جنگنده نسل پنجمی اف 35 یکی از گران ترین و پیچیده ترین پروژه های دفاعی تاریخ، اکنون با یک مشکل مهم مواجه شده است. این نقص فنی هزینه های اضافی سنگینی به برنامه وارد کرده و آینده ارتقاهای جنگنده را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

جنگنده نسل پنجمی اف 35 با مشکلی اساسی روبه رو شده است. موتور ناکارآمد F135 که نه تنها هزینه های سنگینی به پروژه وارد کرده بلکه زمان تحویل جنگنده ها را نیز عقب انداخته است.

ریشه این بحران به چند دهه قبل، در رقابت سخت دو غول سازنده موتورهای جت برمی گردد. رقابتی به نام جنگ بزرگ موتور که در آن دو شرکت بزرگ جنرال الکتریک (GE) و پرت اند ویتنی (Pratt & Whitney) وارد نبردی تمام عیار شدند.

در اواخر دهه 1980، نیروی هوایی آمریکا پروژه ای جدید را برای ساخت جنگنده نسل پنجم آغاز کرد. در این برنامه، دو موتور PW YF119 از پرات اند ویتنی و موتور GE YF120 از جنرال الکتریک رقابتی دشوار را شروع کردند.

موتور YF119 سبک تر، ساده تر و ارزان تر بود، اما موتور YF120 فناوری پیشرفته تری داشت و از نظر عملکرد، به ویژه در پرواز مافوق صوت بدون پس سوز، بسیار برتر بود. در کمال شگفتی، نیروی هوایی آمریکا در تصمیمی محافظه کارانه، ترکیب F-22 با موتور Pratt & Whitney F119 را انتخاب کرد.

برخی از مهندسان بعدها گفتند موتور YF120 یک موتور واقعی نسل پنجم بود، در حالی که موتور انتخاب شده پرت اند ویتنی تفاوت چندانی با نسل قبل نداشت و فقط در ظاهر به روزشده بود.

با آغاز پروژه جنگنده اف 35 در دهه 2000، رقابت تازه ای میان همان دو شرکت شکل گرفت و هر دو موتورهایی بر اساس طرح های قدیمی خود ارائه کردند.

برای چند سال هر دو پروژه هم زمان پیش رفتند، اما در سال 2011 دولت آمریکا طرح GE/Rolls-Royce F136 را لغو کرد و انحصار کامل موتور اف 35 به دست Pratt & Whitney افتاد. به این ترتیب، جنگ بزرگ موتور با پیروزی شرکتی که موتور ضعیف تری داشت، رسماً پایان یافت.

اکنون پس از گذشت دو دهه، ضعف های طراحی F135 بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. بر اساس گزارش پنتاگون، نیروی هوایی آمریکا مجبور است 3 میلیارد دلار برای رفع مشکلات موتور و اجرای برنامه Engine Core Upgrade (ECU) هزینه کند که شاید از هزینه ای که ساخت یک موتور بهتر در ابتدا نیاز داشت، بیشتر شود.

پروژه ارتقای ECU قرار است توان موتور را افزایش دهد و مصرف سوخت و حرارت را کاهش دهد، اما کارشناسان هشدار داده اند این فقط یک راه حل موقت است. اگر موتور جدیدی توسعه نیابد، اف 35 برای سال های آینده با محدودیت عملکردی روبه رو خواهد بود.