آیا مخالفت با قانون حجاب و عفاف به معنای مخالفت با اصل مساله حجاب است؟ چرا بسیاری از اقشار مذهبی، چهره های انقلابی و متدین جامعه نیز با حجاب اجباری و رویکردهای سلبی در خصوص مساله حجاب مخالفت کرده و آن را اثر گذار نمی دانند؟ آیا بحث حجاب یک بحث سیاسی، دولتی و حاکمیتی است یا یک بحث اجتماعی، فرهنگی و مدنی؟ این پرسش ها در شرایط امروز کشور واجد اهمیت ویژه ای است. هنوز زخم های رخدادهای تلخ 1401 که به دلیل رفتارهای تند بر سر مساله حجاب و راه اندازی گشت ارشاد در دولت سیزدهم بر پیکره جامعه ایرانی وارد آمد، ترمیم پیدا نکرده است. رفتارهای غیر ضروری که جامعه ایرانی را دچار یکی از عمیق ترین شکاف های خود کرد و دشمنان بیرونی را به طمع انداخت که با ایجاد تکانه در این گسل ها، می توان باعث از هم گسیختگی نظام سیاسی و اجتماعی ایران شد.

به گزارش اعتماد، در شرایطی که جامعه ایرانی با دامنه وسیعی از مشکلات و چالش های داخلی و خارجی از جمله مساله اقتصاد و ضرورت بهبود شاخص های معیشتی مردم روبه روست و حل و فصل آن به مشارکت عمومی و انسجام اجتماعی فراگیر نیاز دارد، اما همچنان برخی افراد و جریانات رادیکال، با حاشیه سازی و فضاسازی در خصوص مقوله حجاب، تلاش می کنند دستاویزی برای حمله به دولت و چهره های سیاسی و فشار بر افکار عمومی برای گسترش نارضایتی ایجاد کنند. حاشیه هایی که اعضای جبهه پایداری، طیف های همسو و برخی تریبون داران آن را هدایت کرده و به جای تاکید بر اشتراکات جامعه، بر تفاوت ها انگشت می گذارند.

این روزها اما معترضان نسبت به این تندروی ها، تنها اصلاح طلبان و چهره های میانه رو نیستند، بسیاری از چهره های نام آور اصولگرا و انقلابی و افرادی که تلاش می کنند در دسته بندی های مرسوم سیاسی، منافع ملی را دنبال کنند نیز پرچم انتقاد از تندروی ها و افراطی گری ها را برافراشته نگه داشته اند. دمیدن در گسل های اجتماعی و عمومی در حالی است که به زعم اکثر بزرگان کشور و تحلیلگران، ایجاد رضایتمندی در مردم، مهم ترین پروژه ای است که در شرایط فعلی باید در کشور دنبال شود. در واقع دیگر تنها چهره هایی چون عباس عبدی، علیرضا علوی تبار، هادی خانیکی، مرعشی و... نیستند که نسبت به گسترش رفتارهای سلبی در مساله حجاب هشدار می دهند بلکه پای چهره های اصولگرایی چون علی اکبر ناطق نوری، محمد رضا باهنر و البته عزت الله ضرغامی نیز به این تذکارهای مشفقانه باز شده است.

هنوز مدت زمان زیادی از اظهارات محمد رضا باهنر درباره موضوعات مختلف از جمله قانون حجاب و عفاف و ضرورت استفاده از رویکردهای ایجابی نگذشته که عزت الله ضرغامی با انتشار یادداشتی اختصاصی در اعتماد خطاب به جریان حزب اللهی تذکار می دهد که این نوع برخوردهای سلبی ممکن است شکاف های عمیق در جامعه ایجاد کند. به زعم ضرغامی بالاترین منکر، بدبین کردن مردم به اصل دین است.

