بیش از یک دهه از زمانی که نام بمب افکن نسل جدید روسیه، پک دا ، برای اولین بار در محافل دفاعی مطرح شد، می گذرد. این پروژه که توسط شرکت معتبر توپولف در حال توسعه است، با هدف نوسازی ناوگان هوایی استراتژیک روسیه و تقویت سه گانه هسته ای این کشور طراحی شده است.

مشخصات هیولای پنهان کار روسیه پک دا بر اساس طراحی بال پرنده (Flying Wing) و با سرعت فروصوت (Subsonic) ساخته می شود که اولویت اصلی در آن، نه سرعت، بلکه پنهان کاری و رادارگریزی بالا است. این بمب افکن برای حمل تسلیحات در محفظه های داخلی طراحی شده و پیش بینی می شود قادر به حمل حدود 30 تن مهمات متعارف یا هسته ای باشد.

اگرچه اطلاعات رسمی کمیاب است، اما منابع مختلف برد عملیاتی این پرنده را حدود 12 هزار کیلومتر تخمین می زنند و برخی گزارش ها از توانایی پرواز مداوم به مدت 30 ساعت بدون نیاز به سوخت گیری خبر می دهند. هدف نهایی از ساخت این بمب افکن، جایگزینی تدریجی ناوگان قدیمی اما همچنان قدرتمند بمب افکن های توربوپراپ توپولف-95 (خرس) و جت های مافوق صوت توپولف-160 (بلک جک) است.

ورود این بمب افکن به خدمت، یک چالش راهبردی برای غرب خواهد بود. یک بمب افکن رادارگریز روسی می تواند با نفوذ به عمق سامانه های پدافند هوایی ناتو، پیش از شناسایی شدن، تسلیحات دوربرد خود را شلیک کند. این موضوع، برنامه ریزی برای رهگیری و دفاع را برای ایالات متحده، به ویژه در مناطق حساسی مانند قطب شمال، بسیار پیچیده می کند.

پک دا در واقع پاسخ مستقیم روسیه به برنامه های بمب افکن های رادارگریز آمریکا مانند B-2 Spirit و پروژه جدیدتر B-21 Raider است و می تواند توازن قدرت منطقه ای را تغییر داده و هزینه های دفاعی ناتو را به شدت افزایش دهد.

با وجود اهمیت استراتژیک این پروژه، اطلاعات تایید شده در مورد آن بسیار اندک است. مقامات روسی بارها اعلام کرده اند که کار بر روی نمونه اولیه در حال انجام است و اولین پرواز بین سال های 2025 تا 2027 انجام خواهد شد، اما این تاریخ ها بارها به تعویق افتاده است.

تحریم های غرب بدون شک بر زنجیره تأمین قطعات پیشرفته و الکترونیک هوانوردی (اویونیک) تأثیر گذاشته است. علاوه بر این، روسیه فاقد زیرساخت صنعتی گسترده ای است که آمریکا در دهه های اخیر برای توسعه و تولید انبوه فناوری رادارگریز ایجاد کرده است. این محدودیت ها ممکن است باعث شود مهندسان روسی در نهایت مجبور به ایجاد مصالحه هایی در طراحی شوند که بر سطح پنهان کاری نهایی پک دا تأثیر منفی بگذارد.

با توجه به سابقه روسیه در ساخت بمب افکن های غول پیکر و اراده سیاسی قدرتمند کرملین برای پیشبرد این پروژه، پرواز یک پیش نمونه از پک دا تقریبا قطعی به نظر می رسد. با این حال، کارشناسان غربی معتقدند که ورود به خدمت یک بمب افکن رادارگریز معتبر و عملیاتی در آینده نزدیک، همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. پاسخ به این سوال که آیا پک دا به یک برگ برنده استراتژیک برای روسیه تبدیل خواهد شد یا به سرنوشت دیگر پروژه های بلندپروازانه نظامی دچار می شود، به زمان نیاز دارد.