این روزها داشتن حیوان خانگی دیگر فقط نشانه عشق به طبیعت نیست؛ گاهی نشانه حساب بانکی پر و صبر فولادی است! هزینه نگهداری از حیوانات خانگی در ایران به شکل چشمگیری بالا رفته و حالا اگر کسی بخواهد سگی از نژاد معمولی یا گربه ای آرام در خانه داشته باشد، باید بین دو تا هفت میلیون تومان در ماه خرج کند.

به گزارش هفت صبح، اما این فقط بخش کوچکی از ماجراست؛ چون در بازار خریدوفروش حیوانات خانگی، برخی نژادها به اندازه یک خودروی اقتصادی قیمت دارند!

در چند سال اخیر، علاقه به داشتن حیوان خانگی در سراسر دنیا رشد خیره کننده ای داشته است. آمارها نشان می دهد بین 20 تا 28 درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته مثل آمریکا، کانادا، استرالیا، فرانسه و انگلیس گفته اند که در زندگی روزمره احساس تنهایی می کنند. نتیجه؟ افزایش تقاضا برای داشتن یک همراه بی قضاوت و همیشه وفادار.

در ایران هم طی یک دهه گذشته، به ویژه در شهرهای بزرگ، نگهداری از حیوان خانگی به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده است. هرچند آمار رسمی وجود ندارد، اما برآوردهای غیررسمی از وجود حدود 6 تا 8 میلیون حیوان خانگی در کشور خبر می دهند. یعنی تقریبا از هر 10 ایرانی، یک نفر حیوان خانگی دارد. محبوب ترین شان هم طبق معمول سگ ها و گربه ها هستند.

در جهان، این پدیده آن قدر گسترده شده که از اقتصاد نگهداری از حیوان خانگی حرف می زنند؛ صنعتی چندصد میلیارد دلاری شامل خریدوفروش حیوان، خوراک، لوازم مراقبتی، پوشاک، خدمات دامپزشکی و حتی بیمه سلامت حیوانات! در ایران هم حالا ردپای این اقتصاد به وضوح دیده می شود. پت شاپ ها و کلینیک های دامپزشکی در هر محله سر برآورده اند و شبکه ای غیررسمی از خریدوفروش حیوان در فضای مجازی فعال است.

در بازار حیوانات خانگی، معیارهای قیمت گذاری معمولا شامل نژاد، سن، سلامت، ظاهر و کاربرد حیوان (نگهبان یا خانگی) است. اما در کنار خریدوفروش های معمول، گاهی آگهی هایی منتشر می شود که چشم هر بیننده ای را خیره می کند. مثلا در یکی از آگهی های اخیر برای سگی از نژاد غول پیکر سرابی ، رقم 300 میلیون تومان درج شده بود! برخی گربه های خاص و پرنده های زینتی هم با قیمت هایی از 30 تا 200 میلیون تومان معامله می شوند.

در میان نژادهای رایج، سگ پامرانین با آن پوزه روباهی و موهای پف دار بین 15 تا 110 میلیون تومان قیمت دارد. سگ سیبرین هاسکی بین 5 تا 30 میلیون تومان و پودل عروسکی بین 25 تا 60 میلیون تومان خریدوفروش می شود. ژرمن شپرد، محبوب قدیمی نگهبان ها، بین 15 تا 80 میلیون تومان قیمت دارد. در میان گربه ها هم گربه پرشین از 20 تا 50 میلیون تومان، اسکاتیش فولد از 4 تا 12 میلیون تومان، چین چلا از 3 تا 9 میلیون تومان و رگ دال از 2 تا 6 میلیون تومان قیمت دارد.