او می گوید: مساوی قرار دادن منتقدین قانون مجلس با منکرین اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شریف است. ضرغامی اخیرا طی نامه ای به رییس جمهور اعلام کرده در بحث حجاب قایل به رویکردهای سلبی نیست و معتقد است برای به شنیدن صدای اقشار مختلف و کاستن از شکاف ها می توان با روش های ایجابی، فرهنگی و مدنی، دیدگاه های افراد جامعه را به هم نزدیک کرد. دیروز اما دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران خبر از تشکیل اتاق وضعیت عفاف و حجاب با مشارکت دستگاه های فرهنگی و اجرایی داد و از عموم مردم برای عضویت در قرارگاه ناظران مردمی دعوت کرد! مومن نسب در ادامه یادآور شد: با فعال سازی 80 هزار نیروی آموزش دیده می توان تحولی بزرگ در استان ایجاد کرد. برخلاف این نوع رفتارها اما تحلیلگران و استادان دانشگاهی معتقدند که برخوردهای سلبی و چکشی با موضوعات فرهنگی و اجتماعی نه تنها کمکی به بهبود وضعیت نمی کند بلکه در بسیاری از موارد، نتیجه عکس به دنبال دارد. تلاش های این دو دیدگاه که یکی معتقد به رفتارهای فرهنگی و ایجابی و استفاده از ظرفیت های مدنی برای ترویج موضوعات فرهنگی است و دیگری تلاش می کند با رویکردهای سلبی و گشت ارشاد و ... موضوع را پیش ببرد مانند دو خط موازی تداوم دارد.

اعتماد با گشودن پرونده ای با موضوع بحث حجاب از همه تحلیلگران، نخبگان، کارشناسان و افرادی که به نوعی در این زمینه صاحب نظرند دعوت می کند تا به این بحث پیوسته و با ارزیابی کارشناسی موضوع، راهکاری برای افزایش اتحاد و انسجام اجتماعی و کاستن از بار ناهنجاری های رفتاری با تکیه بر رویکردهای اجتماعی و مدنی بیابند. تلاش خواهیم کرد، بدون جهت گیری، تنها منتقل کننده دیدگاه ها، نظرات، پیشنهادات و مطالبات نخبگان، کارشناسان و تحلیلگران و افرادی که در این زمینه حرفی برای گفتن دارند، باشیم. گفتنی است در این مسیر از نظرات افراد و چهره های همه طیف ها و جریانات چه اصولگرا و چه اصلاح طلب و معتدل بهره مند خواهیم شد.

و اما چه باید کرد؟

عزت الله ضرغامی چهره سیاسی و رسانه ای و فردی که تلاش می کند، موضوعات را از زاویه دید متفاوت ببیند در یادداشتی اختصاصی که آن را در اختیار اعتماد قرار داده، می نویسد: در حاشیه مراسم بدرقه زنده یاد محمد کاسبی، با چند نفر از خانم های حزب اللهی، در مورد حجاب صحبت کردم. این یادداشت مختصر، مخصوص آنهاست. خواهران خوب من؛

1. حجاب، هدیه انقلاب اسلامی به ملت ایران است. (برگرفته از یادداشت هایم در فضای مجازی) ما به این هدیه الهی، که ضروری دین است، افتخار کرده و تا جایی که توان داریم در ترویج آن تلاش می کنیم. کارنامه من در معاونت سینمایی ارشاد (سال های 74 و 75) و همچنین در مسوولیت ریاست صداوسیما، مشحون از اقدامات روشن و گسترده در تبیین و ترویج حجاب اسلامی و ارایه الگوها و نمونه های عملی آن بوده است.

2. به رغم تلاش همه دستگاه های فرهنگی و دینی و سازمان های انتظامی و نظارتی، نتوانستیم آن طور که شایسته این موضوع مهم است، عمل کنیم و موفق باشیم. پس از حادثه تلخ درگذشت مهسا امینی و موج اعتراضاتی که دلایل فراوان دیگری هم داشت، عملا التزام به حجاب اسلامی از سوی بخشی از زنان جامعه، از بین رفت. هر چند اکثریت، به ویژه در شهرها و روستاهای کشور، کماکان این موهبت ارزشمند الهی را پاس داشته و به آن مقید هستند. شخصا به عنوان فردی معتقد و مسوول، از این وضعیت رنج می‎برم و برای پاسداشت حجاب و دورکردن جامعه از ولنگاری و ناهنجاری مشغول اقدامات متنوعی هستم که نیازی به اعلام ندارد. بسیاری از خواص مورد اعتماد شما از این اقدامات مطلع هستند.

