اخذ تابعیت ایران برای یک غیرایرانی اگرچه محال نیست و در قانون پیش بینی شده، اما در عمل تقریبا در رسته ناممکن ها قرار دارد، به ویژه اگر اتباع بخواهند فقط با ازدواج با زن ایرانی به دنبال کسب تابعیت باشند که تقریبا از محالات است و فقط برای فرزندان حاصل از این ازدواج ها از سال 98 شرایط اخذ تابعیت فراهم شده است.

به گزارش شرق، حال مجلس در این شرایط گزارشی در آخر هفته گذشته منتشر کرده و مدعی تسهیل دریافت تابعیت برای مردان خارجی در صورت عقد شرعی با زنان ایرانی شده است. این گزارش مبتنی بر تغییرات محرمانه در متن لایحه ساختار، وظایف و اختیارات سازمان ملی مهاجرت است که در 11 ماده تقدیم مجلس شده و گفته می شود تا 70 ماده رشد کرده و برای خود طرحی شده که دست پخت محرمانه تلقی شدن قانون نویسی نمایندگان مجلس است و نبود جزییاتی از آن بررسی صحت وسقم ادعاها را سخت کرده است.

زیرا ذیل اصل 85 در کمیسیون مشترک و بدون بحث در صحن علنی مجلس در حال نهایی شدن است و در چنین شرایطی حساسیت افکار عمومی دوچندان می شود و هر ادعایی را مقرون به واقعیت تلقی می کند.

اما حقیقت چیست؟ آیا واقعا نمایندگان مجلس چنین تصمیمی را برای تغییر قوانین تابعیت می توانند اتخاذ کنند؟ در حال حاضر باید گفت که ازدواج یکی از متداول ترین راه ها برای کسب تابعیت در دنیاست، اما شرایط آن برای زن و مرد خارجی در ایران بسیار متفاوت است. برای زن خارجی که با مرد ایرانی ازدواج می کند، طبق بند 6 ماده 976، هر زن خارجی به محض ازدواج با یک مرد ایرانی، می تواند برای تابعیت ایران درخواست دهد.

این فرایند معمولا ساده تر و سریع تر است و پس از ثبت رسمی ازدواج و ارائه درخواست، می تواند شناسنامه ایرانی دریافت کند. برای مرد خارجی که با زن ایرانی ازدواج می کند این مسیر پیچیده تر است. صرف ازدواج با زن ایرانی منجر به تابعیت خودکار نمی شود.

مرد خارجی باید شرایط عمومی اقامت را که در بخش بعدی می آید، احراز کند (مانند حداقل پنج سال اقامت) و سپس درخواست خود را ارائه دهد. البته ازدواج با زن ایرانی یک امتیاز مثبت در بررسی پرونده او محسوب می شود.

نکته بسیار مهم که نباید از نظر دور داشت، این است که داشتن تمام این شرایط به معنای اعطای قطعی تابعیت نیست، زیرا درخواست باید توسط وزارت امور خارجه بررسی و در نهایت توسط هیئت وزیران دولت تأیید شود.

عواملی مانند تخصص، سرمایه گذاری یا خدمات برجسته علمی و فرهنگی نقش مهمی ایفا خواهند کرد اما در عمل گذر از این فیلترها تقریبا برای اکثریت متقاضیان ناممکن است. حتی پیش از سال 1398، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی نمی توانستند تابعیت مادر خود را دریافت کنند، اما با تصویب قانون جدید، این مشکل بزرگ برطرف شد.

براساس این قانون، فرزندان این خانواده ها می توانند پس از رسیدن به 18سالگی، مستقیم برای دریافت تابعیت ایران درخواست بدهند. همچنین مادر ایرانی می تواند قبل از 18سالگی برای فرزند خود درخواست تابعیت کند.

در این بین، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی، شایعات منتشرشده درباره صیغه کردن زنان ایرانی توسط مردان خارجی و ارتباط آن با طرح تابعیت را کذب محض دانست و تأکید کرد که مجلس از مراجع نشر این اخبار واهی شکایت خواهد کرد.

او همچنین توضیح داد که طرح تابعیت فرزندان مادران ایرانی اصلاحات گسترده ای داشته و هیچ ارتباطی با این موضوع ندارد.

ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: هیچ مبنایی برای این ادعا که مردان خارجی با صیغه کردن زنان ایرانی تابعیت دریافت می کنند وجود ندارد و این موضوع کاملا تکذیب می شود. این چنین طرحی در مجلس در دست بررسی نیست .

این نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: این شایعات کذب محض است و مجلس شورای اسلامی قطعا از دست رسانه هایی که این مطالب واهی و نشر اکاذیب می کنند شکایت خواهد کرد .

ابوترابی ادامه داد: قبلا در سال 1385 موضوع تابعیت فرزندان مادران ایرانی مطرح بود، اما در سال 1389 در دولت آقای روحانی این قانون اصلاح شد. در این اصلاحات، هر فردی که ازدواج کند، تابعیت صرفا با استعلام از مراجع امنیتی و انتظامی مربوطه اعطا می شود .

او تأکید کرد: موضوع فرزندان مادران ایرانی هیچ ارتباطی با شایعات مطرح شده ندارد و کذب محض است. مجلس به دنبال قانون گذاری در حوزه مهاجرت است و طرح ایجاد سازمان ملی مهاجرت تحت عنوان قانون در دست بررسی است .

ابوترابی توضیح داد: طبق ماده 140 آیین نامه داخلی مجلس، طرح ها و لوایح مرتبط ادغام می شوند. در این زمینه، لایحه دولت که 11 ماده داشت، با طرح نمایندگان که 53 ماده است، ادغام شده و هم اکنون به صورت یک بسته قانونی در حال بررسی است. 11 ماده دولت هم برگرفته از طرح نمایندگان مجلس بوده است .

این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: باز هم تأکید می کنم، هیچ گونه ارتباطی بین موضوع صیغه زنان ایرانی و اعطای تابعیت وجود ندارد و هرگونه ادعای خلاف این موضوع، کذب محض و مشمول نشر اکاذیب است. مجلس شورای اسلامی در این زمینه اقدام قانونی خواهد کرد .

در همین راستا، محمد سراج، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، خبر منتشرشده در روزنامه جمهوری اسلامی را مبنی بر اینکه مجلس در حال تصویب بندی است که به مردان خارجی اجازه می دهد با صیغه کردن زنان ایرانی تابعیت ایران را دریافت کنند، کاملا تکذیب کرد.

او تأکید کرد چنین بندی در طرح سازمان ملی مهاجرت وجود ندارد.