هادی اخوت پور رییس شورای عالی داروخانه های ایران در خصوص ناتوانی داروخانه ها در تامین داروهای سرطانی گفت: رسالت ما در داروخانه تأمین نیازهای دارویی بیماران است و اولویت بر تأمین نیازهاست. اما یک سری داروها وجود دارد که باید از شرکت های پخش تهیه شوند و تأمین کننده، دارو را به شرطی می دهد که مبلغ هزینه در زمان کوتاهی به او عودت داده شود و از طرفی سیاست قیمت گذاری در ایران نیز به این نحو است که هر چه قیمت واحد داروها گران تر می شود، سود دارو کمتر می شود.

به گزارش ایلنا، وی افزود: داروهای آنکولوژی و داروهای ضدسرطان از جمله داروهایی هستند که به دلیل قیمت واحد بالای خود، سود بسیار پایینی دارند. به عنوان مثال، سود این داروها می تواند سه درصد، پنج درصد یا هشت درصد باشد. اگرچه اولویت ما مسائل اقتصادی نیست، اما وقتی یک دارویی را از شرکت پخش با فرجه یک ماهه، مثلاً واحدی به مبلغ ده میلیون تومان خریداری می شود و فقط سه درصد هم سود داشته باشد، وضعیت دشواری پیش خواهد آمد.

اخوت پور خاطرنشان کرد: پوشش بیمه ای این داروها بالاست و درست هم است؛ به گونه ای که سود کم برای مبلغ بالا، منطقی به نظر می رسد، به خصوص در شرایطی که تورم وجود نداشته باشد. همچنین پوشش پرداختی بیمه برای داروها، در زمانی که بیماران به شدت نیاز دارند، بسیار حائز اهمیت است. اگر کسی دچار سرطان شده باشد، انتظار می رود که بیمه پوشش حداکثری داشته باشد و خوشبختانه در اکثر داروها این موضوع وجود دارد.

وی افزود: فرض کنیم که 90 تا 95 درصد داروها تحت پوشش بیمه قرار گیرد و دریافتی شما از بیمار، مثلاً حدود یک میلیون تومان باشد. اما باید با این یک میلیون تومان بتوانید مبلغی حدود 9 میلیون تومان، به شرکت پخش پرداخت کنید. اگر داروهای دیگری وجود داشته باشند که بتوانند این هزینه ها را جبران کنند، ممکن است داروخانه بتواند به نوعی وضعیت مالی خود را متعادل کند، یعنی از داروها و مکمل هایی که ممکن است 20 تا 23 درصد سود داشته باشند، بخشی از این هزینه ها جبران شود. اما وقتی برخی داروخانه ها تخصصی تر کار می کنند یا در مواردی که بیمه ها تاخیر در پرداخت دارند، به خصوص تأخیرهایی که غیرقابل تحمل می شوند، مشکلات بیشتری به وجود می آید.

رییس شورای عالی داروخانه های کشور گفت: در نظر بگیرید داروخانه چکی به شرکت پخش داده و متعهد به پرداخت آن شده است، اما از بیمه ها چکی دریافت نکرده است که بتواند خرج کند و وعده ای است که نمی توان بر روی آن حساب کرد. بیمه ها هیچ گاه تعهدات خود را به صورت یک چک ارائه نمی دهند که حتی در صورت تأخیر، بتوانید آن چک را به عنوان ضمانت برای هزینه های خود خرج کنید یا دست کم به ریال تبدیل کنید. زیرا در بعضی اوقات این کار به صورت تهاتر امکان پذیر است.

به گفته وی در این شرایط، داروخانه اولین جایی است که در تنگنا قرار می گیرد؛ بیماری که نیاز دارد دارو را تحویل گیرد، هیچ تقصیری ندارد. شرکت پخش نیز مطابق سیاست های خود، تقصیری ندارد و این بیمه است که با تاخیر پرداخت می کند. تأمین کننده نیز با این قیمت خریده و با توجه به تغییرات شدید ارز، نمی تواند ریسک زیادی متحمل شود. در این میان، تمامی فشارهای اقتصادی به دوش داروخانه می افتد و برخی از همکاران ما ناگزیر به فروش زمین یا ملک خود شده اند تا بتوانند کار خود را ادامه دهند.

اخوت پور تاکید کرد: داروخانه ها صرفاً دارو را دریافت کرده و به بیماران تحویل می دهند و منتظر می مانند که کسی این مشکلات را حل کند. می دانید که در شرایط تورم، عملاً سود به نوعی حذف می شود، زیرا در هر حالت تورمی، سود باید کسر شود و دیگر توان خرید جدیدی وجود ندارد. گاهی اوقات تصوری اشتباه پیش می آید که با افزایش قیمت دارو، سود نیز بیشتر می شود. اما در واقع، سود را زمانی می توان محاسبه کرد که از خرید و فروش، پولی خارج شود و با آن بتوان در جای دیگری هزینه کرد.

وی در ادامه اظهار داشت: وقتی دارو دوباره گران می شود، داروخانه باید همان دارو را مجدداً خریداری کند. این کار بسیار دشوار می شود؛ چرا که هم با تورم مواجه هستیم و هم با عدم پرداخت بیمه ها و شرایط سخت شرکت های پخش. اینها در کنار هم داروخانه ها را تحت فشار قرار داده اند.

اخوت پور با بیان اینکه آمارها نیز نشان دهنده این واقعیت هستند، گفت: به گونه ای که چک های برگشتی در این شرایط افزایش یافته اند. اگر آمار چک های برگشتی داروخانه ها از شرکت های پخش را بررسی کنید، متوجه می شوید که به شدت در این دو یا سه سال اخیر، به ویژه چند ماه پس از شروع طرح دارویاب، با مشکلات جدی روبه رو شده اند. آن ها تنها در تلاشند تا ویترین خود را حفظ کنند و همچنان خدمات ارائه دهند.

