بر اساس رده بندی شاخص گذرنامه هنلی (Henley Passport Index)، که بر مبنای تعداد کشورهایی که اتباع هر کشور می توانند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزا هنگام ورود سفر کنند، تنظیم می شود، سه کشور آسیایی همچنان در صدر جدول قرار دارند:

سنگاپور با دسترسی بدون ویزا به 193 مقصد،

کره جنوبی با 190 مقصد،

و ژاپن با 189 مقصد.

به گزارش ایسنا، در مقابل، گذرنامه آمریکا در جایگاه دوازدهم و در کنار مالزی قرار گرفته است. دارندگان این دو گذرنامه امکان سفر بدون ویزا به 180 کشور از مجموع 227 کشور و قلمرو ثبت شده در این شاخص را دارند. به دلیل برابری امتیازها، در عمل 36 کشور از نظر قدرت گذرنامه بالاتر از ایالات متحده قرار گرفته اند.

کاهش قدرت گذرنامه آمریکا

در سال 2014، گذرنامه آمریکا در جایگاه نخست این فهرست قرار داشت و تا تابستان 2025 هنوز در میان 10 کشور برتر دیده می شد، اما تغییرات اخیر در سیاست های ویزا موجب سقوط رتبه آن شد.

از جمله، برزیل در آوریل امسال معافیت ویزا برای شهروندان آمریکا، کانادا و استرالیا را لغو کرد. در همین حال، چین سیاست های جدیدی برای تسهیل ورود اتباع کشورهای اروپایی از جمله آلمان و فرانسه اتخاذ کرده، اما نام آمریکا در میان آن ها دیده نمی شود.

همچنین تغییر در سیاست های ورود به پاپوآ گینه نو و میانمار و حذف آمریکا از فهرست کشورهای معاف از ویزای ویتنام از عوامل دیگر این افت عنوان شده اند.

کریستیان اچ. کیلن، رییس شرکت هنلی و پارتنرز ، در این باره گفت: کاهش قدرت گذرنامه آمریکا تنها یک جابه جایی در رتبه ها نیست، بلکه نشانه ای از تغییر بنیادی در پویایی های جابه جایی جهانی و قدرت نرم کشورهاست. کشورهایی که رویکرد باز و همکاری جویانه دارند، در حال پیشرفت اند و دیگران در حال عقب ماندن از این جریان جهانی هستند.

قدرت نرم و سیاست مهاجرت

ریچارد کوئست، دبیر ارشد اقتصادی CNN، با اشاره به کاهش قدرت گذرنامه آمریکا گفت که محدودیت های جدید سفر، از جمله مقررات ESTA در اتحادیه اروپا و بریتانیا، در این روند بی تأثیر نبوده اند. او افزود: می توان ارتباطی میان سیاست های مهاجرتی دولت ترامپ و کاهش اعتبار گذرنامه آمریکا یافت.

با این حال، او تأکید کرد که گذرنامه های کشورهای صدرنشین همچنان از ارزش بالایی برخوردارند و برخی افراد ثروتمند از طریق برنامه های سرمایه گذاری برای شهروندی، از جمله طرح کارت طلایی 5 میلیون دلاری پیشنهادی ترامپ، به دنبال دریافت آن ها هستند.

صعود چین و امارات؛ سقوط بریتانیا

در سوی دیگر، چین در 10 سال گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته و از رتبه 94 در سال 2015 به رتبه 64 در سال 2025 رسیده است. پکن با اعطای معافیت ویزا به کشورهایی چون روسیه، کشورهای حوزه خلیج فارس، برخی کشورهای آمریکای جنوبی و اروپایی، سیاست درهای باز خود را تقویت کرده است.

امارات متحده عربی نیز یکی از موفق ترین کشورها در این شاخص محسوب می شود؛ این کشور در یک دهه گذشته 34 پله صعود کرده و اکنون در جایگاه هشتم قرار دارد.

در مقابل، بریتانیا که در سال 2015 در صدر فهرست قرار داشت، اکنون با دو پله سقوط نسبت به تابستان گذشته در رتبه هشتم ایستاده است.

شکاف بزرگ میان گذرنامه ها

در پایین ترین سطح جدول، افغانستان با امکان سفر بدون ویزا به تنها 24 مقصد، در رتبه 106 قرار دارد. پس از آن سوریه با 26 مقصد و عراق با 29 مقصد جای گرفته اند. به این ترتیب، فاصله بین قدرتمندترین و ضعیف ترین گذرنامه های جهان به 169 مقصد می رسد.

رتبه ایران

در این رده بندی که به تازگی از سوی این موسسه اعلام شده است، گذرنامه ایران با امکان سفر بدون ویزا یا با ویزا در ورود (visa-on-arrival) به 41 مقصد، در رتبه 98 قرار گرفته است.

براساس شاخص های دیگر، گذرنامه ایران در سال 2025 دارای رتبه های متغیر تقریباً بین رده های 90 تا 98 با امکان سفر بدون ویزا یا با ویزا در ورود به حدود 40 تا 44 کشور، بوده است. در برخی از این رده بندی ها و فهرست ها، بعضی توافق های ایران با دیگر کشورها درباره سفر شهروندان از طریق ویزای الکترونیک، یا سفرهای گروهی بدون ویزا، لحاظ نشده است.

برترین گذرنامه های جهان در سال 2025

1. سنگاپور 193 مقصد

2. کره جنوبی 190 مقصد

3. ژاپن 189 مقصد

4. آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ، اسپانیا، سوییس 188 مقصد

5. اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، ایرلند، هلند 187 مقصد

6. یونان، مجارستان، نیوزیلند، نروژ، پرتغال، سوئد 186 مقصد

7. استرالیا، جمهوری چک، مالت، لهستان 185 مقصد

8. کرواسی، استونی، اسلواکی، اسلوونی، امارات، بریتانیا 184 مقصد

9. کانادا 183 مقصد

10. لتونی، لیختن اشتاین 182 مقصد

11. ایسلند، لیتوانی 181 مقصد

12. آمریکا، مالزی 180 مقص