با وجود امید به بارش های پاییزه، نشانه ها حاکی از آن است که کشور هنوز درگیر یکی از خشک ترین دوره های پنجاه سال اخیر است. کاهش قابل توجه بارش ها و افت محسوس ذخایر سدها، وضعیت منابع آبی را در شرایطی قرار داده که کارشناسان از تداوم بحران سخن می گویند و بر ضرورت تغییر الگوی مصرف در همه بخش ها تأکید دارند.

به گزارش ایسنا، بر اساس داده های مؤسسه تحقیقات آب، سال آبی گذشته سخت ترین دوره 50 سال اخیر بوده و بسیاری از استان ها از جمله یزد، کمترین بارش خود در بیش از شش دهه گذشته را تجربه کرده اند. این وضعیت سبب کاهش چشمگیر ذخیره سدها و افت منابع زیرزمینی شده و آثار آن در کشاورزی، تولید برق آبی و زندگی شهری قابل مشاهده است.

به گفته کارشناسان، خشکسالی پدیده ای تدریجی است که انحراف بارش از میانگین بلندمدت نخستین نشانه آن محسوب می شود. استمرار این وضعیت می تواند چالش های اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند و حتی ابعاد سیاسی به خود بگیرد.

در همین راستا، وزارت نیرو با همکاری مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری وابسته به یونسکو، سامانه منطقه ای پایش خشکسالی را راه اندازی کرده است؛ سامانه ای که با استفاده از داده های ماهواره ای و مشاهداتی، وضعیت بارش و خشکسالی را در ایران و کشورهای همسایه رصد می کند و داده های آن می تواند در تحلیل های داخلی و مذاکرات منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد.

بر پایه داده های این سامانه، بارش ها در کشور طی سال گذشته حدود 40 درصد کاهش یافته و در اغلب مناطق هنوز نشانه ای از بازگشت به شرایط نرمال دیده نمی شود. پیش بینی های سازمان هواشناسی نیز از تداوم خشکسالی تا پایان پاییز خبر می دهد.

وزیر نیرو با اشاره به نقش تغییرات اقلیمی در تشدید بحران ها گفته است: ممکن است تغییرات عمیق اقلیمی نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان زندگی را برای بشر دشوار کند. باید بپذیریم که در کشوری خشک زندگی می کنیم و ناگزیر از سازگاری با کم آبی و شرایط طبیعی هستیم. او همچنین پیش بینی کرد که با وجود پنج سال خشکسالی پی درپی، همکاری مردم در مصرف بهینه می تواند در مدیریت وضعیت نقش تعیین کننده ای داشته باشد.

در کنار این هشدارها، معاون وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز احیای منابع زیرزمینی و تعادل بخشی سفره های آب را یکی از اولویت های قانونی بخش آب دانست و گفت: وضعیت کنونی حاصل سال ها مصرف بی رویه و الگوهای نادرست است، اما اکنون کاهش برداشت از منابع آبی به گفتمانی ملی تبدیل شده و همه ارکان کشور بر ضرورت آن تأکید دارند.

او با اشاره به بحران فرونشست زمین و تهدید منابع زیرزمینی تأکید کرد که مدیریت صحیح این شرایط می تواند فرصتی برای اصلاح الگوی مصرف و افزایش بهره وری در کشور باشد.

کارشناسان تأکید می کنند که پایان خشکسالی، به معنای پایان بحران آب نخواهد بود. بازسازی منابع آبی کشور نیازمند چند سال بارندگی متوالی، توسعه سامانه های بازچرخانی و اجرای سیاست های پایدار مصرف است؛ رویکردی که وزارت نیرو آن را راه عبور از بحران و تضمین امنیت آبی کشور می داند.