3. قانون حجاب و عفاف مصوب مجلس، به رغم نقاط قوت فراوان، نقاط ضعفی هم دارد که در اجرا، دچار مشکلات عدیده خواهد شد و فعلا به همین دلیل هم از سوی شورای عالی امنیت ملی، مسکوت مانده است. برخی از شخصیت ها و رسانه های انقلابی و متعهد، به دلیل پیچیدگی و مطول بودن، با آن مخالف بوده و آن را غیرقابل اجرا می دانند.

4. اگر کسانی مشابه دستگاه های امنیتی کشور، اشکالاتی را متوجه این قانون می دانند، به منزله مخالفت با اصل حجاب اسلامی نیست. حلال خدا تا روز قیامت حلال است و حرام او تا روز قیامت حرام! هیچ مسلمان باوجدانی منکر اصل حجاب در دین اسلام نیست.

مساوی قرار دادن منتقدین قانون مجلس با منکرین اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شریف است.

5. هنوز کارشناسان دینی ما توان تبیین، ترویج و تشویق نوجوانان و جوانانی که زیر بمباران اطلاعاتی و تصویری ماهواره ها و فضای مجازی و انواع نیازها و غرائز و مشکلات اقتصادی و اجتماعی هستند، را ندارند و تندخویی های برخی روحانیون درتریبون های رسمی نیز، به این لجاجت ها دامن می زند.

6. قانون ممنوعیت ماهواره امروز متروک شده و به آن عمل نمی ‎شود. سال ها پیش رهبر معظم انقلاب، هرگونه مداخله و حضور ماموران نیروی انتظامی در خانه های مردم و ضبط اموال و دستگیری آنان را منع کردند. کما اینکه امروز هم گشت ارشاد، متروک شده و همه دلسوزان انقلاب به نادرستی و ناکارآمدی آن اذعان دارند. اگر کسی از این سابقه سخن می گوید، به منزله ادعای متروک بودن اصل قوانین اسلام نیست، بلکه مقصود، ضرورت اتخاذ روش های مناسب برای تحقق آن است. متأسفانه برخی شخصیت های شناخته شده، در این خلط منطقی، مقصرهستند که در صورت لزوم در مورد آنان صریح تر خواهم گفت. آنان در پیشگاه خدا و در روز جزا عذر تقصیر نخواهند داشت.

7. مقاومت آحاد ملت در مقابل تجاوز دشمن در جنگ 12 روزه، به ویژه از سوی کسانی که ظاهرشان مثل ما نیست، دشمن را ناامید کرد و انسجام ملی ایرانیان، موجب تحسین جهانیان شد. با این وجود، از طمع به این آب و خاک دست برنمی دارند و درصدد یافتن هر روزنه ای برای رویارویی مردم با یکدیگر هستند. هوشیاری و پرهیز از این دام، اوجب واجبات است.

8. به رغم تبلیغات گسترده ضدانقلاب که بی حجابی در میان برخی زنان، موجب فروپاشی جمهوری اسلامی می شود، شاهدیم که امروز، ایران اسلامی با رهبری مدبرانه، قوی تر از تمام دوران های خود است و به کوری چشم آنان، این نظام تا آخر پابرجاست.

9. این متن، چکیده و خلاصه دیدگاه من در مورد مسائل مربوط به حجاب، در شرایط کنونی است. بدیهی است قضاوت در مورد هر متن یا تصویر تقطیع شده، تحریف شده و ناموزون با محتوای اصلی بحث، مقرون به صواب نیست. خواهران عزیزم! بالاترین منکر، بدبین کردن مردم به اصل دین است. همه ما سوار بر یک کشتی هستیم و به فضل خدا، با هم به ساحل نجات و رستگاری خواهیم رسید.

خداوند عاقبت همه ما را ختم به خیر کند.