وی در خصوص بدهی سازمان تامین اجتماعی به داروخانه ها گفت: اگر نگاهی به عملکرد سازمان تأمین اجتماعی بیندازید، متوجه خواهید شد که پول ما را هر زمان که بخواهد پرداخت می کند، مثلاً ممکن است شش ماه دیرتر پرداخت کند. در حالی که من به عنوان داروخانه دار، اگر برای پرسنلم یک روز تأخیر داشته باشم، این تأخیر بسیار بد تلقی می شود. این دو حالت معاملاتی به هیچ وجه مشابه نیستند. در واقع، پولی که ما بابت پرسنل خود به تأمین اجتماعی می پردازیم، برای هزینه های درمان در نظر گرفته شده است.

وی با اشاره به اینکه اگر این پول ها به طور درست مدیریت شوند، سازمان های بیمه ای می توانند به راحتی و حتی مبلغ بیشتری را برای پرداخت به داروخانه ها تامین کنند، گفت: اما متأسفانه هیچ قانونی برای الزام پرداخت به موقع وجود ندارد و بیمه ها بابت تأخیر خود، هیچ گونه تاوانی نمی دهند. در واقع، آن ها منتظر می مانند تا صدای داروخانه ها بلند شود و وضعیت وخیم تر شود تا کمی پول پرداخت کنند. هیچ دلیلی وجود ندارد که آن ها به موقع پرداخت کنند، زیرا هیچ گونه جریمه ای برای تأخیرهای شان در نظر گرفته نشده است.

اخوت پور ادامه داد: این وضعیت باعث فشار و نگرانی هایی برای داروخانه ها شده است که ممکن است نتوانند دارو به بیماران ارائه دهند و در نتیجه ممکن است مشکلاتی اجتماعی ایجاد گردد. تا به امروز، این داروخانه ها بودند که تاوان این وضع را داده اند، در حالی که بیمه ها هرگز تاوانی نپرداخته اند. این شرایط به نوعی منجر به چانه زنی شده که دولت بخشی از بدهی های خود را در جای دیگری به تأمین اجتماعی بپردازد، به طوری که تأمین اجتماعی نیز موافقت کند که پولی را که به ما نداده، پرداخت کند.

رییس شورای عالی داروخانه با تایید اینکه ذخایر استراتژیک انبارهای دارویی کاهش یافته است، گفت: زمانی تولیدکنندگان دارو ارز سوبسیدی دریافت می کردند، می توانستند برای واردات مقدار معینی از دارو، ارز لازم را دریافت کرده و وارد کنند. اما با آزادسازی ارز و بالا رفتن هزینه ها، آن ها باید مبلغ بسیار بیشتری تأمین کنند و این مسئله یک شوک شدید به تولیدکنندگان وارد کرده است. نقدینگی مورد نیاز برای واردات دارو وجود ندارد. این وضعیت باعث شده که قدرت واردکننده ها برای وارد کردن مواد اولیه کاهش یابد. قبلاً با استفاده از سوبسیدها، می توانستیم با هزینه ای پایین تر، مثلاً برای تأمین مواد اولیه برای شش ماه آینده اقدام کنیم. اما با حذف این سوبسیدها، خریدها نیز قبل کاهش یافته است.

اخوت پور در ادامه گفت: علاوه بر این، داروخانه ها نیز نسبت به گذشته ضعیف تر شده اند. این شرایط برای تولیدکنندگان و واردکنندگان نیز به شدت سخت تر شده است. در کنار تورم که عملاً سود را از بین می برد، واردکننده ها با مشکل روبه رو هستند. آن ها نمی توانند با پول فروش قبلی، همان مواد اولیه را دوباره خریداری کنند، زیرا قیمت ها به شدت افزایش یافته است و مجبورند کمتر خرید کنند. این وضعیت به صورت زنجیره ای تأثیرات منفی خود را بر بازار دارو و خدمات داروخانه ها می گذارد و مشکلات بیشتری را برای تأمین دارو و خدمات به بیماران ایجاد می کند.

اخوت پور گفت: مسئله موجود بودن دارو به مراتب از قیمت آن مهم تر است. اگر داروها در دسترس نباشند، به طور طبیعی استرس زیادی به جامعه وارد خواهد شد. این وضعیت قطعاً تأثیرات منفی بر تولیدات داخلی نیز خواهد گذاشت. بسیاری از داروهایی که تولید می شوند، وابستگی به مواد اولیه وارداتی دارند و در صورتی که یک قلم از این مواد در دسترس نباشد، ممکن است کل روند تولید تحت تأثیر قرار بگیرد و به عبارت دیگر متوقف شود.

وی ادامه داد: از یک طرف ما بدون هیچ گونه تضمینی برای دریافت مطالبات خود کار می کنیم و از طرف دیگر، فشارها و سختی ها را تحمل می کنیم. در گذشته تلاش می کردیم که شرکت های پخش با ما همکاری بیشتری داشته باشند و اکنون هم این همکاری به نوعی ادامه دارد، این فشارها باید تعدیل شود. واقعیت این است که در زنجیره تأمین مالی دارو، از داروخانه، شرکت پخش، تولید و واردات تا بیمه، این زنجیره در بیمه قفل می شود، عملاً کل فرآیند تأمین دارو را دچار اختلال می کند.

رییس شورای عالی داروخانه های ایران می گوید ذخایر استراتژیک انبارهای دارویی کاهش یافته و نقدینگی مورد نیاز برای واردات دارو وجود ندارد.