اما خرید حیوان تازه آغاز ماجراست. خوراک حیوانات خانگی حالا خودش تبدیل به بازار جداگانه ای شده است. در پت شاپ های تهران، قیمت بسته های غذای برند ونپی برای سگ ها سر به فلک می کشد؛ بسته 4 عددی پوچ مخلوط 440 هزار تومان، بسته 10 عددی مرغ و سبزیجات یک میلیون و 630 هزار تومان و کنسروهای برند رویال کنین مخصوص سگ های عقیم شده هر عدد 200 هزار تومان قیمت دارند. برای گربه ها هم وضع چندان بهتر نیست: غذای خشک بچه گربه مفید 2 کیلویی 535 هزار تومان، غذای خشک گربه بالغ 530 هزار تومان و کنسروهای برند یو. اس. پت بین 90 تا 143 هزار تومان هستند.

در کنار خوراک، خدمات دامپزشکی بخش پرهزینه دیگری از این ماجراست. ویزیت معمولی سگ یا گربه در کلینیک ها حدود 520 هزار تومان است و اگر پای متخصص وسط باشد، هزینه به 650 هزار تومان می رسد. دامپزشک سیار که برای معاینه به منزل می آید، تا یک میلیون و 200 هزار تومان می گیرد. واکسن هاری حدود 550 هزار تومان، ضدانگل تزریقی 325 هزار تومان، شناسنامه حیوان 650 هزار تومان و گواهی سلامت با معاینه 780 هزار تومان هزینه دارد. این یعنی فقط برای خدمات پایه درمانی، ماهیانه باید نزدیک به یک تا دو میلیون تومان کنار گذاشت.

شاید برای بسیاری عجیب باشد، اما سالن های آرایش حیوانات خانگی در ایران به شدت پرطرفدار شده اند. خدماتی مثل اصلاح ناخن 390 هزار تومان، شست وشوی گربه 370 هزار تومان، آرایش با قیچی 600 هزار تومان، برس کشی و باز کردن گره مو 170 هزار تومان و نظافت دهان 120 هزار تومان هزینه دارد. اصلاح کامل موهای حیوان در بعضی کلینیک ها تا 2 میلیون تومان هم می رسد. در واقع، هزینه آراستن سگ یا گربه می تواند به اندازه یک سالن زیبایی انسانی تمام عیار باشد!

برای نگهداری حیوان خانگی در خانه باید به فکر وسایل لازم هم بود: کیف حمل حیوانات بزرگ 6 میلیون و 500 هزار تومان، ظرف دوقلو آب و غذا 400 تا 420 هزار تومان، ظرف خاک گربه همراه کیسه خاک 400 هزار تومان و کوله پشتی مخصوص سگ و گربه بین یک تا 3 میلیون تومان قیمت دارد. اگر خانه کوچک باشد و قرار باشد حیوان را به پیاده روی ببرید، احتمالا به بند، قلاده، لباس مخصوص، کفش یا حتی عینک سگ نیاز خواهید داشت و هرکدام از این ها هم داستان قیمتی جداگانه ای دارند.

اگر همه این هزینه ها را کنار هم بگذاریم، رقم نهایی تکان دهنده است. نگهداری از یک حیوان خانگی معمولی (مثلا گربه یا سگ کوچک) با احتساب غذا، خدمات دامپزشکی و لوازم ضروری، ماهانه بین 2 تا 7 میلیون تومان خرج دارد. این یعنی اگر خانواده ای با درآمد 25 میلیون تومان در ماه زندگی می کند، دست کم 20 تا 30 درصد درآمدش باید صرف حیوان خانگی شود! برای حیوانات خاص تر یا نژادهای گران تر، این رقم به مراتب بالاتر است.

برای کسانی که سفر زیاد دارند، مراکز نگهداری حیوانات خانگی راه حل جایگزین شده اند. هتل حیوانات حالا در تهران و چند شهر بزرگ دیگر فعالیت دارند و هر شب اقامت حیوان بین 200 هزار تا یک میلیون تومان هزینه دارد. برخی از این مراکز حتی امکانات ویژه ای مثل استخر کوچک، بازی گروهی، اتاق اختصاصی و دوربین آنلاین دارند تا صاحب حیوان بتواند از راه دور او را ببیند.

در نهایت، نگهداری از حیوان خانگی در ایران دیگر تفریح ساده ای نیست بلکه تصمیمی اقتصادی است. در روزگاری که بسیاری از خانواده ها برای هزینه های ضروری تحت فشار هستند، گروهی حاضرند بخش قابل توجهی از درآمدشان را صرف رفاه و آرامش حیوان محبوب شان کنند.

