جایی میان کوه های پشتکوه، در دل بخش مرکزی شهرستان اردل، روستای قلعه رشید آرام گرفته است؛ درست در فاصله ی 35 کیلومتری از شهر اردل و 80 کیلومتری از مرکز استان، شهرکرد. در این نقطه ی کوهستانی، میان صخره ها و دامنه های پرافت و خیز زاگرس، گنجینه ای نهفته است که هر بهار، جان تازه ای می گیرد: معدن نمک قلعه رشید.

به گزارش ایرنا، معدنی که در دل کوه جای گرفته، بکر و صعب العبور است. مسیرهای سنگی و باریک، به زحمت راه را باز کرده اند تا پای زنانی که کار را از مادران خود آموخته اند، به آنجا برسد. اینجا نه فقط معدن، که دنیایی از رنگ، نور، سختی و استقامت است؛ جایی که بلورهای سفیدرنگ، با طلوع آفتاب، چشم اندازی خیال انگیز می سازند.

زنان قلعه رشید ، شکرآباد و حسین آباد ، صبحگاهان، پیش از آن که آفتاب چهره ی خود را به دره ها نشان دهد، با بقچه هایی کوچک و تیشه هایی در دست، راهی معدن می شوند. راه، دشوار است اما آشنا. صخره ها، گام های آن ها را به خاطر دارند؛ سال هاست که با همین تکرار، نمک زندگی به دست می آید.

خورشید به آرامی بر بلورهای نمک می تابد و آن ها را به نگین هایی درخشان بدل می کند. زنان، بی وقفه، با دقت و عشقی خاص، بلورها را از دل سنگ جدا می کنند. صدای تیشه بر سنگ، در دل دره می پیچد؛ انگار آهنگی هماهنگ است که هر زن، با ریتمی از تجربه آن را می نوازد.

در این سرزمین کوهستانی با آب وهوای معتدل و خشک، جایی که دمای تابستان به 35 درجه می رسد و سرمای زمستان گاه تا منفی 10 درجه پایین می آید، کار معدن یک شغل معمولی نیست. این، هنر بومی است؛ تعهدی به زمین، تلاشی برای حفظ میراثی که قرن ها دوام آورده و هنوز زنده است.

آب شور چشمه هایی که از دل کوه بیرون می زنند، بر سطح سنگ ها روان می شود. زن ها، با دقتی که از سال ها کار به دست آمده، مسیر جریان آب را هدایت می کنند. چند روز بعد، خورشید کاری می کند که زمین، بلور بزاید؛ بلورهایی سفید، سخت، درخشان و خالص.

زنان، تیشه به دست، روی لبه ی صخره ها می ایستند. تعادل، دقت و قدرت بدنی شان ستودنی است. با حرکتی نرم و سنجیده، بلورها را جدا می کنند، هر تکه را در دست می گیرند، بررسی می کنند و درون سبدهای حصیری یا کیسه های پارچه ای می گذارند. صخره، سکوت می کند؛ زن، می شنود.

پس از برداشت، نمک ها به پایین منتقل می شود. در محوطه ای روستایی، زنان مشغول کوبیدن، الک کردن و پودرکردن نمک ها می شوند. هر زن، دانشی خاموش در دل دارد؛ می داند کدام بلور باید شکسته شود، کدام باید باقی بماند. اینجا، هنر و کار در هم تنیده اند.

پودرهای نرم، در قالب های سنتی گِلی یا فلزی ریخته می شوند. این قالب ها، نشانه ی سادگی و اصالت هستند. نمک در آن ها خشک می شود، شکل می گیرد و سپس به قطعاتی صلب و آماده برای مصرف در می آید. هر قطعه، یادآور روزهای آفتابی، دست های خسته و لبخندهای آرام است.

این فرآیند نه تنها به تأمین نیازهای روزمره زندگی کمک می کند، بلکه پیوندی عمیق میان نسل ها ایجاد می کند؛ زنی که نمک را برداشت می کند، به دخترش آموزش می دهد که چگونه به طبیعت احترام بگذارد و از آن بهره برداری کند. این چرخه ی زندگی، نشان دهنده ی همزیستی انسان با زمین و منابع آن است و یادآور ارزش های فرهنگی و اجتماعی جوامع محلی است.

بخش مهمی از این فرایند، به زنان اختصاص دارد. مردان، بیشتر در حمل ونقل یا کمک های جانبی سهیم اند. اما کارِ معدن، از استخراج تا بسته بندی، در گرو دستان زنان روستاست. آنان، ستون فقرات اقتصاد خانوادگی اند؛ نه در سایه، بلکه در روشنایی آفتاب، در دل کوه.

تصاویر منتشرشده از ایرنا، زنانی را نشان می دهد که ساده، بی آلایش، اما باشکوه ایستاده اند. تیشه ای در دست، نمکی بر شانه و نگاهی استوار. در نگاهشان چیزی هست که دوربین نمی تواند کامل ثبت کند: عشق، تعهد و ایمان به سرزمینی که آنان را پرورده است.

هر روز، مسیر بازگشت از معدن به روستا، سکوت آمیز و سنگین است. زنانی که با نمک برگشته اند، با تنی خسته اما دل هایی گرم، به خانه بازمی گردند. نمک ها، در خانه ها انبار می شوند، بخشی برای فروش و بخشی برای مصرف. این چرخه، قرن هاست که می چرخد.

فرزندان آن ها، از همان کودکی با این فضا آشنا می شوند. دختران نوجوان، در کنار مادران خود، تیشه را تجربه می کنند، یاد می گیرند که چطور از بلورها گنج بسازند. معدن، برایشان تنها منبع درآمد نیست، بلکه مدرسه ای است برای استقامت، برای آموختن ارزش خاک.

اگر مسافری به قلعه رشید سفر کند و از دره های نمکی بازدید نماید، بی شک مجذوب طبیعت و کار این زنان خواهد شد. نمک، چون آینه ای درخشان، تصویر تاریخ و زندگی را نشان می دهد. و زنان، چون روحی زنده، در این کوهستان خشن، زیبایی و لطافت را معنا می کنند.

با غروب خورشید بر زاگرس، کار یک روز دیگر به پایان می رسد. بلورها در قالب ها خشک می شوند، تیشه ها در گوشه ای آرام می گیرند و کوه، نفس می کشد. اما حضور زنانی که با صبر، تلاش و عشق، گنج های سپید را از دل زمین بیرون می کشند، همچنان در رگ های زاگرس جاری است؛ چون رقص نمک در باد، چون نگین های سپید بر پیشانی کوه.