مرز 35 تریلیون دلار گذشته است. به همین خاطر هزینه بهره آن هر سال بیشتر می شود. از سوی دیگر سیاست چاپ پول برای تأمین کسری بودجه هم دیر یا زود به کاهش قدرت خرید دلار منجر می شود.

با این حال دلار هنوز پایه اصلی تجارت جهانی است و بیش از 80 درصد معاملات نفت، کالاهای صنعتی و خدمات بین المللی با دلار انجام می شود. بنابراین هیچ ارز دیگری، از جمله یورو یا یوان چین فعلاً نمی توانند به جایگاه و سطح اعتماد جهانی دلار دست پیدا کنند.

پس اگر هم آن بحران فرضی مورد نظر رخ دهد، به احتمال زیاد تدریجی خواهد بود. اگر می خواهید آن را در ذهن تصویرسازی کنید باید به فرسایش آرام فکر کنید نه یک انفجار ناگهانی. پاشنه آشیل پیش بینی پیتر شیف همین است.

اظهارات شیف درباره سه برابر شدن سهام بسیاری از شرکت های معدنی تا حدی درست است. برخی از شرکت های استخراج طلا و نقره در سال 2025 رشد چشمگیری داشتند اما این اتفاق اغلب از قیمت های بسیار پایین قبلی شکل گرفته. یعنی مثلاً سهمی که در رکود 2022 سقوط کرده بود، حالا برگشته و به نظر می رسد ارزش آن سه برابر شده است در حالی که هنوز نتوانسته به قیمت واقعی پیشین خود برسد.

شرکت های معدنی ریسک های خاص خودشان را دارند و باید از عهده هزینه بالای استخراج، وابستگی به قیمت جهانی فلزات و حتی مشکلات زیست محیطی بربیایند. بنابراین رشد قیمت سهام آن ها لزوماً نشانه بحران دلار نیست و گاهی فقط انتظارات کوتاه مدت بازار را بازتاب می دهد.

راستش را بخواهید نمی توان به طور قطعی با او موافقت یا مخالفت کرد. هشدارش درباره بدهی، چاپ پول و تورم جدی و کاملاً محترم به نظر می رسد اما لحن آخرالزمانی اش وقتی می گوید اگر فکر نمی کنید بحران در راه است، در انکارید تا حدی خنده دار است.

اقتصاد جهانی با متغیرهای پرتعداد معنا پیدا می کند. سیاست بانک های مرکزی و تحولات ژئوپولیتیکی پشت سر هم رخ می دهند و شکل دیگری به خود می گیرند. به همین دلیل شاید بهتر باشد هشدار پیتر شیف را به عنوان آژیر هشدارآمیز ارزیابی کنیم، نه یک پیش بینی قطعی درباره سقوط دلار.

اگر یک سرمایه گذار بودم شخصا ترجیح می دادم به جای اینکه از ترس بحران مالی سراغ خرید هیجانی طلا بروم، روی برقراری تعادل در سبد دارایی هایم متمرکز شوم. خودتان بهتر می دانید که اقتصاد هیچ وقت به طور قطعی قابل پیش بینی نیست و باید هر سناریویی را محتمل دانست.

افزایش قیمت طلا واقعاً می تواند نشانه بی اعتمادی به سیاست های مالی آمریکا باشد اما نباید الزاماً آن را مقدمه یک فروپاشی کامل دانست. مواردی وجود دارد که نشان می دهد جهان در حال ورود به دوره ای از انتقال تدریجی قدرت مالی است. در این دوره دلار شاید ضعیف شود اما به راحتی از بین نمی رود.

پس اگر بخواهیم واقع بینانه قضاوت کنیم، باید بگوییم افزایش قیمت طلا در اکتبر 2025 زنگ خطر است، نه آژیر قرمز. پس باید آن را نشانه ای از تغییرات عمیق در اقتصاد جهانی دانست و برایش آماده شد. این فرآیند، لزوماً سناریوی تاریک شیف را رقم نمی زند بلکه به معنای ورود جهان به یک نظام چند ارزی است.

در این نظام، سهم دلار از ذخایر جهانی به تدریج کاهش پیدا می کند و در مقام شاهد افزایش سهم طلا، یورو، یوان و سایر ارزها خواهیم بود. این یک انتقال قدرت آرام است!