در مقابل، عده ای این روند را نشانه شکاف طبقاتی می دانند؛ وقتی یک خانواده برای خوراک ماهانه مشکل دارد، خانواده ای دیگر برای گربه اش پوچ خارجی و خدمات آرایش رزرو می کند. اما واقعیت این است که پشت این تب حیوان دوستی، نوعی نیاز عاطفی پنهان هم وجود دارد؛ میل انسان مدرن به داشتن دوستی بی قضاوت، ساکت و همیشه حاضر.

شاید همین است که حتی گرانی، تورم و هزینه های سنگین هم هنوز نتوانسته مانع این رابطه شود. رابطه ای که حالا بخشی از زندگی شهری و اقتصاد خانوار ایرانی شده است.

گزارشی از بازار حیوانات خانگی در ایران که به سبک زندگی شهری تبدیل شده و مشاغل، بیمه، آموزش و اقتصاد پنهان را شامل می شود.

در سال های اخیر، داشتن حیوان خانگی در ایران از یک علاقه شخصی به یک سبک زندگی شهری تبدیل شده است. دیگر فقط طبقه مرفه شمال شهر نیست که سگ های مینیاتوری یا گربه های پرشین نگه می دارد؛ حالا در شهرهای کوچک هم می توان خانواده هایی را دید که برای بچه هاشان توله سگی می خرند یا برای دلخوشیِ روزهای تنهایی، گربه ای به خانه می آورند.

یکی از تازه ترین پدیده های این سال ها، بیمه حیوانات خانگی است. چند شرکت بیمه خصوصی، در قالب طرح های خاص، خدماتی چون پرداخت خسارت در صورت بیماری یا مرگ حیوان را ارائه می کنند. در برخی طرح ها، سقف تعهدات تا 20 میلیون تومان است و حق بیمه سالانه حدود 2 تا 5 میلیون تومان محاسبه می شود. البته هنوز این طرح ها بیشتر در تهران و چند کلان شهر دیگر در دسترس اند، ولی نشان از شکل گیری یک نگاه جدید دارد؛ نگاهی که حیوان خانگی را نه فقط به عنوان موجودی زنده، بلکه به عنوان دارایی عاطفی و اقتصادی می بیند.

با گسترش نگهداری حیوانات، شغل هایی به وجود آمده که چند سال پیش حتی نامی از آن ها نبود. آرایشگر حیوانات (Pet Groomer)، رفتاردرمانگر حیوانات (Animal Behaviorist)، مربی توله سگ ها، پت سیتر یا نگهبان حیوان در خانه صاحبش و حتی عکاس حیوانات حالا مشتری های ثابت دارند.

برخی از این افراد در شبکه های اجتماعی ده ها هزار دنبال کننده دارند و ویدیوهای آموزش مراقبت یا اصلاح حیوانات را منتشر می کنند. در پلتفرم های کاریابی نیز آگهی های متعددی برای پرستار گربه در منزل یا مربی سگ با تجربه به چشم می خورد، با دستمزدهایی بین 300 تا 800 هزار تومان در هر ساعت.

افزایش هزینه های نگهداری باعث شده برخی صاحبان حیوانات در ماه های اخیر به فروش یا واگذاری حیوان شان فکر کنند. شبکه هایی در اینستاگرام و تلگرام برای واگذاری حیوان به خانواده جدید شکل گرفته اند. برخی از این موارد از سر دلسوزی است، اما در عمل به نوعی بازار ثانویه تبدیل شده اند که در آن حیوانات دست به دست می شوند.

در عین حال، عده ای دیگر برای کاهش هزینه ها به ساخت غذای خانگی برای حیوانات روی آورده اند؛ ترکیبی از مرغ، برنج و سبزیجات که جایگزین غذای خشک آماده می شود. با وجود این صرفه جویی ها، هزینه های دامپزشکی و واکسن همچنان فشار زیادی بر بودجه خانوار دارد.